Người dân mua sắm tại siêu thị ở California, Mỹ, ngày 15/5/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Kết quả bầu cử tổng thống
Theo các cuộc khảo sát và nhận định từ giới lãnh đạo doanh nghiệp, trong nhiều tháng qua, người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ đã phần nào cảm thấy bị "tê liệt" bởi cuộc bầu cử tổng thống sắp tới. Họ trì hoãn các giao dịch mua bán và đầu tư cho đến khi có kết quả cuối cùng, vì kết quả của cuộc bầu cử sẽ định hướng cho nền kinh tế trong những năm tới.
Cả Phó Tổng thống Kamala Harris và cựu Tổng thống Donald Trump đều đưa ra các chương trình nghị sự kinh tế nhằm cải thiện khả năng chi trả của người dân và củng cố nền kinh tế, nhưng mỗi người có cách tiếp cận hoàn toàn khác nhau - dẫn đến những tác động khác nhau đến thuế và lạm phát. Định hướng chính sách kinh tế của Mỹ vẫn đang là một câu hỏi lớn, khi các cuộc thăm dò cho thấy cuộc đua vào Nhà Trắng đang rất sít sao.
Tầm nhìn kinh tế của ông Trump kêu gọi những thay đổi mạnh mẽ, như áp thuế quan cao trên diện rộng, trong khi chương trình nghị sự của bà Harris đề xuất các giải pháp ôn hòa hơn, chẳng hạn như tiếp tục gia hạn tín dụng thuế trẻ em và tăng mức khấu trừ thuế cho những chi phí khởi nghiệp.
Mặc dù mục tiêu cuối cùng của cả hai ứng cử viên là mang lại sự hỗ trợ cho người dân Mỹ và các doanh nghiệp, một cuộc khảo sát các nhà kinh tế của The Wall Street Journal cho thấy hơn hai phần ba (68%) số người được hỏi tin rằng kế hoạch của ông Trump sẽ khiến giá cả sẽ tăng nhanh hơn so với kế hoạch của bà Harris. Thuế quan cao là một phần quan trọng trong kế hoạch kinh tế của ông Trump và chúng có nguy cơ làm tăng chi phí cho các doanh nghiệp. Điều đó cuối cùng sẽ dẫn khiến lạm phát tiêu dùng tăng nhanh hơn.
Một cuộc khảo sát hàng quý gần đây đối với các giám đốc tài chính của những công ty lớn nhỏ ở nhiều ngành nghề, do hai chi nhánh khu vực của Fed và Đại học Duke thực hiện, cho thấy gần một phần ba số người được hỏi cho biết họ đã “hoãn lại”, “thu hẹp quy mô”, “trì hoãn vô thời hạn” hay “hủy bỏ vĩnh viễn” các kế hoạch đầu tư ngắn hạn và dài hạn trong năm nay do sự không chắc chắn về kết quả bầu cử.
Người tiêu dùng cũng cảm thấy do dự khi đưa ra bất kỳ quyết định mua hàng lớn nào, chẳng hạn như mua bán nhà. Ông Lawrence Yun, nhà kinh tế trưởng của Hiệp hội Môi giới Bất động sản Mỹ, cho biết sự không chắc chắn của cuộc bầu cử có thể là lý do tại sao doanh số bán nhà đã qua sử dụng rất ì ạch trong những tháng gần đây.
Quyết định lãi suất của Fed
Fed sẽ đưa ra quyết định lãi suất mới nhất vào ngày 7/11 tới.
Tháng Chín vừa qua, Fed đã hạ lãi suất lần đầu tiên trong hơn bốn năm, đồng thời báo hiệu sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất. Tuy nhiên, một loạt số liệu kinh tế đã được công bố kể từ quyết định đó, và các số liệu này sẽ ảnh hưởng đến quyết định tiếp theo của ngân hàng này. Những phát biểu của Chủ tịch Fed Jerome Powell tại cuộc họp báo sau cuộc họp ngày 7/11 có thể cho biết liệu các quan chức Fed có còn giữ kỳ vọng về tốc độ cắt giảm lãi suất như trước hay không.
Các số liệu việc làm mới nhất được Chính phủ Mỹ công bố ngày 1/11 cho thấy, nếu không tính đến ảnh hưởng tạm thời của các cuộc đình công và thiên tai gần đây, thì thị trường việc làm đang hạ nhiệt một cách có trật tự, chứ suy giảm nhanh chóng và đột ngột.
Trong các bài phát biểu gần đây, các quan chức Fed cho biết họ cam kết giữ thị trường lao động ổn định và cho rằng lãi suất hiện tại vẫn còn quá cao đến mưc đang kìm hãm tăng trưởng kinh tế. Vì vậy, mặc dù số liệu việc làm tháng Chín tốt hơn dự đoán, nhưng thị trường việc làm nhìn chung không có dấu hiệu sẽ tăng nóng trở lại. Như vậy, có khả năng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong tuần này. Các nhà đầu tư đang dự đoán gần như chắc chắn rằng Fed sẽ cắt giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm.
Lãi suất thấp hơn có thể thu hút những người mua nhà đang do dự quay trở lại thị trường. Còn đối với các doanh nghiệp, việc giảm lãi suất cho phép họ tiếp tục triển khai các kế hoạch đã được xây dựng dựa trên dự đoán lãi suất thấp.
Dù mọi nghi ngại về nền kinh tế Mỹ chưa thể được giải đáp hết trong tuần này, nhưng ít nhất, bầu không khí dè dặt của nền kinh tế có thể sẽ bắt đầu được cởi bỏ.