Kinh hoàng nạn 'bác sĩ ma' phẫu thuật thẩm mỹ ở Hàn Quốc

Một đêm thứ Sáu, Kwon Tae-hoon nhận được cuộc gọi. “Anh có phải là anh trai của Kwon Dae-hee không?”, người gọi hỏi. “Em trai anh đang ở phòng cấp cứu. Anh có thể đến ngay bây giờ không?”.

Bệnh viện cho biết tình trạng của Kwon “không nghiêm trọng lắm”. Kwon cho rằng cậu em đã đánh nhau khi say xỉn, liền bắt taxi đến bệnh viện Seoul và chuẩn bị trước những lời mắng mỏ.

Nhưng Kwon Tae-hoon không bao giờ có cơ hội làm điều đó. Khi anh đến, cậu em trai 24 tuổi đã bất tỉnh. Sau khi phẫu thuật để gọt hàm cho thon gọn hơn, cậu đã bị chảy máu quá nhiều đến mức dải băng quanh mặt biến thành màu đỏ thẫm.

Kwon Dae-hee không qua khỏi, anh qua đời tại bệnh viện 7 tuần sau đó.

Gia đình Kwon nói rằng anh là nạn nhân của một “bác sĩ ma”, biệt danh đáng sợ được đặt cho người thực hiện ca phẫu thuật thay cho một bác sĩ khác đã được thuê để làm, khi bệnh nhân đã được gây mê toàn thân.

Hoạt động này là bất hợp pháp ở Hàn Quốc, nhưng các nhà hoạt động nói rằng, những quy định yếu thiếu trong ngành công nghiệp phẫu thuật thẩm mỹ trị giá 10,7 tỷ USD của Hàn Quốc đã cho phép các phòng khám giống như nhà máy, nơi nhân viên không đủ trình độ làm thay cho bác sĩ phẫu thuật. 

Các bác sĩ chính thức đôi khi tiến hành cùng lúc nhiều ca phẫu thuật – đồng nghĩa họ lệ thuộc vào “bác sĩ ma” thay thế, có thể là những bác sĩ, nha sĩ mới vào nghề, các y tá, thậm chí có cả nhân viên bán thiết bị y tế, đảm nhận một số công việc thay mình.

Theo luật pháp Hàn Quốc, người nào ra lệnh hoặc thực hiện hành vi y tế không được cấp phép sẽ phải chịu hình phạt tối đa là 5 năm tù giam hoặc phạt tiền tối đa là 50 triệu won (khoảng 1,03 tỷ đồng). Nếu một ca phẫu thuật ma được tiến hành bởi một bác sĩ được cấp phép, điều đó có thể chỉ dẫn đến cáo buộc tội danh gây hại hoặc gian lận. Nhưng những tội này rất khó chứng minh. Nhiều phòng khám không có camera quan sát, bác sĩ không ghi lại trình tự ca phẫu thuật. Và ngay cả khi vụ việc được đưa ra toà, các “bác sĩ ma” cũng hiếm khi chịu mức án nặng, các phòng khám thì vẫn tiếp tục hành nghề.

Nhưng trường hợp nghiêm trọng của Kwon Dae-hee đã thu hút sự chú ý mới của dư luận với nạn phẫu thuật thẩm mỹ "ma". Gia đình anh không chỉ tố cáo các bác sĩ có liên quan, mà còn yêu cầu thay đổi pháp lý để ngăn chặn vấn nạn này.

Câu chuyện của Kwon

Kwon Dae-hee là một sinh viên đại học hiền hoà, khiêm tốn. Là một người đạt những thành tích cao, nhưng Kwon lại không tự tin về ngoại hình của mình và tin rằng phẫu thuật thẩm mỹ có thể giúp anh thành công hơn.

Trong những bức ảnh được chụp không lâu trước khi qua đời, Kwon dùng photoshop để chính sửa khuôn mặt mình thành V-line thường thấy ở các thần tượng K-pop.

Mẹ và anh trai của Kwon đã từng khuyên ngăn, nhưng cậu sinh viên vẫn bí mật đăng ký tại một phòng khám nổi tiếng về phẫu thuật hàm ở Gangnam, khu phố xa hoa của Seoul.

Vào ngày 8/9/2016, bác sĩ đã gọt xương hàm để thay đổi hình dạng khuôn hàm của Kwon trong một ca phẫu thuật phổ biến ở Đông Á, thường diễn ra trong 1-2 tiếng. Theo mẹ của Kwon, anh phải trả chi phí 6,5 triệu won (5.766 USD).

Nhưng ca mổ đã không diễn ra suôn sẻ như kế hoạch. Sau khi bị chảy máu quá nhiều, Kwon được đưa đến bệnh viện. 9 giờ sáng hôm sau, bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ cho Kwon mới tới bệnh viện. Ông ta bảo gia đình rằng mọi thủ tục phẫu thuật được tiến hành bình thường, thậm chí còn cung cấp hình ảnh quay CCTV để chứng minh điều đó. Điều này không bắt buộc trên toàn quốc, nhưng một số phòng khác làm vậy để tăng độ tin tưởng.

"Ngay lập tức tôi cảm thấy rằng tôi cần bằng chứng đó", mẹ của Kwon, bà Lee Na Geum nói.

Bà Lee đã xem đoạn clip từ CCTV từ phòng phẫu thuật tới 500 lần. Đoạn video cho thấy cuộc phẫu thuật bắt đầu lúc 12h56', khi bác sĩ thẩm mỹ bắt đầu cắt xương hàm của Kwon. Ba trợ lý điều dưỡng cũng có mặt trong phòng.

Sau một tiếng, bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ rời đi, và một bác sĩ khác vào phòng mổ. Cả hai ra vào phòng nhưng gần 30 phút vẫn không thấy bác sĩ nào trong phòng mổ dù các trợ lý điều dưỡng đều có mặt.

Bà Lee nhận thấy rằng mặc dù bác sĩ phẫu thuật mà Kwon thuê đã cắt xương hàm của anh, nhưng ông ta không hoàn thành ca phẫu thuật. Hầu hết phần còn lại của ca mổ được thực hiện bởi một bác sĩ khác – một bác sĩ đa khoa không có bằng phẫu thuật thẩm mỹ và mới tốt nghiệp trường y, trong khi phòng khám đã cam kết rõ rằng bác sĩ trưởng của họ sẽ thực hiện ca mổ từ đầu đến cuôi.

“Em trai tôi tin tưởng vào bác sĩ chính, và đó là lý do cậu ấy quyết định phẫu thuật ở đó”, anh Kwon Tae-hoon nói.

Ca phẫu thuật cuối cùng kết thúc lúc 4h17 chiều, hơn 3 tiếng sau khi bắt đầu. Cựu giám đốc luật của Hiệp hội Bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ Hàn Quốc, Kim Seon-woong cho biết, phẫu thuật hàm thường chỉ mất 1,5 tiếng hoặc ít hơn.

Sau ca phẫu thuật, cả hai bác sĩ đều về nhà, bỏ lại các y tá túc trực trong lúc Kwon mất máu nghiêm trọng. Bà Lee cho biết, bà đã bị sốc nặng bởi đoạn băng, khi chứng kiến con trai mình chảy máu còn các y tá thì vẫn trang điểm hoặc chăm chăm nhìn điện thoại di động. Tổng cộng, họ đã lau sàn nhà đẫm máu đến 13 lần. Khi các chuyên gia y tế đánh giá đoạn video, họ nhận thấy Kwon có thể đã mất gấp 3 lần lượng máu mà bác sĩ phòng khám đã nói.

Bất chấp cái chết của Kwon, phòng khám trên vẫn mở cửa và tiếp tục quảng cáo rằng họ đã hoạt động 14 năm mà không có bệnh nhân nào gặp tai nạn. Phòng khám phẫu thuật thẩm mỹ này chỉ đóng cửa vào năm ngoái, không rõ nguyên nhân.

Tình trạng luật chưa chặt chẽ

Gia đình nạn nhân Kwon muốn buộc những người có trách nhiệm phải giải trình. Nhưng họ sớm nhận ra rằng các luật liên quan đến nạn “bác sĩ ma” còn thiếu và chưa hoàn thiện.

Toà án Tối cao Hàn Quốc đã phê duyệt phẫu thuật thẩm mỹ như một hoạt động y tế vào năm 1974, và năm sau đó, các bác sĩ phẫu thuật buộc phải vượt qua các cuộc kiểm tra chuyên môn.

Đến năm 2014, giới chức mới nắm được tình trạng “phẫu thuật ma”. Năm 2015, một nhóm bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ đã đề nghị Bộ Y tế và An sinh xã hội siết chặt các quy định bằng cách yêu cầu phòng khám phải nói rõ ai đã thực hiện phẫu thuật và lắp camera quan sát trong các phòng khám.

Năm 2018, luật đã được thay đổi, tăng hình phạt với các bác sĩ thực hiện “phẫu thuật ma”, nhưng một bài báo đăng cùng năm trên ấn phẩm y khoa Nghiên cứu và điều trị phẫu thuật cho rằng hoạt động này vẫn tràn lan.

Khi lợi nhuận quyết định

Thực trạng kinh khủng trên xảy ra vì một lý do đơn giản: lợi nhuận. Hàn Quốc có tỷ lệ phẫu thuật thẩm mỹ trên đầu người cao nhất thế giới. Trước đại dịch COVID-19, nước này thu hút hàng nghìn du khách phẫu thuật thẩm mỹ hàng năm. Chỉ tính riêng ở thủ đô Seoul đã có 561 phòng khám phẫu thuật thẩm mỹ.

Jo Elfving-Hwang, phó giáo sư về Hàn Quốc học tại Đại học Tây Australia, cho biết các bác sĩ phẫu thuật nổi tiếng thường sử dụng các ngôi sao K-pop hoặc người nổi tiếng để quảng cáo cho phòng khám của họ. Nhưng do thời gian bận rộn, một số người đã không thể đáp ứng hết lượng bệnh nhân, đặc biệt là khi các bác sĩ ngôi sao cũng cần phải có mặt để tư vấn cho khách hàng mới. “Bác sĩ ma” là một cách để các phòng khám tối đa hóa lợi nhuận bằng cách nhờ một bác sĩ khác thế chân bất hợp pháp cho những bác sĩ ngôi sao.

“Tôi đoán lý do tại sao hoạt động này vẫn tồn tại là vì bác sĩ trẻ, thiếu kinh nghiệm cần việc làm để lấy kinh nghiệm dù được trả ít tiền. Bằng cách này, các phòng khám có thể nhận nhiều bệnh nhân và làm nhiều ca phẫu thuật hơn”.

Theo Cơ quan Người tiêu dùng Hàn Quốc, không phải tất cả các ca phẫu thuật do “bác sĩ ma” thực hiện đều dẫn đến sự cố, nhưng từ năm 2016-2020 đã có 226 người bị thương, bị tác dụng phụ, phải phẫu thuật xử lý hoặc tử vong trong khi phẫu thuật thẩm mỹ. Một số người đã chết sau ca phẫu thuật thẩm mỹ, bao gồm cả du khách nước ngoài.

Đi tìm công lý

Bất chấp những rào cản, gia đình nạn nhân Kwon quyết tâm đi tìm công lý. Họ theo đuổi một vụ kiện dân sự chống lại phòng khám, cáo buộc rằng họ đã sơ suất vì không giải thích sự nguy hiểm của cuộc phẫu thuật cho bệnh nhân và không thực hiện các biện pháp thích hợp để cứu bệnh nhân.

Vào tháng 5/2019, gia đình thắng kiện, giành được số tiền bồi thường thiệt hại là 430 triệu won (381.000 USD).

Ba bác sĩ liên quan đến vụ án của Kwon hiện đang phải đối mặt với tội danh ngộ sát, hai bác sĩ và một trợ lý điều dưỡng phải đối mặt với tội danh hoạt động y tế không có giấy phép và một bác sĩ phải đối mặt với cáo buộc vi phạm luật y tế do phóng đại trong quảng cáo.

Không chỉ đòi bồi thường, hầu như ngày nào mẹ của Kwon cũng đứng bên ngoài tòa nhà quốc hội ở Seoul, bà cầm một tấm biển yêu cầu nhà chức trách đưa ra một dự luật bắt buộc đặt máy CCTV trong các phòng phẫu thuật - dự luật được đặt theo tên con trai bà: “luật Kwon Dae-hee".

Vào năm 2018, tỉnh Gyeonggi đã trở thành tỉnh đầu tiên bắt buộc lắp camera quan sát trong tất cả các phòng phẫu thuật do chính phủ điều hành, nhưng thống đốc Lee Jae-myung muốn camera phải được đặt ở tất cả các bệnh viện và phòng khám trên toàn quốc - để ngăn chặn nạn “bác sĩ ma” và các sơ suất y tế khác, bao gồm cả dùng thuốc mê tấn công tình dục.