Jordan, Syria, Mỹ bàn cách củng cố lệnh ngừng bắn ở miền Nam Syria

Cuộc họp có sự tham dự của Phó Thủ tướng kiêm Ngoại trưởng Jordan Ayman Safadi, người đứng đầu ngành ngoại giao của chính quyền lâm thời Syria Asaad Hassan al-Shibani, Đại sứ Mỹ tại Thổ Nhĩ Kỳ kiêm Đặc phái viên Mỹ về Syria Thomas Barrack cùng đại diện các cơ quan liên quan của 3 nước. 

Trong tuyên bố sau cuộc họp, Bộ Ngoại giao Jordan cho biết các bên nhấn mạnh tỉnh Sweida là một phần không thể tách rời của Syria, đồng thời khẳng định tính cấp thiết trong việc bảo đảm quyền lợi cho người dân địa phương, hướng tới tái thiết một nhà nước Syria thống nhất với sự tham gia sâu rộng của người dân. 

Ba bên thống nhất sẽ tiến hành một cuộc gặp khác trong những tuần tới nhằm tiếp tục thảo luận để có thể phản hồi đề xuất của chính quyền lâm thời Syria về việc thành lập một nhóm công tác 3 bên. Nhóm này sẽ có nhiệm vụ hỗ trợ củng cố lệnh ngừng bắn tại tỉnh Sweida và thúc đẩy giải pháp cho tình trạng giao tranh và bạo lực giữa các lực lượng tại tỉnh này.

Jordan và Mỹ hoan nghênh các biện pháp của chính quyền lâm thời Syria, trong đó có việc điều tra tình hình bạo lực gần đây tại Sweida, hợp tác với các cơ quan của Liên hợp quốc (LHQ), mở rộng viện trợ nhân đạo, phục hồi các khu vực bị tàn phá, hỗ trợ người dân di tản vì giao tranh trở về nhà và thúc đẩy hòa giải giữa các lực lượng. 

Cuộc họp lần này là sự tiếp nối các cuộc thảo luận trước đó diễn ra tại thủ đô Amman của Jordan ngày 19/7, tập trung vào nỗ lực củng cố lệnh ngừng bắn tại tỉnh Sweida và tìm kiếm giải pháp toàn diện cho tình hình ở Syria.

Tỉnh Sweida - nơi sinh sống chủ yếu của cộng đồng người Druze, trở thành điểm nóng mới trong bối cảnh chính quyền lâm thời Syria đang thực hiện tiến trình chuyển tiếp chính trị sau khi chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad bị sụp đổ. Tháng 7 vừa qua, tỉnh Sweida đã chìm trong bạo lực và xung đột gây nhiều thương vong. Bạo lực tại tỉnh miền Nam Syria này bùng phát từ ngày 13/7 khi các tay súng người Bedouin bắt cóc một tiểu thương người Druze, dẫn tới hàng loạt vụ bắt cóc trả đũa, sau đó làm leo thang tình trạng đối đầu giữa các nhóm Druze có vũ trang với các tay súng Bedouin. Trước tình hình đó, chính quyền lâm thời Syria đã phải điều binh sĩ tới Sweida để lập lại trật tự và có các cuộc giao tranh dữ dội với lực lượng vũ trang tại đây trước khi đạt thỏa thuận ngừng bắn với lãnh đạo cộng đồng Druze vào ngày 15/7.

Tuy nhiên, lệnh ngừng bắn mong manh đã bị phá vỡ khi bạo lực và giao tranh tái bùng phát giữa giữa các nhóm vũ trang người Druze và các tay súng bộ tộc Bedouin. Trong khi đó, Israel tiếp tục mở rộng hoạt động quân sự tại Sweida với lý do bảo vệ cộng đồng người Druze ở Syria.

Những diễn biến như vậy làm dấy lên lo ngại về nguy cơ thỏa thuận ngừng bắn nói trên đổ vỡ hoàn toàn, dẫn đến một cuộc leo thang rộng lớn hơn trong khu vực cũng như những tác động đến tiến trình chuyển tiếp chính trị ở Syria sau sự sụp đổ của chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad tháng 12/2024.