Ngoại trưởng Israel Israel Katz phát biểu với báo giới tại Jerusalem ngày 19/2/2024. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo tờ The Times of Israel ngày 2/5, viện dẫn cuộc tấn công quân sự của Israel ở Gaza, một tuyên bố của Bộ Thương mại Thổ Nhĩ Kỳ cho biết: “Các giao dịch xuất nhập khẩu liên quan đến Israel đã bị dừng, bao gồm tất cả các sản phẩm”.
Bộ này cho biết các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phối hợp với chính quyền Palestine để đảm bảo rằng người Palestine không bị ảnh hưởng bởi động thái đình chỉ xuất nhập khẩu với Israrel.
Theo Bộ Thương mại Thổ Nhĩ Kỳ, bước đi này là giai đoạn thứ hai của các biện pháp chống Israel và các bước đi này sẽ vẫn có hiệu lực cho đến khi Israel cho phép dòng viện trợ nhân đạo đầy đủ, không bị gián đoạn vào Gaza.
Tiếp đó, vào ngày 3/5, Bộ trưởng Thương mại Thổ Nhĩ Kỳ Omer Bolat nhấn mạnh thêm rằng nước này sẽ tạm dừng thương mại với Israel cho đến khi đảm bảo có thỏa thuận ngừng bắn vĩnh viễn ở Gaza và dòng viện trợ nhân đạo không bị cản trở đến khu vực này.
Các cảng của Thổ Nhĩ Kỳ đã chặn xuất khẩu hàng hóa sang các cảng Haifa và Ashdod của Israel, trong khi hàng hóa của Israel đến Thổ Nhĩ Kỳ vẫn chưa được dỡ xuống. Hai nước có kim ngạch thương mại đạt 6,8 tỷ USD vào năm 2023.
Sau những thông tin ban đầu về việc Thổ Nhĩ Kỳ quyết định dừng quan hệ thương mại, Ngoại trưởng Israel Katz đã cáo buộc Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan vi phạm các thỏa thuận khi chặn hàng hóa của Israel tại các cảng.
Ông Katz chỉ trích Tổng thống Erdogan trên mạng xã hội X, cáo buộc nhà lãnh đạo này coi thường lợi ích của người dân và doanh nhân Thổ Nhĩ Kỳ, phớt lờ các hiệp định thương mại quốc tế.
Ông Katz đã chỉ đạo cấp dưới ngay lập tức cùng với tất cả các bên liên quan trong chính phủ để đưa ra các lựa chọn thay thế cho thương mại với Thổ Nhĩ Kỳ, tập trung vào sản xuất trong nước và nhập khẩu từ các nước khác.
Ông Katz cam kết: “Israel sẽ nổi lên và trở thành một nền kinh tế mạnh mẽ và táo bạo. Chúng ta thắng, còn họ thua”.
Israel và Thổ Nhĩ Kỳ có các hiệp định thương mại tự do từ giữa những năm 1990.
Tháng trước, Thổ Nhĩ Kỳ đã công bố hạn chế xuất khẩu thương mại sang Israel đối với 54 sản phẩm bao gồm xi măng, thép, nhôm, sắt, vật liệu và thiết bị xây dựng, nhằm phản ứng với cuộc chiến ở Dải Gaza.
Theo Liên minh Nhà xuất khẩu Thổ Nhĩ Kỳ và cơ quan thống kê Turkstat, xuất khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ sang Israel ở mức 5,43 tỷ USD vào năm 2023, giảm từ mức 7,03 tỷ USD trong năm 2022.
Thổ Nhĩ Kỳ là một trong những quốc gia chỉ trích Israel gay gắt nhất trong cuộc chiến chống Hamas. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ liên tục chỉ trích Israel trong chiến dịch tranh cử trước cuộc bầu cử tổ chức ngày 31/3.
Thổ Nhĩ Kỳ và Israel đã bình thường hóa quan hệ vào năm 2022 và tái bổ nhiệm các đại sứ sau nhiều năm căng thẳng, nhưng mối quan hệ lại trở nên căng thẳng do chiến tranh ở Gaza.