Khói bốc lên sau một cuộc không kích trong chiến dịch truy quét phiến quân IS của các lực lượng Chính phủ Iraq tại Mosul. Ảnh: AFP/TTXVN |
Theo báo cáo của Văn phòng Cao ủy LHQ về nhân quyền, tổng cộng 2.521 dân thường đã thiệt mạng, hầu hết bởi các vụ tấn công của IS, trong cuộc chiến giữa IS và Lực lượng an ninh Iraq (ISF) vừa chấm dứt hồi tháng 7. Trong một tuyên bố, người đầu Văn phòng Cao ủy LHQ về nhân quyền Zeid Ra'ad Al Hussein hẳng định: "Những kẻ phải chịu trách nhiệm sẽ phải trả lời về các tội ác dã man của mình".
Mosul là thủ phủ của tỉnh Nineveh, bị IS chiếm đóng năm 2014 và coi là thủ phủ của cái gọi là "vương quốc Hồi giáo" (caliphate) mà thủ lĩnh IS Abu Bakr al-Baghdadi tuyên bố thành lập bao trùm các vùng lãnh thổ rộng lớn của Iraq và Syria. Sau khi IS thất thủ tại Mosul, văn phòng nhân quyền LHQ đã tổng hợp một tài liệu gồm lời khai của các nhân chứng nói về "các vụ bắt cóc hàng loạt dân thường, việc sử dụng hàng nghìn lá chắn sống, việc bắn có chủ đích nhằm vào người dân, và tấn công dân thường muốn sơ tán khỏi thành phố này". Theo tài liệu này, hơn 800.000 người đã phải sơ tán do giao tranh.
Tuy nhiên, Văn phòng Cao ủy LHQ về nhân quyền cũng kêu gọi tiến hành điều tra các cáo buộc vi phạm của ISF và các lực lượng đồng minh, bao gồm cả các nhóm dân quân. Báo cáo ghi nhận 461 dân thường thiệt mạng vì không kích trong thời điểm diễn ra các chiến dịch lớn nhất của ISF từ ngày 19/2, song nhấn mạnh không thể xác minh ai phải chịu trách nhiệm trong các cuộc tấn công này. Văn phòng trên kêu gọi Chính phủ Iraq mời Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) tham gia điều tra việc này "như một biện pháp khẩn cấp", đồng thời nhấn mạnh rằng với việc truy tố những người gây ra các 'tội ác quốc tế' tại Mosul, chính quyền Iraq sẽ gửi thông điệp tới người dân Iraq từng phải chịu đựng sự bất công này.
Trước đó, sau 266 ngày giao tranh ác liệt, tối 10/7, Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi đã tuyên bố "thắng lợi hoàn toàn" ở Mosul, chấm dứt sự chiếm đóng gần 3 năm của IS tại thành phố này. Sự thất thủ của Mosul được xem là tượng trưng cho sự sụp đổ hoàn toàn của IS ở Iraq. Theo Đơn vị Tuyên truyền chiến tranh của Quân đội Iraq, 1.429 dân thường và 30.000 chiến binh đã thiệt mạng trong chiến dịch quân sự quy mô lớn mà các lực lượng Iraq phát động nhằm giải phóng thành phố Mosul từ IS.