Binh sĩ Haiti gác tại thủ đô Port-au-Prince. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Trong một bài đăng trên mạng xã hội X, Liên đoàn Cảnh sát Haiti đã kêu gọi tất cả các sĩ quan ở thủ đô sử dụng ô tô và vũ khí tham gia hỗ trợ cảnh sát, để chiến đấu duy trì quyền kiểm soát nhà tù Quốc gia Haiti ở thủ đô Port-au-Prince, đồng thời cảnh báo rằng nếu những kẻ tấn công thành công thì "sẽ không ai ở thủ đô có thể thoát được vì sẽ có thêm 3.000 tên cướp hoạt động".
CNN dẫn nhiều nguồn tin an ninh ở Port-au-Prince cho biết thêm bắt đầu từ ngày 29/2, làn sóng bạo lực nhắm vào các đồn cảnh sát, sân bay quốc tế và Nhà tù Quốc gia gia tăng mạnh và đây là điều chưa từng có trong nhiều năm. Vụ tấn công giết chết ít nhất 4 người và đốt cháy một số đồn cảnh sát. Trong khi đó, các hãng hàng không cũng phải tạm dừng các chuyến bay cùng ngày do tiếng súng nổ gần sân bay.
Ngày 1/3, Đại sứ quán Mỹ tại Haiti đã đưa ra các cảnh báo an ninh, cảnh báo về tiếng súng và sự gián đoạn giao thông gần các nhà ga nội địa và quốc tế, cũng như các khu vực xung quanh.
Các cuộc đụng độ vũ trang diễn ra sau một loạt các cuộc biểu tình bạo lực đã diễn ra được một thời gian, nhưng trở nên nguy hiểm hơn trong những ngày gần đây, khi Thủ tướng Ariel Henry sang thăm Kenya để hoàn tất các chi tiết với Tổng thống Kenya William Ruto về việc triển khai một phái đoàn hỗ trợ an ninh đa quốc gia tới Haiti.
Hôm 1/3, thủ lĩnh liên minh các băng đảng ở Haiti - Jimmy Cherizier, còn được gọi với biệt danh Barbecue, tuyên bố sẽ tiếp tục các nỗ lực lật đổ Thủ tướng Ariel Henry. Cherizier là cựu sĩ quan cảnh sát, hiện đứng đầu một liên minh băng đảng và phải đối mặt với các lệnh trừng phạt từ cả Liên hợp quốc và Bộ Tài chính Mỹ.
Trong một phát biểu đưa ra cùng ngày, Cherizier yêu cầu Cảnh sát Quốc gia Haiti cùng quân đội bắt giữ Thủ tướng Henry để giải phóng và thay đổi đất nước.
Đối với người dân nước này, họ thất vọng và bất mãn với Thủ tướng Ariel Henry vì ông không có khả năng kiềm chế tình trạng bất ổn đã bùng lên từ tháng 2, và nhiều lần hoãn kế hoạch tổ chức các cuộc bầu cử Quốc hội và Tổng thống.
Theo thỏa thuận trước đó, Thủ tướng Ariel Henry cam kết tổ chức bầu cử và chuyển giao quyền lực trước ngày 7/2. Hôm 28/2, các nhà lãnh đạo cộng đồng Caribe cho biết Thủ tướng Haiti - Ariel Henry đã đồng ý tổ chức cuộc tổng tuyển cử chậm nhất là vào ngày 31/8/2025.
Haiti đã phải hứng chịu làn sóng bất ổn và bạo lực băng đảng trong những năm gần đây. Các băng nhóm ngày càng hùng mạnh và bất ổn chính trị gia tăng kể từ vụ ám sát Tổng thống Haiti Jovenel Moïse năm 2021. Trước đó, ông Haiti Jovenel đã phải đối mặt với các cuộc biểu tình kêu gọi từ chức vì cáo buộc tham nhũng và tuyên bố rằng nhiệm kỳ 5 năm của ông đã hết.
Nhà tù bị các băng đảng nhắm đến nổi tiếng vì điều kiện cực kỳ đông đúc và mất vệ sinh. Theo CNN, đã có hàng trăm tù nhân đã trốn thoát sau cuộc tấn công. Liên đoàn Cảnh sát đã kêu gọi hỗ trợ để ngăn chặn các tù nhân, trong số đó có nhiều người được coi là tội phạm nghiêm trọng, với một số thủ lĩnh băng đảng và 18 cựu binh Colombia bị buộc tội đã giết Tổng thống Jovenel Moïse.
Năm 2023, hơn 8.400 người được cho là đã thiệt mạng, bị thương hoặc bị bắt cóc - cao hơn gấp đôi con số được báo cáo vào năm 2022.
Các băng nhóm tham chiến kiểm soát phần lớn thủ đô Port-au-Prince, cắt đứt các tuyến cung cấp quan trọng cho phần còn lại của đất nước. Các thành viên băng đảng cũng đã khủng bố người dân ở thành phố, buộc hơn 300.000 người phải rời bỏ nhà cửa giữa làn sóng giết người bừa bãi, bắt cóc, đốt phá và cưỡng bức.
Khoảng 1.100 người đã thiệt mạng, bị thương hoặc bị bắt cóc chỉ trong tháng 1/2024, thời điểm mà Liên hợp quốc gọi là tháng bạo lực nhất trong hai năm.