Ảnh minh họa: Reuters
Các nhà khoa học tại Mỹ, Anh và một số nước châu Âu đang đẩy nhanh nỗ lực nghiên cứu, phân tích nhằm tìm ra nguyên nhân về các ca bệnh viêm gan cấp tính chưa rõ nguồn gốc, khiến hơn 400 trẻ em trên thế giới mắc bệnh, trong đó có ít nhất 26 em phải phẫu thuật ghép gan, 6 em thiệt mạng. Giới khoa học trên thế giới nghi ngờ cúm dạ dày, COVID-19 và một số virus vô hại thông thường có thể là nguyên nhân gây ra chứng viêm gan bí ẩn ở trẻ nhỏ.
Cho đến thời điểm này, chưa thể tìm ra câu trả lời rõ ràng về tác nhân gây bệnh. Các nguyên nhân phổ biến như chủng virus gây viêm gan A, B, C, D và E được không phải là tác nhân. Các nhà nghiên cứu cũng loại trừ yếu tố vaccine COVID-19, bởi phần lớn các ca nhiễm đều rơi vào trẻ chưa tiêm chủng. Khoảng 75% tổng số trường hợp nhiễm bệnh là trẻ dưới 5 tuổi, độ tuổi chưa đủ điều kiện để tiêm vaccine COVID-19 ở hầu hết các nước.
Các nhà khoa học Anh, nước phát đi cảnh báo đầu tiên về viêm gan cấp tính bí ẩn và đã ghi nhận 197 ca từ tháng 1 đến nay, cho biết chưa tìm được manh mối rõ ràng liên quan đến yếu tố đồ ăn. Họ cũng loại trừ khả năng trẻ chơi đùa và phơi nhiễm từ chó, dù nhiều gia đình có trẻ nhiễm bệnh nêu nghi vấn này. Hiện tại, giới nghiên cứu tại Anh đang mở rộng điều tra ra các hướng khác, như do thuốc, nhiễm độc hay yếu tố môi trường.
Một manh mối gần như duy nhất cho đến thời điểm này chính là việc nhiều trẻ nhiễm bệnh dương tính với virus adeno 41 (adenovirus 41). Đây là loại virus gây viêm dạ dày ruột - một bệnh viêm ruột gây tiêu chảy, nhưng thông thường không ra tình trạng bệnh nặng với gan. Khoảng 70% trẻ nhiễm chứng viêm gan cấp bí ẩn tại Anh dương tính với adenovirus 41, trong khi tỉ lệ này là gần 50% trên tổng số 180 ca bệnh được ghi nhận tại Mỹ.
Nhiều nghiên cứu đang được triển khai theo hướng liệu adenovirus 41 là nguyên nhân chính gây bệnh, hay sự “xuất hiện” của virus này chỉ là một sự tình cờ. Để trả lời rõ được câu hỏi này, các nhà khoa học Anh đang rà soát, làm rõ liệu trẻ nhập viện vì viêm gan cấp bí ẩn có nguy cơ cao hơn trong dương tính với adenovirus 41 so với nhập viện vì các bệnh lý khác hay không.
Theo chuyên gia Patrick Kearns thuộc Đại học Edinburgh, cũng có thể adenovirus có trong máu là do hệ quả của viêm gan chứ không phải là nguyên nhân gây ra bệnh viêm gan bí ẩn. Bởi lẽ adenovirus có thể tồn tại trong tế bào bạch cầu ở gan sau kỳ lây nhiễm và có khả năng tình trạng viêm gan giải phóng virus từ lây nhiễm adenovirus trước đó vào máu với tải lượng thấp.
Cơ quan An ninh Y tế Anh cho biết hiện chưa có đủ lượng adenovirus trong các mẫu dương tính để có thể tiến hành giải trình gien triệt để, bởi lượng virus phát hiện được ở cấp độ thấp. Ngay cả khi định ra được mối liên hệ rõ ràng giữa chứng viêm gan bí ấn với adenovirus 41, giới khoa học sẽ còn phải nghiên cứu mở rộng để giải thích tại sao virus gây bệnh ở dạ dày lại có thể gây ra tình trạng viêm gan cấp tính.
Viêm gan là tình trạng tổn thương nhu mô gan, khiến các chức năng gan bị suy giảm dần dần. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh sẽ dẫn đến suy gan, xơ gan không hồi phục. Bệnh thường do các virus viêm gan A, B, C, D và E gây ra.
Tuy nhiên, các trường hợp viêm gan nằm trong diện điều tra của Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa Dịch bệnh (CDC) là không bình thường bởi trẻ mắc bệnh không có xét nghiệm dương tính với các virus này. Trong khi đó, các em lại có các biểu hiện triệu chứng bệnh nặng, với 9% trong số này cần ghép gan, điều rất hiếm khi xảy ra.