Bộ trưởng Tư pháp Anh Geoffrey Cox. Ảnh: reuters.com
Phát biểu trước Quốc hội sau khi được các nghị sĩ yêu cầu, Bộ trưởng Cox cho rằng thỏa thuận là một bản thỏa hiệp hợp lý. Rất nhiều nghị sĩ Quốc hội Anh chỉ trích mạnh mẽ điều khoản "rào chắn" trong thỏa thuận Brexit nhằm duy trì biên giới mở giữa CH Ireland và vùng Bắc Ireland (thuộc Anh) cho tới khi hai bên đạt thỏa thuận thương mại. Điều khoản này nêu rõ toàn bộ Vương quốc liên hiệp Anh sẽ duy trì tư cách thành viên Liên minh thuế quan EU nhưng Bắc Ireland sẽ duy trì trong hệ thống quy định của Thị trường chung EU.
Về vấn đề này, Bộ trưởng Tư pháp Anh cho rằng London sẽ phải tuân thủ điều khoản khi thỏa thuận có hiệu lực và khi đó, không bên nào có quyền đơn phương chấm dứt điều khoản. Ông cũng nêu rõ quan điểm ủng hộ bổ sung nội dung cho phép một bên có quyền chấm dứt điều khoản này, đặc biệt là khi đàm phán thương mại thất bại. Thừa nhận thỏa thuận có một số điểm kém hấp dẫn và chưa thỏa mãn được chính giới Anh, nhưng quan chức London tin rằng Anh sẽ không "mắc kẹt" vĩnh viễn với thỏa thuận như nhiều nghị sĩ lo ngại.
Trước đó, Cố vấn Cấp cao về châu Âu Oliver Robbins cũng cho rằng điều khoản "rào chắn" gây ra "một chút bất tiện bắt buộc phải có cho cả hai bên".
Dự kiến, ngày 11/12 tới, Quốc hội Anh sẽ bỏ phiếu về thỏa thuận Brexit để chuẩn bị cho việc Anh chính thức rời EU vào tháng 3/2019. Công đảng đối lập cùng 5 đảng phái chính trị khác, trong đó có cả Liên minh dân chủ (DUP) ở vùng Bắc Ireland vốn là đối tác giúp chính phủ chiếm thế đa số tại Quốc hội, đang kêu gọi Chính phủ Anh công bố toàn bộ nội dung tư vấn pháp lý mà chính phủ nhận được về bản thỏa thuận để các nghị sĩ có thể lựa chọn một cách có cơ sở hơn.
Cùng ngày, Chủ tịch Hạ viện Anh John Bercow tuyên bố chính phủ của Thủ tướng Theresa May có thể sẽ bị quy trách nhiệm coi thường Quốc hội nếu không công bố những tài liệu này. Truyền thông Anh lo ngại diễn biến này có thể ảnh hưởng tới lịch trình tranh luận về thỏa thuận sơ bộ của bà May. Các hình phạt với hành động "coi thường Quốc hội" rất hiếm khi xảy ra. Một nghị sĩ nếu bị qui trách nhiệm coi thường Quốc hội sẽ có thể bị treo hoặc nặng hơn là tước tư cách nghị sĩ.
Thủ tướng Anh đã kêu gọi các nghị sĩ suy nghĩ về quyền lợi của cử tri, thay vì bác bỏ thỏa thuận Brexit. Bà khẳng định không từ bỏ hy vọng sẽ giành được sự ủng hộ của Quốc hội đối với thỏa thuận sơ bộ với EU bởi theo bà, đây là thỏa thuận góp phần bảo vệ việc làm, cuộc sống và an ninh cho chính cử tri Anh. Theo Thủ tướng May, trong trường hợp Quốc hội không ủng hộ kế hoạch Brexit, nước Anh sẽ phải đối mặt với sự chia rẽ và bất ổn.
Trước đó, ngày 25/11 vừa qua, Chính phủ Anh và EU đã đạt được thỏa thuận Brexit sơ bộ, khép lại quá trình đàm phán Brexit kéo dài 17 tháng đầy chông gai. Tuy nhiên, việc thuyết phục Quốc hội Anh thông qua thỏa thuận này được đánh giá là không hề dễ dàng khi vấp phải không ít ý kiến phản đối của cả các nghị sĩ đảng Bảo thủ cầm quyền lẫn các đảng đối lập. Đến nay đã có 7 thành viên trong nội các của Thủ tướng May từ chức để phản đối thỏa thuận mới đạt được với EU.
Trong khi đó, 27 nước thành viên EU đã thông qua các điều khoản của thỏa thuận Brexit với Anh. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker thông báo các nước EU đã nhất trí với Thỏa thuận rút khỏi EU và Tuyên bố chính trị về tương lai quan hệ EU - Vương quốc Anh. Theo đó, Thỏa thuận rút khỏi EU dài 585 trang, là một văn bản ràng buộc về mặt pháp lý, trong đó đưa ra những điều khoản về việc Anh rời EU, bao gồm vấn đề hóa đơn "ly hôn" trị giá 39 tỷ bảng, quyền công dân, và bản kế hoạch dự phòng liên quan đến biên giới Ireland trong trường hợp các cuộc đàm phán thương mại bế tắc. Tuyên bố chính trị liên quan đến việc định hình mối quan hệ giữa Anh và EU sau Brexit.