Đây là diễn biến căng thẳng mới nhất giữa Belarus và EU sau khi Brussels áp đặt các biện pháp trừng phạt mới liên quan đến vụ Belarus yêu cầu một máy bay thương mại của hãng hàng không Ryanair (Ireland) chuyển hướng bay.
Cảnh sát kiểm tra hành lý trên chuyến bay của Hãng hàng không Ryanair, sau khi máy bay này bị buộc phải chuyển hướng và hạ cánh xuống sân bay quốc tế Minsk, Belarus ngày 23/5/2021. Ảnh: AFP/TTXVN
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Belarus cho biết nước này “không thể hoàn thành các nghĩa vụ của mình theo chương trình trên trong bối cảnh EU áp đặt những biện pháp trừng phạt và hạn chế”. Bộ này nói rõ việc đình chỉ tham gia cơ chế trên sẽ có tác động tiêu cực đối với sự hợp tác với EU trong cuộc chiến chống di cư bất hợp pháp và tội phạm có tổ chức.
Bộ Ngoại giao Belarus cũng thông báo đã gọi Đại diện thường trực của nước này tại Liên minh châu Âu (EU) về nước để thảo luận, đồng thời triệu Trưởng phái đoàn Liên minh châu Âu (EU) tại nước này Dirk Schuebel tới để thông báo lập trường Minsk, trong đó khẳng định sẽ không chấp nhận việc sử dụng các biện pháp trừng phạt như một công cụ để gây sức ép đối với một nhà nước độc lập và có chủ quyền.
“Đối tác phương Đông" là sáng kiến được EU khởi động năm 2009 và mời 6 quốc gia thuộc Liên Xô cũ, gồm Belarus, Ukraine, Moldova, Armenia, Azerbaijan và Gruzia, tham gia nhằm tăng cường quan hệ và hỗ trợ những nước này phát triển kinh tế với điều kiện các quốc gia này phải tiến hành cải cách.
Phản ứng trước quyết định trên, Chủ tịch Hội đồng châu Âu EU chief Charles Michel cho rằng việc Belarus ngừng tham gia “Đối tác phương Đông" là một bước lùi, đồng thời khẳng định điều này sẽ chỉ khiến quan hệ giữa hai bên thêm căng thẳng.
Trước đó, ngày 24/6, EU đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với những lĩnh vực chủ chốt của kinh tế Belaru sau vụ nhà chức trách Belarus hồi tháng 5 yêu cầu một máy bay của hãng hàng không Ryanair hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay ở Minsk sau khi nhận được đe dọa có bom trên máy bay. Các biện pháp trừng phạt bao gồm hạn chế mua bán phân bón kali, các sản phẩm xăng dầu và thuốc lá, đồng thời hạn chế quyền tiếp cận của Minsk với các thị trường vốn EU. Bên cạnh đó, EU cũng cấm cung cấp bảo hiểm cho chính phủ và các cơ quan nhà nước, cấm bán cho Belarus những công nghệ có thể được dùng để chặn liên lạc qua điện thoại hoặc Internet, cũng như thiết bị quân sự “lưỡng dụng”. Đây là những biện pháp trừng phạt có phạm vi rộng nhất mà EU áp đặt đối với Belarus cho đến nay.