Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay phát biểu tại cuộc họp báo ở thủ đô Manila, sau phán quyết của tòa trọng tài ở La Haye. Ảnh: AFP/TTXVN |
Những ý kiến này được trích ra từ các cuộc phỏng vấn được trang Asialink của Đại học Melbourne, Australia đăng tải.
Theo chuyên gia Termsak Chalermpalanupap, thuộc Trung tâm Nghiên cứu ASEAN của Viện Nghiên cứu Đông Nam Á Yusof Ishak, Singapore, việc bác bỏ bản đồ “đường lưỡi bò” của Trung Quốc sẽ khiến Bắc Kinh thêm giận dữ và càng đẩy nhanh việc bồi đắp xây dựng đảo nhân tạo tại các vùng đang tranh chấp ở Biển Đông.
Bà Elina Noor, Giám đốc nghiên cứu an ninh và chính sách đối ngoại của Viện Nghiên cứu và Chiến lược Quốc tế, Malaysia, cũng quan ngại rằng sau phán quyết của PCA, căng thẳng ở Biển Đông sẽ gia tăng và trầm trọng thêm, với việc Trung Quốc tiếp tục xây đảo nhân tạo, một hành động theo bà là “vi phạm Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC)”. Bà Elina Noor cũng dự báo Bắc Kinh sẽ tuyên bố thiết lập vùng nhận dạng phòng không ở Biển Đông và đưa thêm nhiều tàu xâm nhập các vùng đặc quyền kinh tế của những nước tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc.
Các nhà hoạt động tại Philippines mít tinh tại Manila sau khi PCA ra phán quyết. Ảnh: Philstar
|
Về phần mình, ông Ngeow Chow Bing, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Trung Quốc, Đại học Malaya, Malaysia, lo ngại một phán quyết có lợi cho Philipines sẽ đẩy Trung Quốc đến tâm lý “một mình đương đầu với nhiều người”, với Philippines và các nước tranh chấp khác trong ASEAN liên kết với hai đối thủ truyền thống của Bắc Kinh là Mỹ và Nhật Bản tạo thành một mặt trận chống Trung Quốc. Theo vị chuyên gia này, điều đó sẽ dẫn đến những hậu quả tai hại về địa chính trị.
Cũng quan ngại không kém, ông Suchit Bunbongkarn, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn của Viện Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược, Thái Lan, dự báo việc Trung Quốc không tuân thủ phán quyết sẽ có tác động tiêu cực đến an ninh khu vực.
Phó Chủ tịch Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam, Đại học Công nghệ Nayang, Singapore, chuyên gia Ong Keng Yong thì lo ngại cho sự đoàn kết thống nhất của ASEAN vì phản ứng của Trung Quốc sau phán quyết ngày 12/7 sẽ gây khó khăn cho việc thực thi DOC. Việc thực thi DOC trên nguyên tắc sẽ dẫn đến một bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC), có tính chất ràng buộc pháp lý hơn. Tân chính phủ Philippines có thể sẽ buộc có thái độ cứng rắn hơn với Trung Quốc và điều này có thể sẽ cản trở sự đồng thuận trong việc ra các quyết định của ASEAN.