Hệ thống phòng không IRIS-T. Ảnh: Diehl
Theo kênh truyền hình RT, trong một tuyên bố ngày 1/6, Bộ quốc phòng Đức cho biết họ không thể cung cấp thêm chi tiết về cam kết của Thủ tướng Olaf Scholz gửi cho Ukraine hệ thống phòng không IRIS-T với lý do lực lượng vũ trang của nước này không có loại vũ khí đó trong kho.
IRIS-T có hai phiên bản, một là hệ thống tên lửa không đối không tầm ngắn và hai là hệ thống phòng không tầm trung với bệ phóng trên mặt đất.
Tuyên bố của Bộ Quốc phòng Đức được đưa ra chỉ vài giờ sau khi Thủ tướng Olaf Scholz phát biểu trước quốc hội rằng chính quyền của ông lên kế hoạch gửi thêm các hệ thống tiên tiến cho Ukraine, bao gồm hệ thống IRIS-T và radar phản lực có khả năng phát hiện hỏa lực pháo binh và xác định chính xác vị trí của hệ thống pháo binh đối phương một khi được kích hoạt. Thủ tướng Đức không nói rõ ý của ông là tên lửa không đối không hay hệ thống trên mặt đất khi nói về IRIS-T.
Quân đội Đức không có hệ thống vũ khí IRIS-T trong kho vũ khí. Thực tế, hệ thống này của Đức ở dưới dạng tên lửa không đối không được lắp đặt trong các chiến đấu cơ Tornado và Eurofighter. Hệ thống được thiết kế để thay thế tên lửa tầm ngắn AIM-9 Sidewinder của Mỹ và là sản phẩm chung của các công ty thuộc nhiều nước, trong đó có Đức, Italy, Thụy Điển và Hy Lạp.
Tại Đức, IRIS-T do công ty vũ khí Diehl phụ trách sản xuất. Nói đến thương vụ chuyển giao vũ khí cho Ukraine, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Đức David Helmbold cho biết khi Thủ tướng nhắc đến hệ thống phòng không “hiện đại nhất” của Đức, ông không có ý ám chỉ hệ thống đó nằm trong kho vũ khí của quân đội.
“Đức không phải chỉ có mỗi quân đội. Rất có thể ngài ấy muốn nói tới năng lực của ngành quốc phòng”, người phát ngôn Helmbold lưu ý.
Theo một blog chuyên về quốc phòng của nhà báo Thomas Wiegold, người trước đây làm việc cho các hãng tin AP và DPA, công ty Diehl có thể "chuyển hướng" kế hoạch cung cấp hệ thống phòng không tầm trung IRIS-T trên mặt đất cho Ukraine thay vì Ai Cập như kế hoạch từ trước. Khả năng sản xuất của công ty hiện cho phép họ sản xuất hai hệ thống như vậy mỗi năm.
Hệ thống IRIS-T SLM trước đây cũng đã được chuyển giao cho Thụy Điển. Quân đội Đức được cho là chỉ xem xét việc mua hệ thống nhưng không thực hiện bất kỳ thỏa thuận nào với Diehl tính đến thời điểm hiện tại.
Ngày 1/6, Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock nói rằng việc chuyển giao hệ thống phòng không theo kế hoạch cho Ukraine sẽ “mất một thời gian, có thể là vài tháng”. Bà cũng nói thêm hệ thống do Diehl sản xuất ban đầu được dành cho “một quốc gia khác”.
Giữa tháng 5, tờ Bild của Đức đưa tin các hệ thống IRIS-T có thể triển khai tại Ukraine vào khoảng tháng 11. Berlin liên tục cung cấp cho Kiev các loại vũ khí nhỏ, tên lửa chống tăng và đạn dược kể từ khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.