Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson. Ảnh: AFP/TTXVN |
Theo đề xuất của Tổng thống Trump đưa ra trước đó, chính quyền có kế hoạch trích 30% ngân sách của Bộ Ngoại giao Mỹ và ngân sách của một số cơ quan khác như Cơ quan phát triển quốc tế Mỹ (USAID) để tăng ngân sách quốc phòng lên 603 tỷ USD, mức cao nhất trong lịch sử.
Ngoại trưởng Rex Tillerson còn cho biết mới đây ông Trump đã đề nghị tăng mức trích giảm lên 37% trong ngân sách 50 tỷ USD của bộ này. Chủ trương tăng kinh phí cho quốc phòng dựa vào nguồn trích ngân sách của Bộ Ngoại giao đang khiến các nhà ngoại giao Mỹ đặt câu hỏi về tính hiệu quả trong hoạt động của bộ này trong thời gian tới và sự an toàn của nhân viên ngoại giao tại nước ngoài.
Cắt giảm ngân sách chi tiêu cũng đồng nghĩa với việc Bộ Ngoại giao và các cơ quan chính phủ phải tính đến các biện pháp tái cơ cấu và giảm chương trình hoạt động. Ông Ilan Goldenberg, chuyên gia cấp cao của Trung tâm An ninh mới dành cho Mỹ và cựu quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao và Lầu Năm Góc, cho rằng đề xuất của Trump vào thời điểm này là vô nghĩa, thậm chí có thể gây nguy hại đến tham vọng chấm dứt nhanh cuộc chiến chống khủng bố tại Trung Đông.
Theo ông Goldenberg, các nhân viên của Bộ Ngoại giao Mỹ và USAID có đóng góp không nhỏ vào thành công của chiến dịch quân sự chống "Nhà nước Hồi giáo" (IS) tự xưng tại Iraq và Syria bởi họ chính là nguồn cung cấp thông tin cho giới quân sự Mỹ. Ngay cả các cựu quan chức cấp cao Mỹ cũng không hoan nghênh chủ trương này. Khoảng 120 tướng và đô đốc về hưu, trong đó có cựu Giám đốc CIA David Petraeus - đã cùng ký vào một bức thư yêu cầu Tổng thống Trump dừng kế hoạch này.
Cùng quan điểm trên, hai Thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham và Marco Rubio cho biết sẽ phản đối mức cắt giảm mạnh này, cho rằng an toàn của các nhân viên ngoại giao Mỹ ở nước ngoài có thể bị đe dọa sau khi kinh phí hoạt động bị rút gọn. Riêng Thượng nghị sĩ Rubio còn lên tiếng bảo vệ vai trò cốt lõi của USAID đối với an ninh quốc gia. Giới chuyên gia cho rằng chưa phải lúc điều chỉnh ngân sách của Bộ Ngoại giao Mỹ bởi trong thời điểm hiện nay nhiều vị trí trong bộ này còn bị bỏ trống sau khi ông Trump lên nhậm chức, trong khi hoạt động của chính quyền mới hiện tại chỉ dựa vào một nhóm cố vấn nhỏ của ông Trump.