Cú tát “phủ bóng” lên Lễ trao giải Oscar đã được châm ngòi bởi câu đùa kém duyên của MC - diễn viên hài Chrish Rock về chứng thiếu tóc của Jada Pinkett Smith - vợ nam tài tử Will Smit, khiến diễn viên đoạt Oscar tức giận “động thủ” ngay trên sân khấu.
Bỏ qua những đánh giá cho rằng đó là một phản ứng bạo lực, không phù hợp của Will Smith, nhiều người sẽ đồng cảm với vợ anh, Jada Pinkett Smith, bởi với hàng triệu phụ nữ ở Mỹ, chứng rụng tóc (alopecia) hoàn toàn không phải là chuyện đáng cười.
Dưới đây là những vấn đề với căn bệnh này gây ra qua giải thích của bác sĩ da liễu Danita Pe People tại Trường Đại học Y Wayne State (Mỹ) trên tờ Conversation:
Bệnh rụng tóc (alopecia) là gì?
Alopecia là một từ y học dùng để chỉ chứng rụng tóc nói chung. Để rõ hơn thì cần có những mô tả bổ sung nhằm đề cập đến việc rụng tóc ở vùng nào hoặc nguyên nhân gây ra nó. Chẳng hạn như rụng tóc do lực kéo, do chấn thương hoặc những thay đổi viêm mãn tính ở các nang tóc.
Nguyên nhân nào gây ra bệnh rụng tóc?
Rụng tóc do lực kéo xảy ra khi bị người đó bị chấn thương trên da đầu, nơi tóc bị kéo hoặc cọ xát thường xuyên, gây viêm quanh nang tóc. Điều này có thể dẫn đến rụng hoặc mỏng tóc.
Thuật ngữ “Alopecia areata” mới chỉ bệnh rụng tóc từng mảng mà nữ diễn viên Jada Pinkett Smith mắc phải.
Rụng tóc từng mảng mô tả rụng tóc ở một vùng cụ thể. Nó có các mức độ nghiêm trọng khác nhau, vì có thể người bệnh chỉ rụng tóc ở một vùng kích thước bằng đồng xu trên da đầu, hoặc bị rụng cả những vùng rộng lớn.
Chứng này cũng có thể xảy ra bất kỳ nơi nào trên cơ thể. Nó có thể dẫn đến rụng tóc hoàn toàn trên da đầu, hay rụng lông tóc toàn thân. Một số người bị rụng cả lông mày và lông mi.
Rụng tóc từng mảng được coi là bệnh “miễn dịch trung gian”, khi hệ miễn dịch của cơ thể tấn công các nang tóc của chính người đó. Bệnh này liên quan đến tế bào T, tế bào bạch cầu quan trọng trong hệ miễn dịch.
Ngoài ra, các rối loạn tự miễn dịch khác có thể liên quan đến chứng rụng tóc từng mảng. Đây là dạng rụng tóc mà Jada Pinkett Smith cho biết cô mắc phải.
Xem cái tát "chấn động" lễ trao giải Oscar của Will Smith khi MC Chris Rock đùa cợt về chứng rụng tóc của vợ anh (Nguồn: ABC)
Bệnh Lupus là một chứng rối loạn tự miễn dịch có thể dẫn đến rụng tóc. Trong đó, một loại là lupus ban đỏ hệ thống; một loại khác, lupus ban đỏ dạng đĩa, chủ yếu ảnh hưởng đến da và có thể gây rụng tóc thành sẹo trên da đầu.
Các bất thường về tuyến giáp cũng có thể liên quan đến chứng rụng tóc. Thông thường khi bệnh nhân đến khám về chứng rụng tóc, một trong những xét nghiệm đầu tiên mà bác sĩ có thể yêu cầu là test tuyến giáp.
Những người bị ảnh hưởng
Bất cứ ai cũng có thể bị rụng tóc. Chứng rụng tóc từng mảng có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, từ trẻ em đến người lớn, cả nam và nữ. Nhưng nó có nhiều khả năng ảnh hưởng đến người Mỹ gốc Phi hơn người Mỹ da trắng hoặc gốc Á. Khoảng 1 triệu người sống ở Mỹ bị chứng rụng tóc từng mảng.
Rụng tóc do lực kéo có thể ảnh hưởng đến người làm trong một số ngành nghề nhất định, như diễn viên múa ba lê, những người luôn phải cột tóc chặt. Áp lực và ma sát từ các dụng cụ đội đầu thể thao, như mũ bảo hiểm hoặc mũ bóng chày, cũng có thể gây ra rụng tóc. Ngoài ra, ở một số vùng của Bắc Âu, nơi mọi người thường buộc tóc chặt, tỷ lệ rụng tóc do lực kéo cao hơn.
Rụng tóc do lực kéo cũng ảnh hưởng đến 1/3 phụ nữ Mỹ gốc Phi, khiến nó trở thành loại rụng tóc phổ biến nhất ảnh hưởng đến phụ nữ da đen ở Mỹ.
Tại sao chứng rụng tóc do lực kéo rất phổ biến ở phụ nữ da đen?
Đó là do một số phương pháp tạo kiểu tóc nhất định mà phụ nữ gốc Phi sử dụng, như buộc tóc chặt trong thời gian dài, nối và ép tóc bằng nhiệt.
Phụ nữ châu Phi coi mái tóc là “đỉnh cao vinh quang”, họ thường giữ cho mái tóc của mình trông thật phong cách, được chải chuốt hoặc tết rất kỹ lưỡng.
Điều trị rụng tóc như thế nào?
Quá trình này phụ thuộc vào nguyên nhân. Có thể dùng corticosteroid tiêm hoặc bôi ngoài da để điều trị rụng tóc từng mảng. Nếu đó là do sự thiếu hụt dinh dưỡng, chẳng hạn như sắt hoặc protein, rõ ràng bạn chỉ cần sửa chữa sự thiếu hụt bằng chất bổ sung hoặc bằng cách thay đổi chế độ ăn uống. Khi rụng tóc do lực kéo hoặc do bệnh lupus, nếu không điều trị sớm chứng viêm trên da đầu, thì tình trạng rụng tóc có thể trở thành vĩnh viễn.
Tuy nhiên, khi nói đến rụng tóc do lực kéo, điều quan trọng hơn là phải loại bỏ lập tức các phương pháp gây ra vấn đề ngay từ đầu. Hiện nay nhiều người đã nhận thức được mặt trái của các ứng dụng hóa chất hoặc nhiệt để làm thẳng tóc và ít sử dụng các quy trình gây hại đó hơn.
Một điều có thể hữu ích là Đạo luật CROWN, được giới thiệu vào năm ngoái và được Hạ viện Mỹ thông qua hôm 18/3/2022 vừa qua. Đạo luật này sẽ khiến việc phân biệt đối xử với những người theo phong cách tự nhiên, như tết tóc nhiều lọn, trở thành bất hợp pháp.