Biển báo hết hàng tại một trạm xăng ở Anh. Ảnh: Reuters
Tờ Guadian ngày 27/9 cho biết chính phủ Anh dự kiến sẽ lệnh cho quân đội điều động hàng trăm binh sĩ làm nhiệm vụ cung ứng xăng dầu. Số này sẽ đảm nhận phần công việc lái xe bồn, chuyển hàng tới các trạm xăng. Cùng lúc, Hiệp hội bán lẻ xăng dầu (PRA) – đầu mối kiểm soát phần lớn mạng lưới bán xăng ở Anh, ước tính có đến 50-90% các trạm xăng không còn hàng.
Ngày 26/9, giới chức cấp cao Anh, trong đó có Bộ trưởng Kinh doanh Kwasi Kwarteng, Bộ trưởng Bộ Giao thông Grant Shapps và Bộ trưởng Nội vụ Priti Patel, đã có cuộc họp khẩn, thảo luận, tìm kiếm giải pháp cho khủng hoảng hiện nay. Một đề xuất được nhắc đến chính là việc triển khai Chiến dịch Escalin (Operation Escalin).
Chiến dịch Escalin được hình thành từ nhiều năm trước gắn với kịch bản Anh không đạt được thỏa thuận Brexit, nhằm bảo đảm nguồn cung, lưu thông xăng dầu trước nguy cơ xuất hiện khủng hoảng. Chiến dịch do Bộ Quốc phòng Anh đảm trách và chỉ sử dụng trong trường hợp khẩn cấp. Nhóm binh sĩ đặc trách cũng đã được đào tạo cơ bản về nghiệp vụ này.
Theo kế hoạch, chính phủ Anh sẽ điều động hàng trăm binh sĩ lái khoảng 80 xe bồn chở nhiên liệu đến các trạm xăng trên cả nước. Có thể sẽ mất khoảng 3 tuần để triển khai toàn diện sáng kiến này, bởi nhiều binh sĩ có thể đã được điều động đảm nhận công việc ở những khu vực khác. Kế hoạch Escalin cùng với một số đề xuất khác sẽ được đệ tình lên Thủ tướng Boris Johson, tại cuộc họp chính phủ bàn giải pháp tháo gỡ bế tắc hiện nay trên thị trường nhiên liệu.
Bộ trưởng Kwasi Kwarteng tối ngày 26/9 cho biết ông đang tạm ngừng áp dụng luật cạnh tranh để cho phép các công ty chia sẻ thông tin và tối đa hóa nguồn cung nhằm giảm thiểu tình trạng gián đoạn này. Ông thừa nhận “chuỗi cung ứng có vấn đề”, nhưng khẳng định nguồn nhiên liệu tại các cơ sở lọc dầu, kho dữ trữ xăng dầu không hề thiếu.
Giới chức chính quyền thể hiện rõ sự bất bình với những gì đang diễn ra hiện nay. Họ cho rằng tác động thực sự của thiếu hụt nhiên liệu nhẽ ra sẽ rất nhỏ nếu như người tiêu dùng hành động bình thường. Việc thiếu hụt lái xe tải, trong đó có xe chở bồn, chỉ là tạm thời, do tác động của đại dịch COVID-19. Nhưng chính cách đưa tin của truyền thông Anh đã tạo ra tâm lý hoảng sợ, đẩy người dân ùn ùn xếp hàng mua nhiên liệu tại các trạm xăng trên cả nước.
PRA – đơn vị đại diện cho khoảng 5.500 cửa hàng xăng dầu ở Anh, cho biết 50-90% thành viên của hiệp hội đã thông báo việc hết nhiên liệu để bán và số còn lại có thể cũng sớm đóng cửa. Hôm 25/9, có cửa hàng có nhu cầu mua xăng tăng đến 500% so với cách đó một tuần. Cảnh những hàng xe rồng rắn tại các cây xăng tái diễn ngày thứ 3 liên tiếp và nhiều người phải chờ hàng giờ mới đổ được xăng.
Tập đoàn dầu khí BP cho biết gần 1/3 trong số 1.200 trạm xăng của tập đoàn này tại Anh đã hết hai loại nhiên liệu chính trong ngày 26/9, trong bối cảnh hoạt động mua nhiên liệu ồ ạt do tâm lý lo lắng đã buộc Chính phủ Anh đình chỉ luật cạnh tranh và cho phép các công ty hợp tác với nhau để xoa dịu tình trạng thiếu hụt trầm trọng này.
Một nguồn tin trong chính phủ Anh cho biết tình trạng thiếu hụt xăng dầu kéo dài khoảng năm ngày nữa, thậm chí là hơn thế nhiều nếu người tiêu dùng không thay đổi hành vi, vẫn đổ xô đến các chạm xăng để mua với tâm lý tích trữ, lo sợ khủng hoảng. Bộ trưởng Grant Shapps hôm 26/9 đã lên truyền hình, kêu gọi người dân bình tĩnh. Ông khẳng định Anh không hề thiếu nhiên liệu, mà tình trạng thiếu hụt hiện tại chỉ là do hoạt động ồ ạt mua vào do tâm lý lo lắng.
Bất ổn trên thị trường năng lượng cũng đã gây ra một số hiệu ứng lan tỏa mà chính quyền cho rằng cần phải xử lý dứt điểm. Đó là tình cảnh giáo viên, bác sĩ, nhân viên y tế không đổ được xăng để tới trường học, bệnh viện.