Hiệu quả từ nỗ lực giảm nghèo nơi vùng cao biên giới

Nhờ vậy, hệ thống cơ sở hạ tầng vùng nông thôn, đặc biệt các xã biên giới khó khăn được đầu tư xây dựng khang trang, giúp người dân từng bước cải thiện đời sống vật chất, tinh thần và giảm tỷ lệ hộ nghèo.

Điểm sáng nơi vùng cao

Những ngày đầu tháng 11, chúng tôi có dịp về huyện Phong Thổ - một trong những huyện điển hình về giảm nghèo của tỉnh Lai Châu. Đi dọc trên tuyến đường từ thị trấn đến xã Ma Li Pho - xã biên giới của huyện Phong Thổ với đường biên giới dài gần 14 km, đâu đâu cũng thấy rợp sắc cờ đỏ sao vàng bay phấp phới đón Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc.

Người dân nơi đây ai nấy đều phấn khởi trước sự đổi thay của quê hương và đặc biệt là chuối năm nay bán được giá cao. Xã Ma Li Pho hiện có 9 bản với 648 hộ gia đình (2.812 nhân khẩu) và có 5 dân tộc anh em cùng sinh sống; trong đó, đồng bào dân tộc Dao chiếm đa số 82%. Tới thăm hộ gia đình chị Giàng Xa Ninh (dân tộc Dao), ở bản Sơn Bình, xã Ma Li Pho, một trong những hộ gia đình đã thoát nghèo nhờ trồng cây chuối. Gia đình chị Ninh trồng chuối từ năm 2014, đến nay diện tích chuối có khoảng 2ha, mỗi năm cho sản lượng hơn 10 tấn quả và thu nhập hơn 100 triệu đồng.

Chị Ninh phấn khởi chia sẻ, trồng chuối không mất nhiều công chăm sóc và đầu ra sản phẩm cũng ổn định, khi thu hoạch các thương lái đến tận nhà mua. Hiện giá chuối đang ở mức cao dao động trên 12.000 đồng/kg, chị Ninh và các hộ khác rất phấn khởi. So với trồng lúa, ngô trước đây trồng chuối mang lại hiệu quả gấp 2 - 3 lần.

Nhiều năm qua, được sự quan tâm, hỗ trợ từ Trung ương về chương trình giảm nghèo bền vững, xã Ma Li Pho đã rà soát những hộ gia đình nằm trong chương trình để hỗ trợ cho người dân về vốn, giống cây, con và vật tư nông nghiệp. Cùng đó, chủ động tuyên truyền bà con nhân dân thay đổi hình thức canh tác, chú trọng hơn đến việc đầu tư thâm canh, đặc biệt chú trọng trồng cây chuối.

Ông Tẩn Chỉn Hùng, Chủ tịch UBND xã Ma Li Pho cho hay, chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững đã mang lại hiệu quả thiết thực. Người dân trong xã có đường giao thông cứng hóa thuận lợi đi lại, giao lưu buôn bán hàng hóa và từng bước chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi mang lại hiệu quả kinh tế như trồng chuối, chăn nuôi gia súc.

Đặc biệt, trên địa bàn xã có cửa khẩu Ma Lù Thàng thông thương với cửa khẩu Kim Thủy Hà, huyện Kim Bình, tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), đã tạo chuyển biến trong sản xuất nông nghiệp, giúp người dân có đầu ra sản phẩm ổn định, góp phần giảm nghèo bền vững.

Nhờ vậy, thu nhập bình quân người dân tăng từ 6 triệu đồng (2011) lên 31 triệu đồng (2019), tỷ lệ hộ nghèo giảm từ hơn 60% (2011) xuống còn gần 9% (2019). Hết năm 2018, xã Ma Li Pho được UBND tỉnh Lai Châu công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, đây là dấu mốc quan trọng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong xây dựng nông thôn mới.

Được sự hỗ trợ từ chương trình giảm nghèo, giai đoạn 2016 - 2020, huyện Phong Thổ đã đầu tư xây dựng 485 công trình thuộc các hạng mục đường giao thông, thủy lợi, trường lớp học, cấp nước sinh hoạt.... Hàng năm, hỗ trợ cho hơn 30 nghìn hộ dân về giống cây trồng, vật nuôi, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, chuồng trại, máy móc phục vụ sản xuất nông nghiệp và hỗ trợ phát triển rừng, khoán chăm sóc bảo vệ rừng...

Chủ tịch UBND huyện Phong Thổ Vương Thế Mẫn cho biết, thông qua các chính sách hỗ trợ của Đảng và Nhà nước đã góp phần nâng cao đời sống nhân dân, giữ vững và đảm bảo an ninh - chính trị, chủ quyền biên giới quốc gia. Năm 2019, toàn huyện có 1.000 hộ thoát nghèo, thu nhập bình quân tăng từ 15 triệu đồng/người (2015) lên 25 triệu đồng/người (2019).

Thời gian tới, huyện Phong Thổ tiếp tục lồng ghép linh hoạt hiệu quả chương trình giảm nghèo với chương trình xây dựng nông thôn mới, các chương trình dự án phát triển kinh tế - xã hội. Mặt khác, tiếp tục thực hiện hiệu quả các chính sách hỗ trợ như hỗ trợ vay vốn tín dụng ưu đãi, hỗ trợ về y tế, giáo dục, hỗ trợ sản xuất; tập trung quy hoạch các vùng phát triển kinh tế như vùng chuối, lúa nước, cây ăn quả, dược liệu, du lịch, chăn nuôi.

Ngoài ra, huyện Phong Thổ cũng đẩy mạnh tuyên truyền mục tiêu giảm nghèo sâu, rộng đến các tầng lớp dân cư và người nghèo nhằm thay đổi và chuyển biến nhận thức trong giảm nghèo, khơi dậy ý chí chủ động, vươn lên; tăng cường, luân chuyển cán bộ của huyện xuống xã làm nhiệm vụ giảm nghèo, kết hợp với đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ tại chỗ.

Tập trung đầu tư

Giai đoạn 2016 - 2020, tỉnh Lai Châu có 6/7 huyện được thụ hưởng hỗ trợ từ Chương trình giảm nghèo nhanh và bền vững gồm: huyện Mường Tè, Nậm Nhùn, Phong Thổ, Sìn Hồ, Than Uyên, Tân Uyên. Tổng nguồn vốn ngân sách nhà nước giao trong giai đoạn hơn 2.340 tỷ đồng; trong đó, ngân sách Trung ương gần 2.069 tỷ đồng, ngân sách địa phương trên 125 tỷ đồng, còn lại là vốn huy động.

Xác định giảm nghèo bền vững là một trong những nhiệm vụ quan trọng góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương, tỉnh Lai Châu đã lồng ghép các nguồn lực để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa, thủy lợi... Mặt khác, hỗ trợ cây, con giống, máy móc, mô hình sản xuất…; trong đó, tập trung ưu tiên cho những vùng đặc biệt khó khăn.

Theo ông Giàng A Tính, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu, nhằm thực hiện có hiệu quả Chương trình giảm nghèo bền vững, tỉnh Lai Châu đã thành lập Ban Chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia (Ban Chỉ đạo) từ cấp tỉnh đến cấp xã.

Hàng năm, kiện toàn Ban Chỉ đạo, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên trong ban và gắn trách nhiệm cá nhân với việc hoàn thành nhiệm vụ cuối năm để đánh giá, nâng cao hiệu quả hoạt động. Lai Châu cũng chú trọng xây dựng, ban hành trên 40 văn bản giao vốn, quy định thực hiện lồng ghép các nguồn vốn, chính sách đặc thù... chỉ đạo các địa phương thực hiện nghiêm túc chương trình giảm nghèo.

Đồng thời, Ban Chỉ đạo các cấp đẩy mạnh tuyên truyền đến nhân dân trong huyện về các chính sách, đối tượng thụ hưởng và quyền lợi khi tham gia chương trình để người dân nắm bắt thông tin, tự nguyện tham gia. Mặt khác, tỉnh tiến hành 112 cuộc thanh tra, kiểm tra, giám sát tại cấp tỉnh, cấp huyện. Qua đó, kịp thời giải quyết những tồn tại, khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện tại cấp cơ sở và kịp thời chấn chỉnh, xử lý những sai phạm xảy ra.

Nhờ vậy, giảm nghèo trên địa bàn tỉnh Lai Châu giai đoạn 2016 - 2020 đạt nhiều kết quả quan trọng. Hệ thống cơ sở hạ tầng từng bước được đầu tư, hoàn thiện. Tỉnh đầu tư xây dựng mới hơn 500 công trình và duy tu, bảo dưỡng gần 600 công trình đường giao thông, điện, trường học, trạm y tế, thủy lợi, cấp nước sinh hoạt, nhà văn hóa…

Về sản xuất, tỉnh đã hỗ trợ trên 600 dự án phát triển sản xuất trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản… cho hàng trăm nghìn hộ gia đình. Trong giai đoạn, có hơn 23.200 hộ gia đình thoát nghèo và trên 14.080 hộ thoát cận nghèo. Chính sách đào tạo nghề và giải quyết việc làm cũng được tỉnh Lai Châu quan tâm, hỗ trợ 560 người đi lao động có thời hạn ở nước ngoài.

Giai đoạn trên, tỉnh Lai Châu dự ước giảm hơn 17.000 hộ nghèo, thu nhập bình quân hộ nghèo đạt 880.000 đồng/người/tháng, cao gấp 1,76 lần so với năm 2015 và số lao động được tạo việc làm toàn tỉnh là 35.517 người.

Lai Châu hiện có 100% các xã có đường ô tô đến trung tâm xã, mặt đường được cứng hóa, hơn 93% thôn, bản có đường xe máy, tô tô đi lại thuận lợi; trên 95% hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia và 100% công trình thủy lợi đáp ứng nhu cầu tưới tiêu. Đặc biệt, năm 2018, tỉnh Lai Châu có 2 huyện Than Uyên, Tân Uyên được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thoát nghèo giai đoạn 2018 - 2020.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu Giàng A Tính cho biết, giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Lai Châu sẽ tiếp tục triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững. Cùng đó, tập trung hỗ trợ cho những huyện nghèo, xã và thôn bản đặc biệt khó khăn, thu hẹp khoảng cách về kinh tế - xã hội giữa các vùng, các dân tộc trong tỉnh Lau Châu.

Ngoài ra, tỉnh sẽ tăng hỗ trợ sinh kế theo hướng giảm chính sách hỗ trợ cho không, tăng cường hỗ trợ có điều kiện cho người dân, giúp hộ nghèo, hộ cận nghèo từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững. Từ đó, góp phần giữ vững an ninh chính trị trên địa bàn, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ công tác giảm nghèo bền vững.