Hút cát gây sạt lở bờ biển, uy hiếp cuộc sống của nhiều người dân Bình Định

Tại điểm sạt lở, dọc bờ biển ở thôn Thiện Chánh 1 (phường Tam Quan Bắc, thị xã Hoài Nhơn), những tảng bê tông bị vỡ từng mảng lớn, nhiều đoạn bị nứt, đứt đoạn. Nhiều vị trí bị sóng đánh vỡ toác, đổ sập, trôi ra biển mất dấu. Con đường ven biển bị sóng biển ăn sâu vào, nhiều đoạn tạo thành vực sâu, hở hàm ếch, rất nguy hiểm.

Bà Trần Thị Bí (người dân phường Tam Quan Bắc, Hoài Nhơn) bức xúc: “Năm nay, tình trạng sạt lở ở đây rất nghiêm trọng. Sóng biển đánh vỡ hết bờ kè, lại ăn sâu vào đất liền. Nguyên nhân là do đơn vị hút cát ngày đêm ở ngay cửa biển phía trước, cát được hút về đây và chất thành núi. Sau đó, cát được chất lên hàng chục chiếc xe để chở đi bán. Việc hút cát quá nhiều nên mới gây ra sạt lở như vậy”.

Ông Bùi Thanh Mến, chủ tàu BĐ 94948 TS cho biết: Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tân Lập hút ngoài cửa biển để cho tàu bè đi lại nhưng việc hút cát quá nhiều dẫn đến bờ kè bị sạt lở nghiêm trọng. Công ty hút cát để thông luồng thì ít mà hút cát để bán thì nhiều. Người dân ở đây rất bức xúc. Ông Mến còn cho hay, nhiều khi bức xúc quá, người dân đã dùng cây, bàn ghế chặn không xe chạy trên tuyến đê dọc bờ kè này.

Tình trạng sạt lở trước đây đã xảy ra. Do vậy, chính quyền đầu tư xây dựng tuyến bờ kè biển Tam Quan, đồng thời hình thành tuyến đường chạy dọc bờ biển. Công trình tuyến kè biển Tam Quan dài hơn 2,3 km, có tổng số vốn đầu tư gần 80 tỷ đồng do UBND thị xã Hoài Nhơn làm chủ đầu tư, được hoàn thành năm 2018, được kỳ vọng là công trình đảm bảo an toàn cho hàng nghìn hộ dân ở phường Tam Quan Bắc, thị xã Hoài Nhơn khỏi tình trạng xói lở bờ biển. Tuy nhiên, tuyến kè này đã hư hỏng và mức độ xuống cấp ngày càng nghiêm trọng. Theo người dân, một phần nguyên nhân là do tình trạng hút cát lở gần đây gây ra.

Ông Nguyễn Chí Công, Phó chủ tịch UBND thị xã Hoài Nhơn cho biết: Hiện chưa có kết luận từ cơ quan chức năng về việc sạt lở bờ kè Tam Quan Bắc nhưng khả năng lớn do quá trình nạo vét thông luồng kết hợp tận thu cát nhiễm mặn khu vực cửa biển Tam Quan. Tuy nhiên, nếu không nạo vét, tàu thuyền của người dân lại không ra vào cửa biển được. Trước tình hình này, UBND thị xã đã đề xuất UBND tỉnh tạm dừng, không cho nạo vét ở cửa biển Tam Quan, đồng thời kiến nghị UBND tỉnh kiến nghị với Trung ương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn có giải pháp để không có tình trạng bồi lấp cửa biển Tam Quan.

Theo tìm hiểu của phóng viên, năm 2015, UBND tỉnh Bình Định phê duyệt dự án nạo vét thông luồng kết hợp tận thu cát nhiễm mặn khu vực cửa biển Tam Quan, thị xã Hoài Nhơn có tổng vốn đầu tư hơn 37 tỷ đồng và do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tân Lập thi công.

Theo người dân địa phương, suốt gần 7 năm qua, đơn vị thi công nạo vét, tận thu cát nhiễm mặn ở cửa biển Tam Quan để bán nhưng luồng lạch ra vào vẫn liên tục bị bồi lấp, thậm chí còn gây sạt lở bờ kè.

UBND thị xã Hoài Nhơn đã có tờ trình gửi UBND tỉnh Bình Định về việc tạm dừng hút cát cửa biển Tam Quan do khối lượng nạo vét đã vượt hơn nhiều so với thiết kế.

Được biết, tính đến ngày 9/10/2022, Công ty này đã vượt khối lượng nạo vét so với hồ sơ được thiết kế là 446.694 m3, vượt trên 300% (khối lượng nạo vét thực tế/khối lượng thiết kế giai đoạn 2 là 667.064 m3/ 220.370 m3).

Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và phát triển quỹ đất thị xã Hoài Nhơn, khối lượng nạo vét quá lớn trong khi mặt bằng bãi trữ lại nhỏ, đơn vị thi công tiêu thụ không kịp, xảy ra tình trạng cát bay vào nhà dân. Đồng thời, việc thực hiện nạo hút cát có nguy cơ ảnh hướng đến kết cấu của tuyến kè hiện hữu, gây nguy cơ sạt lở nhà dân trong vùng lân cận, nhất là khi đến mùa mưa bão.