Mỏ vàng Pác Lạng có diện tích gần 25 ha, nằm trong khu vực quy hoạch mỏ rộng trên 30 ha, thuộc địa phận hai xã Đức Vân và Thượng Quan, huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn.
Đến năm 2007, Nhà nước đã cấp phép cho Công ty Archipelagi Resource Plc (ARP) tiến hành thăm dò. Đến cuối năm 2011, Công ty ARP đã trả lại mỏ vàng này và Bộ Tài nguyên - Môi trường (TNMT) đã giao cho tỉnh Bắc Kạn tổ chức quản lý. UBND tỉnh Bắc Kạn đã giao cho UBND huyện Ngân Sơn quản lý trong thời gian chờ đợi Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép khai thác quy mô lớn.
Để có kinh phí bảo vệ và quản lý mỏ, UBND huyện Ngân Sơn đã ký hợp đồng bảo vệ mỏ vàng Pác Lạng với hai đối tác là Công ty Khoáng sản Bắc Kạn (Cty KS) và Công ty trách nhiệm hữu hạn dịch vụ bảo vệ Thiên Thành (Cty Thiên Thành).
Hiện tượng khai thác trái phép vẫn diễn ra tại mỏ vàng Pác Lạng. Ảnh tinkinhte.com |
Thế nhưng việc đào đãi vàng trái phép đã diễn ra. Đặc biệt nghiêm trọng là Cty KS mặc dù mới được giao quản lý mỏ Pác Lạng đã đứng ra tổ chức ký hợp đồng cổ phần với một số đối tác.
Đây là một động thái để hợp lý hóa việc đưa các đối tác vào “bảo vệ” các điểm mỏ đã khai thác trước đây. Nói là “bảo vệ” nhưng trên thực tế những đối tác này đã đưa người, máy móc vào để khai thác vàng.
Theo đánh giá của các lực lượng chức năng và huyện Ngân Sơn, thực trạng khai thác vàng trái phép trên địa bàn huyện có chiều hướng diễn biến phức tạp mặc dù đã có nhiều đợt truy quét quyết liệt của ngành chức năng, có kiểm điểm trách nhiệm của đơn vị quản lý và bảo vệ là Cty KS Bắc Kạn và Cty Thiên Thành.
Trước tình hình đó, tỉnh Bắc Kạn đã có cuộc họp khẩn cấp về ngăn chặn, xử lý hoạt động khai thác, vận chuyển, chế biến khoáng sản, lâm sản trái phép gây huỷ hoại môi trường; chỉ đạo UBND huyện Ngân Sơn chấm dứt hợp đồng với Công ty bảo vệ Thiên Thành, huy động lực lượng chức năng các cấp để giải toả và tiếp quản trông coi mỏ vàng Pác Lạng.
Theo đó, các lực lượng chức năng đã chia thành các tổ tiếp quản tại các chốt, thực hiện việc truy quét, giải toả tất cả các cổ đông bất hợp pháp do Cty KS Bắc Kạn tự ý thành lập, tổ chức khai thác vàng trái phép, trục xuất các đối tượng, các loại máy móc, trang thiết bị liên quan đến khai thác vàng trái phép ra khỏi mỏ vàng Pác Lạng.
Ông Hoàng Văn Hùng, Phó Chủ tịch UBND huyện Ngân Sơn, Trưởng ban chỉ huy giải toả mỏ vàng Pác Lạng khẳng định huyện kiên quyết ngăn chặn, xử lý mọi hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn nói chung và mỏ vàng Pác Lạng nói riêng. Trong thời gian giải tỏa, UBND huyện sẽ chủ động tìm những đơn vị đủ tư cách pháp nhân để bảo vệ mỏ vàng Pác Lạng.
Mỏ vàng Pác Lạng là mỏ vàng lớn nhất của tỉnh Bắc Kạn và cũng là một trong những mỏ vàng lớn của cả nước. Tuy nhiên, do địa hình hiểm trở, lại trải rộng trên diện tích núi, rừng nên việc tổ chức khai thác công nghiệp rất khó. Đã có thời điểm đây là “miền đất hứa” cho nhiều người đến để tìm kiếm cơ may phát tài.
Ngoài việc mất tài nguyên quý của đất nước, thì hệ lụy của việc khai thác trái phép, tùy tiện là các vấn đề về an ninh trật tự, tệ nạn và đặc biệt là môi trường bị hủy hoại.
NT-VL