Đương kim Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) trong cuộc vận động tranh cử ở Gastonia, North Carolina ngày 21/10/2020 và ứng viên Tổng thống của Đảng Dân chủ Joe Biden phát biểu tại Wilmington, Delaware ngày 23/10/2020. Ảnh: AFP/TTXVN
Trong cuộc đua năm 2016, Tổng thống Donald Trump đã lập nên kỳ tích khi trở thành ứng cử viên Tổng thống đầu tiên của đảng Cộng hòa giành chiến thắng tại bang Pennsylvania kể từ năm 1988. Và trong năm bầu cử 2020, tiểu bang này một lần nữa được đánh giá sẽ quyết định ai sẽ trở thành ông chủ thứ 46 của Nhà Trắng.
Với hai thành phố lớn, các vùng nông thôn rộng lớn và thuộc vành đai công nghiệp (Rust belt), bang Pennsylvania được coi là bang phản ánh rõ nhất quá khứ và hiện tại của nước Mỹ. Trong bản đồ phân chia 270 đại cử tri của hai ứng cử viên, cựu Phó Tổng thống Joe Biden có thể dựng lại bức tường "xanh lam" ở khu vực Ngũ đại Hồ (The Great Lakes), trong khi Tổng thống Trump có khả năng chiếm ưu thế ở bang Ohio và các bang thuộc Vành đai Mặt Trời (The Sun Belt). Nếu điều này đúng, 20 phiếu đại cử tri của bang Pennsylvania có thể sẽ quyết định ai sẽ là người chiến thắng cuộc đua năm nay.
Nhìn lại cuộc đua năm 2016, các cuộc thăm dò đều cho thấy ứng cử viên đảng Dân chủ Hillary Clinton sẽ giành chiến thắng tại bang này khi bà dẫn trước ông Trump 2 điểm theo điểm thăm dò trung bình của Real Clear Politics. Tuy nhiên, điều bất ngờ đã xảy ra khi Tổng thống Trump lại là người chiến thắng với 44.000 phiếu bầu. Trong cuộc bầu cử năm nay, Tổng thống Trump đã thể hiện rất tốt tại bang này trong cuộc bầu cử sơ bộ khi ông giành chiến thắng ở tất cả 67 hạt. Lập trường của ông về thương mại, nhập cư và việc làm trong ngành công nghiệp dường như được đưa ra nhằm cho riêng cử tri tại khu vực này.
Hiện nay, theo điểm trung bình của Real Clear Politics, Tổng thống Trump đang bị ông Joe Biden dẫn trước 4 điểm, còn một số cuộc thăm dò khác lại cho thấy ông Trump dẫn trước ứng cử viên Joe Biden hoặc hai bên đang ngang bằng nhau. Theo kết quả các cuộc khảo sát được hoàn thành vào cuối tuần trước, ông Biden dẫn trước Tổng thống Trump 3 điểm.
Tuy nhiên, tỷ lệ dẫn trước cũng có thể chưa phản ánh chính xác những gì đang diễn ra bởi có thể kết quả thăm dò cũng không chính xác như 4 năm trước vì những chỉ trích nặng nề đối với Tổng thống Trump đối với cách xử lý đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 hay một loạt vấn đề khác khiến các cử tri không thể hiện quan điểm và âm thầm ủng hộ Tổng thống Trump.
Bên cạnh đó, đảng Cộng hòa nhìn thấy các xu hướng hứa hẹn trong trong vài năm qua khi người dân tại bang này đăng ký theo đảng Dân chủ giảm dần. Năm 2016, có gần 900.000 người đăng ký là thành viên đảng Dân chủ so với đảng viên Cộng hòa. Đến năm 2019, con số trên giảm xuống 800.000. Như vậy khoảng cách đã được thu hẹp là 100.000 cử tri và điều này đồng nghĩa, có sự thay đổi của gần 200.000 cử tri trong 4 năm, và một nửa trong số đó diễn ra trong năm ngoái.
Bên cạnh đó, Tổng thống Trump cũng có lực lượng tiếp cận với người Mỹ gốc Phi và những thành tựu của ông trong cải cách tư pháp hình sự, điều này cũng có thể tạo ra sự khác biệt trong một cuộc đua sít sao tại bang này trong năm nay. Theo cuộc thăm dò của Gallup, tỷ lệ ủng hộ trung bình đối với Tổng thống Trump trong số những người Mỹ gốc Phi là 11%. Người Mỹ gốc Phi đại diện cho 10% cử tri Pennsylvania vào năm 2016. Nếu Tổng thống Trump giành được 15% của nhóm này trong cuộc bầu cử năm nay, ông sẽ có một lực lượng quý giá để bù vào lá phiếu dành cho ông Biden ở thành phố Philadelphia và Pittsburgh.
Trong khi đó, ông Biden lại mắc một sai lầm lớn trong cuộc tranh luận cuối cùng liên quan tới ngành năng lượng khi cho biết chính quyền của ông sẽ "cải tạo" ngành dầu mỏ và thay thế dần bằng các nguồn năng lượng tái tạo. Ngay lập tức, chiến dịch tranh cử của Tổng thống Trump cho rằng kế hoạch này của ông Biden sẽ tác động lớn tới bang Pennsylvania khi số người mất việc làm sẽ tăng lên. Đối với cử tri nông thôn tại bang này, kế hoạch của ông Biden sẽ đe dọa tới sự ổn định kinh tế của gia đình họ. Tuy nhiên, ông Biden cũng có lợi thế khi Tòa án Tối cao Mỹ gần đây đã cho phép bang này tính các lá phiếu đến 3 ngày sau bầu cử. Cùng với đó, Tòa án cấp cao bang Pennsylvania cũng ra phán quyết rằng những lá phiếu gửi qua đường bưu điện sẽ không bị phản đối nếu thiếu chữ ký khớp. Cả hai quyết định trên đều vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của đảng Cộng hòa.
Như vậy, với những yếu tố trên, bang Pennsylvania sẽ là một trong những bang đáng chú ý nhất và có vai trò quyết định trong cuộc bầu cử năm nay.
Một vấn đề khác nảy sinh có thể ảnh hưởng đến việc công bố kết quả bầu cử, đó là việc kiểm phiếu bầu qua đường bưu điện. Bà Kathy Boockvar - một thành viên của đảng Dân chủ và là người đứng đầu Bộ Ngoại giao của bang Pennsylvania cho biết dự kiến sẽ phải mất vài ngày để hoàn tất việc kiểm phiếu do số phiếu gửi qua đường bưu điện trong năm nay cao hơn 10 lần so với cuộc bầu cử năm 2016. Trên chương trình "Meet the Press" của NBC, bà Boockvar cho rằng phần lớn số phiếu bầu ở Pennsylvania là phiếu gửi qua đường bưu điện, phiếu vắng mặt và phiếu bầu trực tiếp.
Đảng Cộng hòa đã đệ đơn kiện ở một số bang chiến địa tìm cách công nhận tính hợp lệ đối với các lá phiếu nhận được sau Ngày bầu cử, ngay cả khi được đóng dấu bưu điện trước ngày 3/11. Hồi tuần trước, Tòa án tối cao Mỹ đã phán quyết rằng các trường hợp riêng biệt như Pennsylvania và North Carolina có thể kéo dài thời hạn nhận các lá phiếu có dấu bưu điện trong Ngày bầu cử, nhưng cho biết lá phiếu gửi qua đường bưu điện ở Wisconsin phải được nhận trước ngày 3/11.