Ukraine: Vấn đề Crimea lại nóng lên

Các nhà hoạt động nhân quyền ở Ukraine một lần nữa lại cáo buộc chính phủ trong việc để mất Crimea và kêu gọi phải đưa Thủ tướng Arseniy Yatsenyuk ra xét xử.

Phóng viên chuyên trách của "Báo Độc lập" (Nga) tại Ukraine cuối tuần qua cho biết các nhà hoạt động nhân quyền ở nước này đã đệ đơn kiện chính phủ về việc vi phạm các quyền tự do đi lại của công dân. Vụ kiện có liên quan đến việc chính phủ áp dụng một thủ tục đặc biệt cho việc xuất nhập cảnh giữa lãnh thổ Ukraine và bán đảo Crimea trong tháng thứ ba liên tiếp.

Chính phủ phải quyết định: nếu Kiev không công nhận thẩm quyền của Nga trên bán đảo, thì, theo Hiến pháp, phải đảm bảo quyền đi lại tự do của các công dân đến mọi vùng miền của đất nước, trong đó có Crimea. Còn nếu tại khu vực giáp ranh với Crimea, chính quyền thiết lập các trạm kiểm soát quốc tế, điều đó có nghĩa là Ukraine chính thức thừa nhận rằng Crimea không phải là một phần của Ukraine.

Công ty đường sắt quốc gia Ukraine Ukrzaliznytsia đình chỉ các dịch vụ chở khách và hàng hóa bằng tàu hỏa đến bán đảo Crimea do lo ngại an ninh. Ảnh: AFP-TTXVN

Những phức tạp trong việc đi tới bán đảo Crimea xuất hiện lần đầu tiên hồi cuối năm ngoái, khi phía Ukraine đã hủy bỏ giao thông đường bộ và đường sắt tới bán đảo này. Trong những tháng đầu năm 2015, xuất hiện "phương thức" đi lại mới do các doanh nghiệp tư nhân ở các thành phố khác nhau của Ukraine tự tổ chức để phục vụ nhu cầu đi lại của người dân tới Crimea, song giá cả thường rất đắt và phụ thuộc tình hình thực tế, nên khá thất thường. Giá vé xê dịch trong khoảng 30-120 USD, thậm chí lên tới 200 USD. Tuy nhiên, vào những tháng du lịch mùa hè, việc đi lại còn phức tạp hơn nữa.

Mùa hè năm nay, kể từ ngày 4/6 vừa qua, chính phủ Ukraine đã thông qua một số quy định mới về việc đi tới Crimea, đồng thời thiết lập 3 trạm kiểm soát dọc tuyến đường này. Chính phủ giải thích hành động của mình là nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia và ngăn chặn "Mùa Xuân nước Nga tràn tới Crimea", song điều đó gây phẫn nộ trong lòng người dân.

Những rối rắm phức tạp và bất cập không chỉ đối với công dân Ukraine muốn đi tới Crimea, mà còn đối với cả người nước ngoài. Cụ thể, ngoài visa tới Ukraine, họ phải có một giấy phép bổ sung để có thể đi đến Crimea.

Việc kiểm soát giấy tờ diễn ra rất phức tạp tại các trạm kiểm soát vào địa phận Crimea đã dẫn đến ùn tắc tại đây, ảnh hưởng lớn tới hoạt động của người dân. Bên cạnh đó, các nhà hoạt động nhân quyền còn khuyến nghị chính quyền về hàng loạt vấn đề nhân đạo, môi trường và tổn thất kinh tế liên quan tới việc đi tới bán đảo này. Theo thống kê không đầy đủ, hiện có khoảng 2,4 triệu người Ukraine đang sinh sống ở Crimea.

Các nhà hoạt động nhân quyền đòi chính phủ Ukraine cần nhanh chóng giải quyết những khó khăn phức tạp liên quan tới Crimea, ít nhất là trước mùa Đông này. Được biết, hôm 5/8, một phiên tòa sơ bộ đã được tổ chức tại Kiev để xem xét đơn kiện của các nhà hoạt động nhân quyền, và họ đã trình bày lập luận của mình. Chính phủ hiện đang xem xét vấn đề và dự kiến sẽ mở phiên tòa tiếp theo vào ngày 1/10 tới.

TTK