Việc thất bại trong việc xử lý trần nợ công được xem là thách thức lớn nhất đối với kinh tế Mỹ, đồng thời có ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế toàn cầu.
Thị trường chứng khoán tại Toyko giảm điểm do những lo ngại từ Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN |
Lo ngại từ nước MỹThời hạn chót cho việc thông qua trần nợ công ngày 17/10 tới được xem là mối đe dọa lớn nhất đối với nền kinh tế Mỹ, nó đã nhấn chìm các chỉ số chính tại phố Wall. Hôm 8/10, chỉ số Dow Jones giảm 160 điểm, đóng cửa ở mức 14.776 điểm, giảm 900 điểm so với mức đỉnh đạt được vào hồi giữa tháng 9.
Diễn biến xấu trên thị trường tài chính xuất hiện ngày 8/10 khi Chủ tịch Hạ viện John Boehner thuộc đảng Cộng hòa và Tổng thống Obama vẫn tiếp tục có những bất đồng liên quan đến việc mở cửa chính phủ trở lại và nâng trần nợ công.
Cựu chuyên viên trưởng Bội Tài chính Mỹ dưới thời nhiệm kì một của ông Obama, Mark Patterson, cho biết đến cuối tháng này, chính phủ Mỹ sẽ nợ các quỹ an sinh xã hội 12 tỉ USD, cùng với đó là 6 tỉ USD cho các khoản lãi vay. Sang đến đầu tháng 11, khoản nợ chính phủ sẽ được cộng thêm 58 tỉ USD, với các khoản vay từ Quỹ an sinh xã hội, các Quỹ y tế, cựu chiến binh... Đến lúc này, ông Obama sẽ phải lựa chọn xem là nên trả đối tượng nào và hoãn đối tượng nào. Nhà Trắng sẽ không nhiều lựa chọn, ví dụ như để trả các khoản lãi vay, không thể sử dụng công cụ trái phiếu chính phủ vốn được xem là khoản đầu tư an toàn nhất. Ông Patterson bày tỏ, “đây là đất nước luôn trả các khoản vay đúng hạn, không chậm một ngày, không thiếu một xu. Nếu không thể làm được như vậy, chúng ta sẽ trở thành một nước thường xuyên lâm vào khủng hoảng nợ, như Hy Lạp”.
Cùng quan điểm, Giám đốc điều hành Lloyd Blankfein của tập đoàn Goldman Sachs nhìn nhận, “chúng ta là nước có đồng tiền quan trọng nhất trên thế giới. Chúng ta có đồng tiền giao dịch toàn cầu. Mọi khoản chi trả phải đi đến trực tiếp người dân. Nếu không có dòng tiền vào, sẽ chẳng thể có dòng tiền ra. Đó là tình cảnh mà chúng ta chưa bao giờ gặp phải”. Khủng hoảng trần nợ công có thể sẽ đẩy tỉ lệ lãi suất tăng gấp đôi đối với các khoản vay thế chấp, vay tín dụng, vay chi trả học phí, vay tiêu dùng mua ôtô...
Một tính toán tại phố Wall cho biết, cứ 5 đồng nước Mỹ chi tiêu thì có tới 1 đồng là Bộ Tài chính vay nợ. Trần nợ công vì thế sẽ là yếu tố tiến thoái lưỡng nan. Không nâng thì vỡ nợ, nếu nâng thì nước Mỹ sẽ lại phải đi vay, để rồi lại hứng hậu quả “chi tiêu trên nợ nần” quy mô lớn chưa biết bao giờ mới chấm dứt.
Cả thế giới lo ngạiNhiều nước, các tổ chức, chuyên gia kinh tế hàng đầu thế giới lên tiếng cảnh báo về những ảnh hưởng tiêu cực đối với kinh tế toàn cầu, nếu giới chức chính trị ở Washington không đạt được một thỏa thuận hợp lý về trần nợ công. Cũng như phố Wall, các thị trường tài chính, chứng khoán toàn cầu đã có thêm nhiều phiên mất điểm sâu hôm 8/10, do những lo ngại về hệ quả khủng khiếp từ viễn cảnh Mỹ vỡ nợ.
Nhà kinh tế trưởng của Qũy Tiền tệ quốc tế (IMF) Olivier Blanchard nhìn nhận, hệ quả của bất cứ thất bại nào trong việc hoàn trả vay sẽ có tác động tức thì, đưa đến sự hoảng loạn tiềm tàng tại các thị trường tài chính. Nền kinh tế Mỹ đang có xu thế hồi phục hiện nay sẽ lại đi vào suy thoái, thậm chí là xấu hơn.
Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Taro Aso bày tỏ, Mỹ phải tránh không để rơi vào tình huống không trả được nợ. Nếu vỡ nợ, Mỹ sẽ lâm vào khủng hoảng tài chính. Ông Aso cũng lo ngại rằng, bất ổn tài chính tại Mỹ sẽ làm đồng yên lên giá, gây ảnh hưởng xấu đến xuất khẩu của Nhật Bản, chưa kể đến việc “bốc hơi” giá trị trong số tiền 1,14 ngàn tỉ mà Nhật là chủ nợ của Mỹ, chủ yếu là bằng trái phiếu chính phủ.