Mỹ, đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc, đồng thời cũng là đối thủ địa chính trị đáng gờm nhất của Bắc Kinh, đang trải qua cuộc bầu cử có thể đe dọa đến sự ổn định ở trong nước. Theo nhà báo Isaac Stone Fish, học giả cấp cao tại Trung tâm Xã hội châu Á về mối quan hệ Trung Quốc-Mỹ bình luận trên tờ Chính sách Đối ngoại (Mỹ), một chiến thắng của ông Donald Trump sẽ xác nhận với nhiều người Trung Quốc sự yếu kém mang tính cố hữu của nền dân chủ Mỹ. Mặt khác, một chiến thắng của bà Hillary Clinton sẽ buộc Bắc Kinh phải đối mặt với chính trị gia được nhìn nhận một cách rộng rãi như là người không thân thiện, và đôi khi thậm chí là đối nghịch với các lợi ích của Trung Quốc.
Đối với giới tinh hoa chính trị Trung Quốc, mối quan hệ thân thiện, hợp tác và ổn định dường như quan trọng hơn so với việc hân hoan chào đón những lợi ích của nước Mỹ bị suy yếu. Ảnh: FP |
Do đó, mọi người có thể nghĩ rằng Trung Quốc sẽ hoan nghênh ông Trump làm tổng thống Mỹ. Tuy nhiên, các cuộc đối thoại trong suốt 6 tháng qua với hàng chục quan chức Trung Quốc cấp cao và cấp trung, cũng như các nguồn thạo tin với những nhà hoạch định chính sách hàng đầu của Trung Quốc, chỉ ra rằng nhiều người thuộc tầng lớp chính trị Trung Quốc ủng hộ bà Clinton một cách miễn cưỡng – chính xác là vì họ tin rằng một Tổng thống Mỹ Trump sẽ là thảm họa đối với Mỹ. Mặc dù, nhìn bề ngoài, nhiều chính sách quân sự, chính trị và kinh tế của ông Trump có lợi nhiều hơn cho Trung Quốc hơn so với của bà Clinton, giới tinh hoa Trung Quốc dường như thích đối thủ của ông Trump bởi vì họ cảm thấy bà Clinton sẽ tốt hơn cho nước Mỹ, vị thế của họ trên thế giới, và cho sự ổn định toàn cầu, vốn vẫn còn là vấn đề rất quan trọng đối với Bắc Kinh.
“Trong khi giới tinh hoa Trung Quốc cực kỳ tránh đưa ra quan điểm công khai về vấn đề nội bộ của những nước khác – đặc biệt là nền chính trị Mỹ - mối quan ngại triền miên của họ về sự ổn định, quốc tế cũng như trong nước, khiến nhiều người tin rằng bà Clinton, chứ không phải ông Trump, sẽ tốt hơn cho Trung Quốc”, một nguồn tin thân cận với giới cố vấn của các nhà lãnh đạo Trung Quốc nói trong điều kiện giấu tên. Một nguồn thạo tin khác, cũng cho rằng mặc dù Bắc Kinh thu được lợi ích công chúng lớn từ sự nổi lên nhanh chóng của ông Trump và những gì ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa nói về tình trạng dân chủ của Mỹ, nhưng “kết quả hoàn hảo nhất đối với (ông Trump) là thua sát nút”.
Điều này dường như đi ngược lại những lợi ích của Trung Quốc. Bất chấp những chỉ trích Trung Quốc mang tính thâm căn cố đế của ông Trump, nhiều chính sách mà ông Trump đề xuất có lẽ thực sự có lợi cho Trung Quốc. Việc ông Trump muốn hủy cấu trúc liên minh của Mỹ ở châu Á sẽ giúp cải thiện vị thế quân sự của Bắc Kinh một cách đáng kể, trong cuộc đối đầu với Nhật Bản.
Nhưng với nhiều người trong giới tinh hoa chính trị của Bắc Kinh, những nguy cơ và sự bất ổn của một tổng thống Trump còn lớn hơn cả những lợi ích trên. Dù Trung Quốc sẽ được hưởng lợi lớn nếu ông Trump làm suy yếu những cam kết và liên minh của Mỹ ở châu Á, họ hầu hết đều tin rằng Clinton cuối cùng sẽ tốt hơn cho Trung Quốc.
Chủ nghĩa cô lập và việc không quan tâm đến các thể chế đa phương của ông Trump sẽ để lại khoảng trống quyền lực quốc tế mà Bắc Kinh chưa sẵn sàng để lấp vào. Một học giả Trung Quốc có ảnh hưởng nói với tờ Chính sách Đối ngoại rằng chiến thắng của ông Trump “sẽ là một cú giáng mạnh đối với quá trình toàn cầu hóa và quản trị toàn cầu”, hai xu hướng quốc tế đang mang lại lợi ích cho Trung Quốc rất nhiều. Sự tổn thương về kinh tế từ việc phản đối thương mại toàn cầu của tổng thống Trump và việc không phục hội lại được nền kinh tế Mỹ có thể là suy giảm sâu hơn sự tăng trưởng kinh tế vốn đang chậm lại của Trung Quốc.
Đối với giới tinh hoa chính trị Trung Quốc, mối quan hệ thân thiện, hợp tác và ổn định dường như quan trọng hơn so với việc hân hoan chào đón những lợi ích của nước Mỹ bị suy yếu.