Tổng thống đắc cử Donald Trump. Ảnh: Reuters
|
Trái với dự đoán của giới chuyên gia, tỷ phú Donald Trump đã bất ngờ giành thắng lợi vang dội trước cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ.
Theo nhận định ban đầu của giới phân tích, về nguyên nhân chủ quan, có thể nói rằng khí chất cứng cỏi và bản lĩnh của ứng cử viên Đảng Cộng hòa, một doanh nhân rất thành đạt trên thương trường, đã thuyết phục được cử tri Mỹ. Điều này được thể hiện trong vòng bầu cử sơ bộ khi ông Trump nhanh chóng vượt qua nhiều đối thủ sừng sỏ, cho dù nhiều người cho rằng ông thậm chí còn không thể trở thành ứng cử viên tổng thống chính thức của Đảng Cộng hòa.
Bên cạnh đó, những chính sách của ngôi sao truyền hình thực tế này đã đánh trúng tâm lý của một bộ phận đông đảo cử tri Mỹ mong muốn có một sự thay đổi thực sự sau quãng thời gian dài đảng Dân chủ cầm quyền với một nền kinh tế Mỹ bị trì trệ do ảnh hưởng của suy thoái toàn cầu, cộng với việc vị thế của nước Mỹ trên trường quốc tế bị suy giảm và ngày càng lép vế trước sự trỗi dậy của các cường quốc như Nga, Trung Quốc,...
Khẩu hiệu “Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại” đã thực sự đánh thức lòng tự hào dân tộc của nhiều cử tri. Những cử tri ủng hộ ông Trump không hẳn yêu thích con người ông, mà họ ủng hộ ông vì những mối lo như vấn đề người nhập cư, việc làm, bản sắc,... Ông tuyên bố sẽ cắt giảm sự hỗ trợ đối với các đồng minh, giảm can thiệp vào các điểm “nóng” để ưu tiên dành các nguồn lực cho phát triển đất nước. Điều này hoàn toàn trái với chủ trương “cứng rắn” của bà Clinton như cam kết đẩy mạnh chiến dịch quân sự tại Syria, thắt chặt quan hệ với các đồng minh truyền thống, thúc đẩy chính sách “xoay trục” sang châu Á – Thái Bình Dương,...
Ngoài ra, sự phản đối nhằm vào ông Trump trong thời gian qua cũng giống như tâm lý đám đông trên thị trường tài chính. Tâm lý này có thể bủa vây vào một thời điểm nào đó, nhưng cũng có thể qua đi rất nhanh chóng. Cho dù trong đoạn băng video bị tiết lộ, những lời lẽ khiếm nhã với phụ nữ hồi năm 2005 của ông Trump có phần gây sốc và bất bình trong dư luận ra sao, thì tất cả những nội dung trong đó cũng không có gì tệ hơn những gì ông đã nói trước đây. Vấn đề mà nhiều cử tri Mỹ quan tâm là tỷ phú này sẽ làm gì khi trở thành tổng thống Mỹ, thay vì việc ông sẽ làm gì với một phụ nữ đã có gia đình.
Về mặt khách quan, rất nhiều cử tri Mỹ đã mất niềm tin vào ứng cử viên của Đảng Dân chủ Hillary Clinton sau vụ bê bối sử dụng hòm thư điện tử cá nhân để giải quyết việc công khi bà còn giữ cương vị Ngoại trưởng từ năm 2009-2013. Đa số cử tri Mỹ cho rằng bà là người thiếu trung thực. Nhiều người đã ví von rằng vụ bê bối này có ảnh hưởng không khác gì vụ Watergate vì đe dọa trực tiếp đến an ninh quốc gia Mỹ. Trên thực tế, dù Giám đốc Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) James Comey đã khẳng định giữ nguyên kết luận hồi tháng 7/2016 về vụ bê bối thư điện tử của bà Clinton, song trên thực tế, vụ việc này đã có ảnh hưởng sâu sắc đến quyết định của cử tri, đặc biệt là những người còn do dự chưa quyết định bỏ phiếu cho ai.
Mặt khác, ảnh hưởng của truyền thông đến các cử tri Mỹ quá lớn khi các kết quả thăm dò trước bầu cử liên tục cho thấy cựu Ngoại trưởng dẫn trước đối thủ có lúc lên đến hai con số. Điều đó vô hình trung gây ấn tượng mạnh rằng bà Clinton chắc chắn sẽ giành chiến thắng và vì thế nhiều cử tri ủng hộ bà “chủ quan” không đi bỏ phiếu do tin tưởng về thắng lợi của bà. Đó là một trong những nguyên nhân khiến số phiếu ủng hộ bà Clinton bị sụt giảm tại một số bang.
Cũng phải kể đến vai trò của các ứng cử viên độc lập như Gary Johnson của Đảng Tự do hay Jill Stein của Đảng Xanh. Trên thực tế, chính các ứng cử viên độc lập này đã lấy đi khá nhiều phiếu bầu của bà Clinton tại một số bang, nhất là những bang còn do dự.
Có thể nói rằng việc bà Clinton bị thất cử trong cuộc bầu cử đầy kịch tính này cũng cho thấy một thực tế là dường như nước Mỹ vẫn chưa sẵn sàng chào đón một nữ tổng thống.
Chiến thắng bất ngờ nhưng thuyết phục của ứng cử viên Donald Trump, một người được coi là “ngoại đạo” trong cuộc đua vào Nhà Trắng, cho thấy nguyện vọng của cử tri Mỹ mong muốn có một sự thay đổi thực sự. Trong khi đó, cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton đã quá quen thuộc với chính trường Mỹ trong suốt 30 năm qua. Và người ta nhìn thấy ở bà một sự lặp lại những gì đã diễn ra trong suốt 8 năm dưới thời chính quyền của đảng Dân chủ. Trong bối cảnh đó, ông Trump chắc chắn được coi là làn gió mới mang lại hy vọng về một tương lai tốt đẹp hơn cho nước Mỹ trong 4 năm tới.