Người đứng đầu CIA thực hiện một chuyến thăm bí mật tới Kiev vào cuối tuần qua với mục đích gì? Chắc chắn ông sẽ không nói ra. Nhưng câu trả lời có thể làm thay đổi cán cân quyền lực ở điểm nóng nhất trong số những điểm nóng địa chính trị trên thế giới hiện nay.Một mục đích xác đáng nhất, đó là chính quyền của Tổng thống Obama đang tìm kiếm một cách thức mới chia sẻ thông tin tình báo với chính phủ lâm thời tại Kiev, trước sức ép của một số quan chức trong quân đội, Quốc hội và các đồng minh của Mỹ ở Ukraine.
Cuối tuần qua, giám đốc CIA John Brennan đã bí mật đến Kiev gặp Thủ tướng tạm quyền Ukraine Yatsenyuk và Phó Thủ tướng thứ nhất Vitaliy Yarema. Theo một số quan chức Mỹ và phương Tây, cuộc họp nhằm thảo luận việc thiết lập các kênh mới, an toàn hơn cho việc chia sẻ thông tin tình báo của Mỹ với Ukraine - quốc gia đang thực hiện chiến dịch "chống khủng bố" chống lại với những người chủ trương ly khai ủng hộ Nga ở các thành phố phía đông của mình.
|
Giám đốc CIA John Brennan. |
Một quan chức tình báo cao cấp của Mỹ lưu ý: Đó là một vấn đề cực kỳ quan trọng, bởi Ukraine đang bị áp đảo hoàn toàn bởi một số lượng lớn quân đội Nga đang tập trung trên biên giới của họ. Nếu Kiev muốn chống lại được áp lực từ Moscow, thì lực lượng tình báo của họ về các hoạt động quân sự của Nga sẽ phải hết sức tinh vi và khéo léo.
Tướng Philip Breedlove của tuần trước đã kêu gọi đẩy nhanh chia sẻ hình ảnh vệ tinh và các dữ liệu chi tiết khác về các hoạt động của quân đội Nga trên biên giới, nhưng bị Nhà Trắng từ chối.
Các cơ quan tình báo Mỹ từ lâu đã nghi ngờ rằng lực lượng tình báo của Moskva đã thâm nhập vào các đơn vị tình báo của Ukraine, bởi vì cho đến tận tháng 2 vừa qua, hai nước vẫn là đối tác trong các vấn đề an ninh.
"Nơi đó được điều hành bởi người Nga trong nhiều năm. Họ rất giỏi trong việc thu thập thông tin tình báo dưới bất kỳ hình thức thức liên lạc nào. Họ có thể có mạng lưới điệp viên của họ ở đó", vị quan chức tình báo trên nói nhưng nhấn mạnh rằng dù sao "cũng đã có cách rất hữu ích để chia sẻ với Ukraine".
Sau khi lực lượng ly khai ủng hộ Nga kiểm soát một số tòa nhà chính quyền ở các tỉnh phía đông Ukraine, quan điểm của Mỹ về chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine đã thay đổi.
Theo vị quan chức tình báo trên, mặc dù đã cho phép chia sẻ thông tin tình báo chi tiết hơn với Ukraine, nhưng chính phủ Mỹ vẫn còn xem xét một chính sách để cung cấp kiểu dữ liệu thời gian thực mà Ukraine yêu cầu.
Người phát ngôn của CIA và Nhà Trắng đã từ chối bình luận chi tiết về cuộc họp của ông Brennan tại Kiev. Tuy nhiên, quan chức tình báo trên cho biết cuộc gặp chủ yếu là để trấn an lãnh đạo chính trị của Ukraine rằng Mỹ vẫn ủng hộ họ, đồng thời để truyền tải về một thông điệp mới: Chính sách chia sẻ thông tin tình báo có giới hạn (tất nhiên, có một thông điệp thứ 2 bí ẩn hơn).
Với tình trạng bất ổn trước đây và hiện nay, Mỹ chủ yếu cung cấp tin tức tình báo cho lực lượng vũ trang Ukraine. Nhưng các lãnh đạo lâm thời tại Kiev yêu cầu một cách tiếp cận cuộc khủng hoảng có định hướng, nghĩa là cho phép các nhà lãnh đạo chính trị là những người đầu tiên nhận được thông tin tình báo.
Một trong những vấn đề lớn nhất đối với Ukraine hiện nay là kênh thông tin liên lạc quân sự mã hóa của họ có thể đã bị tình báo Nga bẻ khóa. Kết quả là, những thông tin quan trọng về các đơn vị quân sự của Ukraine khi họ cơ động về phía đông Ukraine đã được truyền qua những kênh không được mã hóa, khiến cho chúng hầu như không thể giúp quân đội của Kiev tạo được yếu tố bất ngờ nào.
Dường như chính phủ Ukraine đã yêu cầu Mỹ cung cấp những thiết bị thông tin liên lạc an toàn tiên tiến nhất, nhưng một thiết bị trong danh sách đề nghị của Kiev vẫn chưa được chính phủ Mỹ đồng ý. Phát biểu với báo giới ngày 14/4, người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney cho biết Mỹ đang xem xét một loạt các cách thức để hỗ trợ cho Ukraine thông qua con đường ngoại giao và kinh tế. Theo ông Carney, Washington không tính tới việc viện trợ hàng sát thương cho Ukraine, song cũng đang cân nhắc các hình thức hỗ trợ khác.
Tổng thống bị lật đổ của Ukraine, ông Viktor Yanukovych, mới đây đã cáo buộc CIA đứng đằng sau quyết định của chính quyền lâm thời tại Kiev về việc triển khai quân đến khu vực miền đông, nơi đang diễn ra các cuộc biểu tình căng thẳng. Phát biểu trên một kênh truyền hình nhà nước Nga, ông Yanukovych cho rằng "trên thực tế họ đã vi phạm việc sử dụng vũ khí và gây đổ máu. Mỹ phải chịu một phần trách nhiệm gây ra cuộc nội chiến tại quốc gia Đông Âu này”.
CT (Theo DB)