Khói lửa bốc lên sau các cuộc tấn công trả đũa của Israel vào Dải Gaza. Ảnh: AFP
Theo hãng tin Reuter ngày 9/10, một chiến dịch nghi binh thành công đã khiến Israel mất cảnh giác khi các tay súng Hồi giáo Palestine Hamas phát động cuộc tấn công bất ngờ, tạo điều kiện cho một lực lượng sử dụng các vũ khí và phương tiện thô sơ hơn đối đầu với đội quân hùng mạnh nhất Trung Đông.
Cuộc tấn công hôm 7/10, vụ xâm nhập tồi tệ nhất qua hệ thống phòng thủ của Israel kể từ năm 1973, diễn ra sau hai năm Hamas giữ bí mật các kế hoạch quân sự của mình và thể hiện cho Israel thấy rằng họ không muốn giao chiến.
Hãng tin Reuters dẫn một nguồn tin thân cận với Hamas cho biết, trong khi Israel bị cho rằng họ đang kiềm chế được lực lượng Hamas mệt mỏi vì xung đột và cung cấp các ưu đãi kinh tế cho Gaza, thì các tay súng của nhóm này vẫn tiếp tục được huấn luyện.
Nguồn này cung cấp nhiều chi tiết về cuộc tấn công và 3 nguồn khác trong cơ quan an ninh của Israel, được yêu cầu giấu tên, cũng xác nhận với Reuters về vấn đề này.
Nguồn tin thân cận với Hamas cho biết: “Hamas đã tạo cho Israel thấy rằng họ chưa sẵn sàng chiến đấu”, đồng thời mô tả kế hoạch cho cuộc tấn công đáng kinh ngạc nhất kể từ Chiến tranh Yom Kippur 50 năm trước khi Ai Cập và Syria khiến Israel bất ngờ.
Nguồn tin trên cho biết: “Hamas đã sử dụng một chiến thuật tình báo chưa từng có để đánh lừa Israel trong những tháng qua, bằng cách gây ấn tượng với công chúng rằng họ không sẵn sàng tham gia chiến đấu hoặc đối đầu với Israel, trong khi vẫn chuẩn bị cho chiến dịch quy mô lớn này”.
Israel thừa nhận họ đã mất cảnh giác trước một cuộc tấn công trùng với ngày Sabát của người Do Thái và ngày lễ tôn giáo. Các tay súng Hamas xông vào các thị trấn của Israel, khiến khoảng 700 người Israel thiệt mạng và bắt cóc hàng chục người. Israel đã đáp trả, khiến hơn 400 người Palestine thiệt mạng để trả đũa Gaza kể từ đó.
Thiếu tá Nir Dinar, người phát ngôn của Lực lượng Phòng vệ Israel thông báo: “Đây là vụ 11/9 của chúng tôi. Họ đã đánh lừa được chúng tôi. Họ làm chúng tôi ngạc nhiên và tấn công rất nhanh từ nhiều nơi nhiều hướng – cả từ trên không, trên mặt đất và trên biển”.
Osama Hamdan, đại diện của Hamas tại Liban, nói với Reuters rằng cuộc tấn công cho thấy Hamas có quyết tâm đạt được mục tiêu của mình “bất kể sức mạnh và khả năng quân sự của Israel”.
Một trong những yếu tố nổi bật nhất trong quá trình chuẩn bị của họ là Hamas đã xây dựng một khu định cư mô phỏng của Israel ở Gaza, nơi họ thực hành đổ bộ và huấn luyện để tấn công, nguồn tin thân cận với Hamas cho biết và nói thêm rằng lực lượng Hamas thậm chí còn quay video về các cuộc diễn tập.
Nguồn tin cho biết: “Israel chắc chắn đã phát hiện ra các hành động này, nhưng cho rằng Hamas không muốn nổ ra một cuộc đối đầu”.
Trong khi đó, Hamas tìm cách để Israel tin rằng họ quan tâm nhiều hơn đến việc đảm bảo rằng người lao động ở Gaza, dải đất hẹp với hơn hai triệu cư dân, có khả năng tiếp cận công việc xuyên biên giới và không quan tâm đến việc bắt đầu một cuộc chiến mới.
“Hamas đã xây dựng một hình ảnh hoàn toàn rằng họ chưa sẵn sàng cho một cuộc phiêu lưu quân sự chống lại Israel”, nguồn tin trên cho biết.
Các tay súng của Hamas phá hủy tường rào ngăn Israel với Gaza bằng thuốc nổ. Ảnh: CNN
Kể từ cuộc chiến năm 2021 với Hamas, Israel đã tìm cách tạo ra mức độ ổn định kinh tế cơ bản ở Gaza bằng cách đưa ra các ưu đãi bao gồm hàng nghìn giấy phép để người dân ở Gaza có thể làm việc ở Israel hoặc Bờ Tây, nơi mức lương trong các công việc xây dựng, nông nghiệp hoặc dịch vụ có thể 10 lần mức lương ở Gaza.
“Chúng tôi tin rằng việc họ đến làm việc và gửi tiền về Gaza sẽ tạo ra một mức độ ổn định nhất định. Chúng tôi đã sai”, một phát ngôn viên khác của quân đội Israel nói.
Một nguồn tin an ninh Israel thừa nhận cơ quan an ninh nước này đã bị Hamas đánh lừa. Nguồn tin này nêu rõ: “Họ khiến chúng tôi nghĩ rằng họ cần kiếm tiền. Trong khi đó, họ vẫn tiến hành các cuộc tập trận/diễn tập cho đến khi thực hiện vụ tấn công”.
Là một phần của kế hoạch nghi binh trong hai năm qua, Hamas đã kiềm chế các hoạt động quân sự nhằm vào Israel, ngay cả khi một nhóm vũ trang Hồi giáo khác có trụ sở tại Gaza được gọi là Thánh chiến Hồi giáo đã phát động một loạt các cuộc tấn công hoặc phóng tên lửa của họ vào Israel.
Nguồn tin cho biết, sự kiềm chế mà Hamas thể hiện đã dẫn đến sự chỉ trích công khai từ một số người ủng hộ họ, một lần nữa nhằm mục đích tạo ấn tượng rằng Hamas quan tâm đến kinh tế chứ không phải một cuộc chiến mới.
Ở Bờ Tây, do Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas và phong trào Fatah do ông lãnh đạo, có những người đã chế nhạo Hamas vì sự im lặng. Trong một tuyên bố của Fatah được công bố vào tháng 6/2022, phong trào này cáo buộc các nhà lãnh đạo Hamas chạy trốn đến Israel để sống trong “những khách sạn và biệt thự sang trọng” trong khi người dân ở Gaza rơi vào cảnh nghèo đói.
Nguồn tin an ninh thứ hai của Israel cho biết đã có giai đoạn nước này tin rằng thủ lĩnh phong trào ở Gaza, Yahya Al-Sinwar, đang bận tâm đến việc quản lý Gaza “hơn là gây chiến với người Do Thái”. Đồng thời, Israel chuyển trọng tâm khỏi Hamas khi nước này thúc đẩy một thỏa thuận bình thường hóa quan hệ với Saudi Arabia, ông nói thêm.
Israel từ lâu đã tự hào về khả năng thâm nhập và giám sát các nhóm Hồi giáo. Do đó, nguồn tin thân cận với Hamas cho biết, một phần quan trọng của kế hoạch là tránh bị “rò rỉ”. Nguồn tin cho biết thêm, nhiều lãnh đạo Hamas không biết về kế hoạch này và trong khi huấn luyện, 1.000 chiến binh được triển khai trong cuộc tấn công không hề biết mục đích chính xác của cuộc tập trận.
Khi đến ngày tấn công, chiến dịch được chia thành bốn phần và các lực lượng khác nhau. Động thái đầu tiên là một loạt 3.000 quả tên lửa được bắn từ Gaza cùng lúc với các cuộc xâm nhập của tay súng xuyên qua biên giới. Israel trước đó cho biết ban đầu có 2.500 quả rocket được bắn.
Khi các tay súng tiếp cận mục tiêu, họ bảo vệ địa hình để một đơn vị đặc nhiệm tinh nhuệ có thể phá bức tường xi măng kiên cối với các trang thiết bị điện tử hiện đại ngăn cách Gaza với các khu định cư do Israel xây dựng để ngăn chặn sự xâm nhập.
Tướng đã nghỉ hưu Yakov Amidror, cựu cố vấn an ninh quốc gia của Thủ tướng Benjamin Netanyahu, nói với các phóng viên rằng vụ tấn công thể hiện “một thất bại lớn của hệ thống tình báo và bộ máy quân sự ở phía Nam Israel”.
Ông Amidror, Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia Israel từ tháng 4/2011 đến tháng 11/2013 và hiện là thành viên cấp cao của Viện Chiến lược và An ninh Jerusalem kết luận: “Chúng tôi ban đầu tin một cách ngu ngốc rằng đó là sự thật và chúng tôi đã phạm sai lầm. Chúng tôi sẽ không phạm sai lầm thêm lần nữa và sẽ tiêu diệt Hamas, chậm mà chắc”.