Gia hạn thời gian tạm dừng áp thuế quan: Bước mở cho hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Trung

Theo sắc lệnh hành pháp ký ngày 11/8, chỉ vài giờ trước khi thỏa thuận hoãn áp thuế hiện tại hết hiệu lực, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ tiếp tục gác lại các mức thuế quan cao ngất ngưởng dành cho nhau.

Tờ Straits Times dẫn các nguồn tin cho biết, một trong những địa điểm tiềm năng cho cuộc gặp song phương là Kuala Lumpur, Malaysia - nơi diễn ra Hội nghị cấp cao Đông Á của ASEAN từ 26 đến 28/10. Cả Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình đã xác nhận sẽ tham dự sự kiện này.

Khả năng thứ hai là bên lề Hội nghị cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tại Gyeongju, Hàn Quốc, từ 31/10 - 1/11. Ngoài ra, cũng không loại trừ khả năng ông Trump sẽ thực hiện chuyến thăm chính thức tới Trung Quốc.

Nguồn tin thân cận với Nhà Trắng tiết lộ, Washington đang chuẩn bị cho chuyến đi của Tổng thống Mỹ tới Trung Quốc, dự kiến diễn ra giữa hai sự kiện của ASEAN và APEC. Phía Bắc Kinh cũng đã trong trạng thái sẵn sàng, dù vẫn còn quá sớm để khẳng định. Nếu thành hiện thực, đây có thể là cuộc gặp ngoại giao quan trọng nhất năm 2025.

Một quan chức tại Washington cho biết, thời điểm tổ chức hội nghị thượng đỉnh trùng với hạn chót của thỏa thuận hoãn áp thuế là 9/11 có thể không phải ngẫu nhiên. Theo nguồn tin này, Mỹ kỳ vọng Trung Quốc sẽ đóng vai trò trung gian trong thúc đẩy một lệnh ngừng bắn ở Ukraine.

Thông tin từ các kênh ngoại giao cho thấy, Bắc Kinh đang muốn thu hút thêm đầu tư nước ngoài. Trong bối cảnh đó, nếu chương trình nghị sự của ông Trump tập trung vào kinh tế và thương mại, Thượng Hải có thể trở thành điểm đến được cân nhắc.

Các doanh nghiệp Mỹ đang lên danh sách đề xuất cho khả năng diễn ra chuyến thăm, dù chưa rõ có phái đoàn thương mại lớn đi kèm hay không. Một nguồn tin cảnh báo nếu xuất hiện trở ngại quá lớn, sẽ không có thỏa thuận hoãn thuế nào được ký kết.

Ông David Meale - cựu nhà ngoại giao Mỹ từng làm việc tại Bắc Kinh, Đài Bắc và Hong Kong - cho rằng mọi kịch bản đều đang được xem xét: một cuộc gặp bên lề sự kiện của ASEAN hoặc APEC, hay thậm chí là tại Bắc Kinh hoặc thành phố khác của Trung Quốc.

Giáo sư Graham Allison, tác giả cuốn "Destined For War: Can America And China Escape Thucydides Trap", dự đoán việc gia hạn lệnh tạm dừng áp thuế có thể nhanh chóng mở đường cho một hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Trung, kèm theo tuyên bố về “mối quan hệ đối tác mới”.

Nhà Trắng chưa công bố toàn văn sắc lệnh ký ngày 12/8, nhưng ông Trump đã xác nhận qua mạng xã hội. Nếu thỏa thuận hết hiệu lực, hàng hóa Trung Quốc nhập vào Mỹ sẽ phải chịu mức thuế ít nhất 54%.

Trong bài đăng trên Truth Social đêm 11/8, ông Trump úp mở khả năng Trung Quốc sẽ tăng mua đậu nành Mỹ - một mặt hàng quan trọng với nhóm cử tri nông dân vốn là lực lượng ủng hộ mạnh mẽ ông. Năm 2024, Trung Quốc đã nhập khẩu hơn 12 tỷ USD đậu nành từ Mỹ.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình từng mời ông Trump thăm Trung Quốc và trong cuộc phỏng vấn ngày 5/8, nhà lãnh đạo Mỹ khẳng định chuyến đi có thể diễn ra trước cuối năm nay. Hiện kinh tế Trung Quốc tăng trưởng hơn 5% trong nửa đầu năm 2025, vượt dự báo trong bối cảnh thương mại toàn cầu bất ổn.

Theo Giáo sư Allison, Nhà Trắng đã điều chỉnh chiến lược sau khi Bắc Kinh đáp trả mức thuế 145% bằng thuế 125% và áp dụng biện pháp hạn chế xuất khẩu một số mặt hàng thiết yếu, bao gồm nam châm đất hiếm - vật liệu then chốt trong nhiều ngành công nghiệp Mỹ. “Trong tình thế này, Trung Quốc có sức mạnh ngang bằng, thậm chí vượt Mỹ ở một số khía cạnh. Ông Trump nhìn nhận Trung Quốc khác với các đối tác khác", ông Allison nhận xét.

Giáo sư Dennis Wilder, cựu Giám đốc Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, nhận định ông Trump dường như mong muốn một chuyến thăm cấp cao tới Trung Quốc, với mục tiêu có thể là ký một “thỏa thuận thương mại lớn và tốt đẹp”.

Trong khi đó, bà Wendy Cutler - Phó Viện trưởng Viện Chính sách Xã hội châu Á, nguyên Phó trưởng đoàn đàm phán thương mại Mỹ - đánh giá việc gia hạn thỏa thuận là dễ đoán, nhưng con đường phía trước vẫn khó khăn.