Hiện nay, khi đã có trong tay các văn kiện giải thích của Hiệp định với khoảng 1.600 trang, các chính quyền vùng của nước Bỉ phải lên tiếng đồng ý hay không đồng ý cho chính phủ liên bang có toàn quyền ký kết Hiệp định giữa EU và Canada ngày 27/10 tại Brussels.
Cuối tuần vừa qua, chính phủ vùng thủ đô Brussels quyết định chưa đưa ra câu trả lời mà sẽ đợi quan điểm của Quốc hội trước khi đưa ra quyết định của mình. Ngày 10/10, Quốc hội vùng thủ đô đã họpỦy ban quan hệ quốc tế; Ủy ban đã tuyên bố phản đối văn kiện giải thích, đồng nghĩa với việc phản đối Hiệp định. Do vậy, một không khí nặng nề đang phủ bóng lên khả năng CETA được Bỉ sớm thông qua".
Một nhà hoạt động cầm cờ phản đối Hiệp định CETA. |
Mọi sự chú ý đang hướng về Namur (thủ đô vùng nói tiếng Pháp), nơi sẽ diễn ra cuộc họp của Ủy ban các vấn đề châu Âu vào chiều 13/10. Do tính chất phức tạp và quan trọng, cuộc họp được dự báo là sẽ diễn ra trong thời gian dài. Tại đây các diễn giả đại diện của Canada và các giáo sư sẽ giải thích và làm sáng tỏ với các nghị sĩ vùng về một số vấn đề, đặc biệt là vấn đề giá trị pháp lý của văn kiện giải thích được công bố vào cuối tuần qua.
Cuối ngày 14/10, Quốc hội vùng nói tiếng Pháp sẽ nhóm họp phiên toàn thể bất thường. Tại phiên họp này các đại biểu sẽ phải đưa ra quyết định của họ về việc có đồng ý với nghị quyết đưa ra hồi tháng tư vừa qua hay không, theo nghị quyết đó Quốc hội vùng nói tiếng Pháp yêu cầu chính phủ vùng từ chối việc trao cho Bộ trưởng ngoại giao Didier Reynders toàn quyền đi ký kết hiệp định.
Phe phản đối CETA của vùng nói tiếng Pháp hiện chiếm đa số, gồm các đảng Xã hội, đảng Lao động, đảng Ecolo và đảng Dân chủ nhân văn trung hữu. Duy chỉ có đảng Phong trào cải cách là đồng ý ký để chính phủ Liên bang ký hiệp định.
Giải pháp: điều chỉnh hiệp định?Đại biểu quốc hội tỉnh Hainaut (vùng nói tiếng Pháp của Bỉ) tuần qua đã tham gia vào phái đoàn Quốc hội ở Québec và ở Canada, tại đây các nghị sĩ vùng nói tiếng Pháp đã có cơ hội thảo luận và đối thoại với giới chức sở tại. Và sự hoài nghi của các đại biểu vùng Wallonie đối với CETA phủ bóng lên tất cả các cuộc đối thoại.
Chủ tịch quốc hội vùng nói tiếng Pháp của Bỉ, ông André Antoine, đã có bài phát biểu trước cử tọa Canada vốn đang rất băn khoăn không hiểu sao vùng Wallonie bé nhỏ lại phản kháng dữ dội hiệp định này như vậy. André Antoine nói với người Canada rằng điều này chẳng có gì phải ngạc nhiên, sự can thiệp của quốc hội vùng Wallonie là hoàn toàn hợp pháp và quan điểm của quốc hội vùng cũng được chính phủ vùng đồng ý. Họ không bác bỏ Hiệp định mà chỉ muốn sửa một số nội dung liên quan đến vấn đề về tập quán thương mại, nông nghiệp và các quy định về giải quyết tranh chấp. Ông cũng bày tỏ một thái độ lạc quan rằng Canada là đối tác đáng tin cậy, người Québec là bạn và người Wallonie luôn dang rộng cánh tay với các bạn của mình.
Thực chất lý do vùng nói tiếng Pháp vẫn chưa đồng ý vì họ muốn điều chỉnh lại một số nội dung của Hiệp định để phù hợp hơn về kinh tế, xã hội, tư pháp đồng thời dung hòa được quan điểm của các bên đối tác.
Đối với Quốc hội vùng nói tiếng Pháp, hiệp định giữa EU và Canada có thể được ký nhưng phải kèm với hai điều kiện. Thứ nhất, văn kiện giải thích phải có giá trị pháp lý như chính hiệp định; như vây, nó phải được xem xét và sửa đổi thành nghị định thư chính thức. Thứ hai, điều kiện có vẻ tế nhị hơn: các đàm phán Hiệp định tự do thương mại với Mỹ (TTIP) hiện nay phải dừng lại và được công bố chính thức.
Dự kiến cuộc họp bộ trưởng ngoại giao, trù bị hội nghị thượng đỉnh EU, sẽ diễn ra ngày 18/10 và Bộ trưởng ngoại giao Didier Reynder phải có mặt ở đó cùng với quyết định chính thức của nước Bỉ.