Thủ tướng Anh Keir Starmer phát biểu tại London. Ảnh: THX/TTXVN
Trong bối cảnh quan hệ quốc tế đang có nhiều biến động, Thủ tướng Anh Keir Starmer vừa thực hiện một động thái bất ngờ nhằm củng cố mối quan hệ với Mỹ, đặc biệt là dưới thời Tổng thống Donald Trump. Kế hoạch này không chỉ là một nỗ lực ngoại giao mà còn là một chiến lược dài hạn để đảm bảo sự ủng hộ của Washington trong các vấn đề an ninh toàn cầu, đặc biệt là liên quan đến Ukraine và châu Âu.
Quyết định gây sốc
Ngày 24/2 vừa qua, Thủ tướng Starmer đã công bố kế hoạch tăng ngân sách quốc phòng của Anh lên 2,5% GDP vào năm 2027, từ mức 2,3% hiện tại. Đây được coi là mức tăng chi tiêu quốc phòng lớn nhất kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc. Quyết định này không chỉ nhằm củng cố khả năng phòng thủ của Anh mà còn là một thông điệp mạnh mẽ gửi đến Washington: Anh sẵn sàng chia sẻ gánh nặng an ninh với Mỹ.
Theo các nguồn tin nội bộ, Thủ tướng Starmer đã giữ kín kế hoạch này đến mức ngay cả những đồng minh thân cận nhất của Anh tại Mỹ cũng không hề hay biết. Sự bí mật này là một phần của chiến lược nhằm tạo ra hiệu ứng bất ngờ, từ đó gây ấn tượng mạnh với chính quyền Trump. Một quan chức Anh cho biết: “Để thực hiện chức năng cầu nối mong muốn với châu Âu, Anh sẽ phải nhanh chóng tăng chi tiêu quốc phòng và đóng vai trò dẫn đầu trong việc thúc đẩy các đối tác châu Âu khác làm như vậy”.
Ngay sau khi thông báo được đưa ra, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth đã gọi điện cho người đồng cấp Anh John Healey để bày tỏ sự ủng hộ. Ông Hegseth gọi đây là một “bước tiến lãnh đạo tuyệt vời” và là dấu hiệu tích cực cho thấy Anh đang nghiêm túc trong việc chia sẻ trách nhiệm an ninh với Mỹ. Phản ứng này được xem là một chiến thắng ngoại giao ban đầu của Thủ tướng Starmer, đặc biệt khi ông chuẩn bị cho cuộc gặp quan trọng với Tổng thống Trump tại Nhà Trắng vào ngày 27/2.
Tuy nhiên, không phải ai cũng hoàn toàn hài lòng với quyết định này. Việc tăng chi tiêu quốc phòng đi kèm với việc cắt giảm ngân sách viện trợ quốc tế từ 0,5% xuống 0,3% GDP đã gây ra làn sóng phản đối từ các tổ chức từ thiện và một số thành viên trong Công đảng. Helen McEachern, Tổng Giám đốc điều hành của "CARE International UK", gọi đây là một quyết định “thiển cận”, có thể đe dọa tính mạng của những người dễ bị tổn thương nhất trên thế giới.
Chiến lược ngoại giao: "Quyến rũ" Trump
Thủ tướng Starmer đang đặt cược lớn vào việc thuyết phục Tổng thống Trump rằng Anh là một đồng minh đáng tin cậy và sẵn sàng chia sẻ gánh nặng an ninh. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh ông Trump đã nhiều lần chỉ trích các đồng minh châu Âu vì không chi đủ tiền cho quốc phòng.
Thủ tướng Anh hy vọng rằng việc tăng chi tiêu quốc phòng sẽ giúp London trở thành “cầu nối” giữa châu Âu và Mỹ, đồng thời thuyết phục chính quyền Trump tiếp tục ủng hộ Ukraine trong cuộc xung đột với Nga.
Tuy nhiên, chiến lược này không phải không có rủi ro. Tổng thống Trump vốn nổi tiếng với những phát ngôn bất ngờ và khó đoán. Ông Starmer sẽ phải cân bằng giữa việc thể hiện sự cứng rắn trong các vấn đề an ninh và duy trì mối quan hệ tốt đẹp với tổng thống Mỹ. Một quan chức Anh nhận định: “Sẽ có rất nhiều giải thưởng nếu Anh có thể chiếm được cảm tình của chính quyền Trump - và không bị chệch hướng chỉ vì một phát biểu bất ngờ của tổng thống Mỹ”.
Ngoài vấn đề quốc phòng, Thủ tướng Starmer cũng đang thúc đẩy các thỏa thuận hợp tác công nghệ và thương mại với Mỹ. Anh hy vọng sẽ đạt được một hiệp định về trí tuệ nhân tạo (AI) và các công nghệ quan trọng khác, đồng thời tìm cách được miễn thuế nhập khẩu của Mỹ. Một quan chức Anh khác nêu rõ: “Chúng tôi có mối quan hệ chặt chẽ và đáng tin cậy với Mỹ trong các vấn đề an ninh quốc gia. Chúng tôi muốn mở rộng mối quan hệ này sang việc hợp tác trong các công nghệ quan trọng khác”.
Tóm lại, quyết định tăng chi tiêu quốc phòng của Thủ tướng Starmer không chỉ là một động thái nhằm củng cố an ninh quốc gia mà còn là một nỗ lực ngoại giao táo bạo để duy trì mối quan hệ đặc biệt với Mỹ. Trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với nhiều thách thức an ninh phức tạp, việc Anh thể hiện vai trò lãnh đạo trong việc chia sẻ gánh nặng quốc phòng có thể là chìa khóa để thuyết phục chính quyền Trump tiếp tục ủng hộ các đồng minh phương Tây.