Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ quy định, việc kiểm định khí thải thực hiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường được thực hiện tại các cơ sở kiểm định khí thải đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.
Do vậy, “việc kiểm định khí thải xe máy sẽ phải thực hiện theo Luật Bảo vệ môi trường với đầy đủ lộ trình, thời điểm, tiêu chuẩn áp dụng, cách thức triển khai, đối tượng cụ thể…", Phó cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam Nguyễn Tô An nói và cho biết thêm: "quy định này chưa thực hiện từ ngày 1/1/2025, sẽ thực hiện theo lộ trình áp dụng của Chính phủ ban hành".
Bên cạnh đó, lượng xe máy sử dụng ở nước ta hiện rất lớn và còn rất nhiều xe đã sử dụng thời gian dài nên cần tính toán phương án, cách thức thực hiện sao cho hài hòa, hợp lý, khả thi nhất.
Phó cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam cho hay, với những xe mới nhập khẩu, sản xuất lắp ráp đã được kiểm soát khí thải, chỉ còn những phương tiện cũ đang tham gia giao thông chưa được kiểm soát. Các xe mới sẽ chưa thực hiện kiểm định khí thải ngay, mà sau 2-3 năm mới phải kiểm định. Còn các xe sử dụng các năm như thế nào sẽ có tính toán cụ thể, chi tiết.
Song, theo các chuyên gia, các cơ quan chức năng cần sớm có phương án kiểm định khí thải xe máy, trong bối cảnh đây được dự báo vẫn là loại hình vận tải cá nhân thông dụng, phổ biến và phát thải khí thải lớn nhất ra môi trường.
Kết quả từ chương trình đo kiểm khí thải xe mô tô, xe gắn máy tại các thành phố lớn là Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng của Viện Chiến lược và Phát triển giao thông vận tải chỉ ra rằng, xe có tuổi đời trên 5 năm có xu hướng vượt tiêu chuẩn khí thải hiện hành và xe trên 10 năm có tỷ lệ phát thải rất lớn. Trong khi đó, xe có tuổi đời trên 10 năm được thống kê chiếm tỷ lệ trên 50% tổng số xe mô tô, xe gắn máy trên địa bàn.
Theo Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam Hoàng Dương Tùng, số lượng xe ngày càng tăng, việc kiểm soát càng khó. Bài toán đặt ra bây giờ là quy trình kiểm định thế nào, kiểm định ở đâu...
“Ở những vùng núi xa xôi thì tỉ lệ xe vẫn còn ít, phát thải vào môi trường cũng chưa nhiều nên chúng ta có thể giãn tiến độ kiểm soát khí thải tại những vùng này. Tập trung làm tốt ở các thành phố lớn, nơi có lượng phương tiện nhiều thì sau đó việc triển khai ở các vùng khác sẽ dễ dàng hơn”, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam đề xuất.
Cũng theo Viện Chiến lược và Phát triển giao thông vận tải cho biết, tăng trưởng xe máy tại nước ta đạt bình quân khoảng 9,1%/năm. Đến nay, số lượng xe máy đã đăng ký trên toàn quốc đạt khoảng 69,2 triệu xe và số xe lưu hành đạt khoảng 45,5 triệu xe.
Về kiểm định khí thải với xe máy, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ đồng thời nêu rõ, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải sẽ quy định trình tự, thủ tục cấp mới, cấp lại, tạm đình chỉ hoạt động, thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động cho cơ sở kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy; quy định về trình tự, thủ tục kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy; quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về cơ sở vật chất kỹ thuật và vị trí cơ sở kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy.