Cùng với sự phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông, nhiều nước trên thế giới đã thành công khi xây dựng mô hình đô thị thông minh, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, cải thiện chất lượng phục vụ của chính quyền thành phố, giảm tiêu thụ năng lượng, tăng cường quản lý hiệu quả các nguồn tài nguyên thiên nhiên.
Những hình ảnh Trung tâm VKC được triển khai thực hiện.
Ở Việt Nam, phát triển đô thị thông minh là một trong những động lực quan trọng để thực hiện mục tiêu đưa Việt Nam trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, có thu nhập cao vào năm 2045.
Về định hướng phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 950/QĐ-TTg ngày 1/8/2018: Đề án “Phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 - 2025 và định hướng đến năm 2030” (gọi tắt là Đề án 950), nhằm đóng góp vào việc triển khai thực hiện chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của quốc gia thông qua phát triển đô thị thông minh bền vững ở Việt Nam hướng tới tăng trưởng xanh, phát triển bền vững, khai thác, phát huy các tiềm năng và lợi thế, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực; khai thác tối ưu tài nguyên, con người, nâng cao chất lượng cuộc sống, đồng thời đảm bảo tạo điều kiện đối với các tổ chức, cá nhân, người dân tham gia hiệu quả nghiên cứu, đầu tư xây dựng, quản lý phát triển đô thị thông minh.
Cả nước hiện có 48/63 tỉnh, thành phố đang xây dựng đô thị thông minh. Nhìn chung các đô thị Việt Nam vẫn đang ở giai đoạn đầu triển khai phát triển đô thị thông minh theo tinh thần của Đề án 950. Bên cạnh lợi thế là sự ủng hộ từ chính quyền Trung ương, các đô thị Việt Nam đang lúng túng trong việc xác định mô hình đô thị thông minh phù hợp với đặc điểm của địa phương. Vì vậy, việc học hỏi kinh nghiệm từ các nước đã thành công trong phát triển đô thị thông minh là vô cùng quan trọng đối với Việt Nam trong bối cảnh hiện nay, đặc biệt là học hỏi từ các nước châu Á có đặc điểm tương đồng, nhất là Hàn Quốc.
Ngày 12/5/2022, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã ký quyết định số 38/QĐ-BXD Phê duyệt văn kiện hỗ trợ kỹ thuật sử dụng vốn ODA không hoàn lại của Chính phủ Hàn Quốc thực hiện Dự án VKC, nhằm thành lập trung tâm chuyên nghiệp thúc đẩy nghiên cứu và đào tạo về đô thị thông minh và công nghệ xây dựng tiên tiến để đóng góp vào sự phát triển đô thị thông minh ở Việt Nam, cụ thể hóa các chính sách của Việt Nam trong việc thúc đẩy phát triển đô thị thông minh bền vững đến năm 2030 và tăng cường mối quan hệ giữa Việt Nam - Hàn Quốc nói chung, giữa Bộ Xây dựng Việt Nam - Bộ Đất đai, hạ tầng, Giao thông Hàn Quốc nói riêng.
Dự án VKC được triển khai sẽ góp phần đẩy nhanh công tác thực hiện Đề án 950 thông qua việc xây dựng Hướng dẫn về đô thị thông minh tại Việt Nam và các hoạt động tăng cường năng lực đào tạo, trao đổi công nghệ về đô thị thông minh.
Bộ Xây dựng đã giao cho nhiệm vụ triển khai Dự án VKC cho Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị, Cục Phát triển đô thị, Vụ Quy hoạch kiến trúc và các đơn vị liên quan. Phía Hàn quốc đơn vị chịu trách nhiệm chính là Viện Kỹ thuật công trình và Công nghệ Xây dựng Hàn Quốc (KICT), Viện Nghiên cứu định cư con người Hàn Quốc (KRIHS); Tập đoàn đất đai và nhà ở Hàn Quốc (LH); Cơ quan công nghệ hạ tầng tiên tiến Hàn quốc (KAIA).
Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị được Bộ Xây dựng giao là Chủ dự án có trách nhiệm phối hợp với Nhà tài trợ nước ngoài giám sát tiến độ và chất lượng của Dự án VKC; điều phối dự án; trực tiếp thực hiện, khai thác và sử dụng kết quả đầu ra về Thành lập Trung tâm VKC (Trung tâm Hợp tác Việt Nam – Hàn Quốc về Đô thị thông minh và Công nghệ xây dựng) và Tăng cường năng lực đào tạo, trao đổi công nghệ và hợp tác đào tạo công nghệ về đô thị thông minh.
Năm 2022, dự án đã xây dựng Hướng dẫn về đô thị thông minh tại Việt Nam; thí điểm lập quy hoạch tổng thể đô thị thông minh; thành lập Trung tâm VKC... Ngay sau khi văn kiện dự án được phê duyệt, nhiều nội dung nghiên cứu đã được các cơ quan liên quan Hàn Quốc triển khai, chia sẻ kinh nghiệm về phát triển đô thị thông minh, so sánh với bộ chỉ số đô thị thông minh Việt Nam, từ đó bước đầu đưa ra một số khuyến nghị bộ chỉ số cho quy trình công nhận đô thị thông minh.
Các kinh nghiệm của phía Hàn Quốc trong việc lồng ghép các giải pháp công nghệ, hướng tiếp cận mới để thí điểm vào một khu vực quy hoạch phân khu đã được đặt ra và bước đầu đã lựa chọn được địa bàn để thí điểm tại Việt Nam. Trên cơ sở các định hướng khuyến nghị về việc hoàn thiện pháp lý, thí điểm vào quy hoạch đô thị của Việt Nam, các mô hình, giải pháp công nghệ cụ thể sẽ được trình diễn tại Trung tâm hợp tác Việt - Hàn (VKC). Mô hình thiết kế Trung tâm VKC bước đã được các chuyên gia Hàn Quốc phối hợp với phía Việt Nam để đưa ra ý tưởng, hoàn thiện thiết kế để triển khai đầu tư lắp đặt. Các kết quả nghiên cứu sẽ được tích hợp vào nội dung chương trình và tài liệu đào tạo về đô thị thông minh, triển khai đào tạo bồi dưỡng thí điểm trong năm 2023 cho các địa phương tại Việt Nam để từng bước hiện thực hóa Đề án 950 của Chính phủ về phát triển đô thị Việt Nam thông minh bền vững.
Việc Việt Nam tiếp nhận nguồn vốn viện trợ không hoàn lại từ Chính phủ Hàn Quốc cho lĩnh vực phát triển đô thị thông minh thông qua Dự án VKC thực sự cần thiết và hữu ích trong bối cảnh Việt Nam đang ở bước đầu xây dựng đô thị thông minh. Dự án sẽ hỗ trợ cho việc xây dựng và thực hiện chiến lược phát triển kinh tế xã hội của đất nước, chiến lược phát triển ngành, công tác lập quy hoạch phát triển đô thị trên toàn quốc một cách bền vững; đồng thời, góp phần hỗ trợ Bộ Xây dựng triển khai Đề án 950.