Rắc rối quy định dán nhãn, in tem phụ
Ngày 18/7, tại TP. Hồ Chí Minh, Cục Kiểm soát Thủ tục Hành chính (TTHC, Bộ Tư pháp) đã phối hợp cùng Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) tổ chức Hội thảo lấy ý kiến về khó khăn, vướng mắc liên quan đến ghi nhãn, công bố hợp chuẩn, hợp quy và ATTP.
Theo ông Trương Đình Hòe, Tổng thư kí Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), mặc dù xuất khẩu (XK) thủy sản trong 6 tháng đầu năm 2016, tăng 4,4% so với cùng kì, đạt khoảng 3,1 tỉ USD, tuy nhiên vẫn còn khá nhiều rào cản đối với các doanh nghiệp cần tháo gỡ.
Đồng tình quan điểm, bà Trần Thị Hoàng Yến, đại diện VASEP cho biết nhiều DN thủy sản hội viên phản ánh đến hiệp hội về tình trạng quy định dán nhãn sản phẩm, lẫn các quy định về thủ tục công bố phù hợp quy định ATTP đối với hàng nhập khẩu. Có DN phản ánh mất đến 3 tháng nhưng chưa hoàn thành được các giấy tờ theo quy định. Trong khi đó, theo luật thì thông thường chỉ 15 ngày là hoàn thành.
Chế biến thủy sản xuất khẩu của Việt Nam. Ảnh: TTXVN |
“Do thời gian mất ít nhất 1 tháng mới có bộ hồ sơ công bố để bán ra thị trường, đã phát sinh các chi phí lưu kho, lưu bãi, dẫn đến mất cơ hội kinh doanh của DN do DN không nhận hàng kịp nên không giao hàng kịp theo yêu cầu của khách hàng”, bà Yến nói.
Không chỉ thế, việc dán nhãn phụ trên bao bì nguyên liệu nhập khẩu có thể gây hiệu quả ngược do một số mặt hàng đã trải qua các quá trình kiểm nghiệm, giám sát về vệ sinh ATTP rất chặt chẽ, có giấy chứng nhận quy chuẩn rất cụ thể. Trong khi việc dán nhãn có thể phát sinh các chi phí tốn kém, phiền nhiễu, phiền hà đối với các DN, thậm chí chưa chắc đem lại hiệu quả khả thi, mà chỉ nảy sinh các giấy phép con tiếp tay cho thực phẩm bẩn được hợp thức hóa trên thị trường.
Điển hình như một số chỉ tiêu tính theo giá thị trường (quy định tại thông tư 149/2013-BTC) cao hơn rất nhiều. Phí trước đây chỉ là 3,9 triệu đồng/lô nhưng hiện nay đã đội lên mức 8,125 triệu/lô, tăng thêm 4,225 triệu đồng phát sinh DN phải đóng thêm, gây không ít khó khăn cho DN, nhất là các DN vừa và nhỏ. Về phía VASEP cũng đã nhiều lần kiến nghị Bộ Tài chính cho phép gia vị nhập khẩu để chế biến xuất khẩu chỉ cần qua kiểm tra cảm quan, miễn kiểm tra vi sinh, hóa học để tránh phát sinh chi phí cho các DN xuất khẩu. Do đó, nhiều DN cho rằng không nên phát sinh thêm việc dán nhãn.
“Hiện nay, chưa có văn bản hướng dẫn thủ tục này nên chúng tôi không biết chính xác chỉ tiêu kiểm tra của khách hàng của phù hợp và đầy đủ không. Vì, nếu chỉ tiêu kiểm tra không đủ, hồ sơ bị trả hồ sơ lại thì DN sẽ phải mất rất nhiều thời gian và nhiều khách hàng không hiểu, không hợp tác, tin tưởng DN, dẫn đến hợp đồng bị hủy bỏ, gây thiệt hại không nhỏ cho DN”, đại diện một DN xuất khẩu thủy sản tại TP Hồ Chí Minh bức xúc.
Bà Lê Thị Trang – Phó GĐ thu mua Công ty CP thực phẩm GN Foods cũng cho rằng, hiện nay Việt Nam đã hội nhập quốc tế, nhưng quy định nguyên liệu nhập khẩu nhập kho vẫn phải dán nhãn phụ tiếng Việt là hoàn toàn không cần thiết. Cụ thể như với nguyên liệu thủy sản nhập khẩu để sản xuất xuất khẩu hoặc gia công hàng xuất khẩu (không lưu thông/tiêu thụ trong nước) thì không thể phát sinh thêm nhãn phụ tiếng Việt vì không cần thiết.
Nên đơn giản hóa thủ tục
Theo dự báo của VASEP, nguồn cung tôm và cá tra nguyên liệu sẽ thiếu hụt trong nửa cuối năm do ảnh hưởng thời tiết bất lợi từ đầu năm. Khai thác thủy sản (cá ngừ và các loại cá biển) cũng khó khăn vì chi phí cao, công nghệ bảo quản còn chưa cải thiện được nhiều, giá bán không bù đắp giá vốn cho ngư dân. Tuy nhiên, với sự hồi phục nhu cầu thị trường đối với mặt hàng tôm và cá tra, dự báo tổng xuất khẩu (XK) thủy sản năm 2016 sẽ tăng khoảng 8% đạt 7,1 tỷ USD. Trong đó, XK tôm đạt 3 tỷ USD, tăng 10%, cá tra 1,6 tỷ USD, cá ngừ 500 triệu USD…
Nhưng để giải quyết khó khăn và thúc đẩy XK thủy sản trong thời gian tới, một số ý kiến tại Hội thảo cũng chỉ ra vướng mắc trong quy định về dán nhãn sản phẩm tại Nghị định 38/2012 và thông tư liên tịch số 34/2014 quy định về giấy tiếp nhận công bố hợp quy và xác nhận công bố phù hợp quy định ATTP. Theo các ý kiến này thì việc dán nhãn sẽ chỉ phù hợp khi DN nhập khẩu thực phẩm, nguyên liệu hoặc phụ gia thực phẩm để tiêu thụ trong nước. Còn việc nhập khẩu những mặt hàng này để sản xuất sản phẩm xuất khẩu hoặc làm nguyên liệu sản xuất thì không phù hợp và gây lãng phí lớn cho xã hội.
Ngoài ra, VASEP cũng đề xuất 11 kiến nghị liên quan đến cải cách thủ tục hành chính theo theo Nghị quyết 19/2015 và Nghị quyết 19/2016 của Chính phủ và các vấn đề liên quan đến từng ngành hàng và hoạt động thương mại thủy sản. Đối với việc kiểm soát an toàn thực phẩm thủy sản xuất khẩu, cần rà soát, cải cách hơn nữa một số quy định của Thông tư 48/2013/TT-BNNPTNT của Bộ NNPTNT về kiểm tra, chứng nhận an toàn thực phẩm đối với thủy sản XK.
Theo ông Trương Đình Hòe, trên thực tế, VASEP đã nhiều lần kiến nghị với Bộ NN&PTNT và Bộ Y tế lưu ý trong quá trình hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 89/2006 cần quy định cụ thể không yêu cầu dán nhãn phụ đối với các nguyên liệu thủy sản nhập khẩu và sản xuất xuất khẩu (gồm cả gia công). Tuy nhiên, Cục ATTP (Bộ Y tế) dù đã có công văn trả lời hiệp hội nhưng chưa tháo gỡ được vướng mắc và Hiệp hội cũng chưa nhận được ý kiến chính thức trong giải quyết vướng mắc cho DN từ Bộ Y tế.
Bà Đỗ Thái Hà – Phó Cục trưởng Cục Kiểm soát TTHC, Phó Tổng Thư ký Hội đồng Tư vấn cải cách TTHC của Thủ tướng Chính phủ cho biết, Thủ tướng Chính phủ đang rất quyết liệt trong sửa đổi, bổ sung các TTHC đang gây phiền hà, rườm rà, gây tốn kém chi phí và thời gian cho DN.
Bà Hà khẳng định, trong chức trách của mình sẽ ghi nhận tất cả các ý kiến của các DN để góp ý với ban soạn thảo các dự thảo sửa đổi, bổ sung kịp thời; tránh gây thiệt hại cho các DN khi luật được ban hành.