Phát biểu tại lễ sơ kết, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng cho hay, thời gian qua, để đưa 4 dự án cao tốc đi qua Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An khánh thành, thông xe đúng chỉ đạo của Chính phủ, sớm đưa các tuyến đường cao tốc vào phục vụ nhân dân, các chủ đầu tư, nhà thầu và tư vấn đã vượt qua nhiều khó khăn.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, với tinh thần "Chỉ bàn làm, không bàn lùi", lan tỏa sự quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, các Ban quản lý dự án đã tập trung giải quyết nhanh những thủ tục liên quan cho nhà thầu; nhanh nhạy, linh hoạt trong việc áp dụng mọi cơ chế giải ngân nhằm hỗ trợ, duy trì năng lực tài chính cho các nhà thầu tăng tốc thi công. Bên cạnh đó, các Ban Quản lý dự án đã tăng cường kiểm soát chặt chẽ từng khâu, từng thủ tục, đảm bảo đúng quy định của pháp luật, không để xảy ra tiêu cực, sai phạm; kiểm soát nghiêm chất lượng thi công của nhà thầu.
"Các đơn vị tư vấn đã bám sát hiện trường, luôn có cán bộ thường trực giám sát chặt chẽ về quy trình, chất lượng thi công, đẩy nhanh nghiệm thu thanh toán, kịp thời xử lý ngay những điều chỉnh, bổ sung thiết kế kỹ thuật nếu có. Các nhà thầu đã vượt qua những khó khăn chưa từng có như đã nêu trên, linh hoạt điều chỉnh tiến độ thi công, tăng cường nhân lực, thiết bị, tài chính… tổ chức thi công "3 ca, 4 kíp" để đẩy nhanh tiến độ, bù lại phần khối lượng bị chậm và thực hiện đúng với cam kết thi đua về tiến độ hoàn thành từng gói thầu, đảm bảo hoàn thành Dự án đúng tiến độ yêu cầu; tuyệt đối không vì tiến độ mà đánh đổi chất lượng", Bộ trưởng Thắng cho biết.
Từ những khó khăn đã vượt qua, để phát huy kết quả đã đạt được, tiếp tục giữ được tinh thần nhiệt huyết, trách nhiệm, quyết tâm cao nhất để hoàn thành những nhiệm vụ rất nặng nề phía trước, Bộ Giao thông Vận tải cũng quán triệt những bài học kinh nghiệm đã được rút ra và có giá trị thực tiễn. Đó là, phải huy động sự vào cuộc tích cực, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị từ trung ương đến địa phương và toàn xã hội vì sự nghiệp phát triển chung của đất nước. Cần bám sát thực tiễn, chủ động, kịp thời phát hiện các khó khăn, vướng mắc để đề xuất các giải pháp, các cơ chế, chính sách giải quyết theo hướng giảm thiểu các thủ tục hành chính và các khâu trung gian, tập trung trách nhiệm, rút ngắn thời gian thực hiện; tinh thần như Chính phủ đã quán triệt "khó khăn ở đâu thì giải quyết ở đó", ở cấp nào thì cấp đó giải quyết, tránh các hiện tượng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, ảnh hưởng đến tiến độ và mục tiêu chung của các dự án.
Vấn đề giải phóng mặt bằng luôn là đường găng của các dự án nên bài học rút ra ở đây là cần phải đi trước một bước. Do vậy, các địa phương cần tập trung chỉ đạo triển khai đồng thời một số công việc để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật, xây dựng khu tái định cư, giao mỏ vật liệu, xác định bãi đổ thải, hạn chế tối đa việc bàn giao mặt bằng "xôi đỗ" gây khó khăn trong quá trình thi công; cần quan tâm xây dựng các khu tái định cư đảm bảo tốt hơn hoặc bằng nơi ở cũ, để người dân yên tâm về nơi ở mới, đồng thời thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động, tạo sự đồng thuận cao của người dân bị ảnh hưởng, nhanh chóng bàn giao mặt bằng phục vụ thi công.
Cùng với đó, nhu cầu vật liệu đắp nền đường cho cao tốc là rất lớn. Các địa phương cần chủ động có kế hoạch khai thác, cung cấp đủ nguồn vật liệu theo tiến độ thi công của dự án; đồng thời, cần kiểm soát chặt chẽ về nguồn gốc vật liệu để đảm bảo chất lượng, quản lý chặt chẽ giá vật liệu, kiên quyết không để xảy ra các hiện tượng đầu cơ, nâng giá, ảnh hưởng đến tiến độ và chi phí xây dựng công trình.
Đặc biệt bài học rút ra cho chủ đầu tư, tư vấn giám sát, tư vấn thiết kế và các nhà thầu là phải phát huy tinh thần trách nhiệm cao nhất, xây dựng kế hoạch, phương án thi công một cách khoa học, chi tiết, phù hợp điều kiện thực tế, huy động đầy đủ nhân lực, tài chính, máy móc thiết bị hiện đại, tổ chức thi công đảm bảo tiến độ, chất lượng, an toàn, giữ gìn vệ sinh môi trường; chú trọng chăm lo quyền lợi chính đáng, đời sống tinh thần, động viên cổ vũ người lao động. Tuân thủ tuyệt đối yêu cầu kỹ thuật của dự án, các quy định của pháp luật liên quan, không để xảy ra tham nhũng, tiêu cực.
"Dưới sự quyết tâm, quyết liệt trong chỉ đạo cũng như sự tháo gỡ kịp thời về chính sách của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, toàn ngành phấn đấu đến cuối năm 2025 sẽ cơ bản hoàn thành toàn bộ tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông từ Lạng Sơn đến Cà Mau và cả nước sẽ có 3.000 km đường bộ cao tốc. Qua đó, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết của Đảng, kế hoạch của Quốc hội và Chính phủ đã đề ra", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định.
Báo cáo về quá trình triển khai dự án cao tốc từ Ninh Bình đến Nghệ An, ông Lê Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Quản lý đầu tư xây dựng (Bộ Giao thông vận tải) cho biết: Các dự án xây dựng đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020, đoạn từ Ninh Bình đến Nghệ An đã thông xe đưa vào khai thác gồm 4 dự án thành phần, có chiều dài 171,85 km, tổng mức đầu tư 27.353 tỷ đồng, đi qua địa phận 4 tỉnh (Nam Định 5,1km, Ninh Bình 24,4 km, Thanh Hóa 98,8 km, Nghệ An 43,5 km). Trong đó, đoạn Cao Bồ - Mai Sơn dài 15,2 km, tổng mức đầu tư 1.607,4 tỷ đồng do Sở Giao thông vận tải Ninh Bình làm chủ đầu tư; đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45 dài 63,37 km, tổng mức đầu tư 12.918 tỷ đồng do Ban Quản lý dự án Thăng Long làm chủ đầu tư; đoạn Quốc lộ 45 - Nghi Sơn dài 43,28 km, tổng mức đầu tư 5.534,5 tỷ đồng do Ban Quản lý dự án 2 làm chủ đầu tư và đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu dài 50 km, tổng mức đầu tư 7.293,2 tỷ đồng do Ban Quản lý dự án 6 làm chủ đầu tư.
Đến nay, cả 4 đoạn đều đã hoàn thành và đưa vào khai thác. Trong đó, đoạn Cao Bồ - Mai Sơn đưa vào khai thác tháng 2/2022; đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45 đưa vào khai thác tháng 4/2023 và 2 đoạn Quốc lộ - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu đưa vào khai thác từ ngày 1/9/2023.
Ông Lê Quyết Tiến đánh giá, việc hoàn thành cao tốc đoạn từ Ninh Bình đến Nghệ An đưa vào khai thác đã rút ngắn thời gian di chuyển từ Hà Nội đến Nghệ An (Diễn Châu) chỉ còn khoảng 3 - 3,5 giờ, giải quyết nhu cầu vận tải hành khách và hàng hoá giữa các tỉnh khu vực phía Bắc và Bắc Trung bộ. Đồng thời, sự "hòa mạng" của 4 đoạn cao tốc trên cũng giúp giảm thiểu tai nạn, ùn tắc giao thông trên tuyến Quốc lộ 1; tạo điều kiện thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực và hình thành, phát triển các khu công nghiệp, trung tâm văn hoá, du lịch của các tỉnh Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An và khu vực Bắc Trung Bộ.