Nông nghiệp là 'con ngựa thồ' của nền kinh tế

Tại Diễn đàn, ông Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết, trong những năm qua, đặc biệt là giai đoạn hậu COVID-19, nền kinh tế nước ta phải đối mặt với nhiều khó khăn: cạnh tranh chiến lược giữa các nền kinh tế lớn ngày càng gay gắt, đứt gãy chuỗi cung ứng diễn ra thường xuyên hơn.

Tuy nhiên, Việt Nam vẫn giữ được ổn định kinh tế vĩ mô – và một trong những trụ cột quan trọng tạo nên sự ổn định đó chính là nông nghiệp. Chúng ta đều biết, nền kinh tế Việt Nam hiện nay dựa trên ba động lực chính: đầu tư – tiêu dùng – xuất khẩu. Để đạt được kết quả này, lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã có tổng kết đánh giá, chúng ta đã và đang phát triển dựa vào 3 nội dung tăng trưởng: Đầu Tư - Tiêu dùng – Xuất khẩu.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, hai động lực tiêu dùng và xuất khẩu đã thể hiện rất rõ vai trò chủ lực. Nông nghiệp không chỉ đảm bảo ổn định đời sống trong nước, mà còn góp phần tăng kim ngạch xuất khẩu, duy trì thặng dư thương mại, đóng góp lớn vào dự trữ ngoại hối. Có thể nói, nông nghiệp chính là “con ngựa thồ” của nền kinh tế trong giai đoạn khó khăn vừa qua.

Tuy nhiên, nhìn thẳng vào thực tế, chúng ta phải thừa nhận rằng tiềm năng của nông nghiệp Việt Nam vẫn còn rất lớn nhưng chưa được khai thác hết. Muốn đạt mục tiêu tăng trưởng cao hơn, thậm chí tăng trưởng hai con số như chúng ta kỳ vọng, thì một mình người nông dân hay ngành nông nghiệp không thể làm được.

Trong đó, lĩnh vực nông nghiệp của chúng ta đang thể hiện rất tốt thông qua tiêu dùng xuất khẩu trong những vừa qua, không có sự đứt gãy nguồn cung trong nước và góp phần hỗ trợ các nước trong khu vực, nhất là các nước đã có các Hiệp định thương mại.

Đặc biệt, nền nông nghiệp của chúng ta được xem là trụ đỡ của nền kinh tế, nông nghiệp góp phần tăng kim ngạch xuất khẩu, tăng thặng dư thương mại với thế giới.

Vai trò của ngành Công Thương là vô cùng quan trọng. Nếu sản xuất là “gốc”, thì thị trường và thương mại chính là “cánh tay nối dài” để đưa nông sản Việt Nam đi xa hơn, bán với giá trị cao hơn, bền vững hơn. "Nếu chúng ta hướng tới nền kinh tế nông nghiệp thì ngành Công thương rất quan trọng trong kinh tế nông nghiệp này", Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, trong thời gian qua, sự phối hợp giữa hai ngành Nông nghiệp và Công Thương đã có, nhưng còn mang tính tự phát, dựa trên từng đầu mối, từng cá nhân. Hôm nay, thông qua diễn đàn này – với chủ đề “Kết nối thị trường – Xây dựng thương hiệu – Góp phần tăng trưởng kinh tế trong nước”, tôi cho rằng đây là thời điểm chín muồi để chúng ta thiết lập một cơ chế phối hợp bài bản, bền vững hơn. Bộ Công Thương sẵn sàng đồng hành.

Ông Lương Quốc Đoàn, Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam cho biết, Diễn đàn “Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam - Bộ trưởng Bộ Công Thương Lắng nghe nông dân nói” năm 2025 với chủ đề “Kết nối thị trường – Xây dựng thương hiệu – Thúc đẩy tiêu thụ nông sản, góp phần tăng trưởng 2 con số” diễn ra vào đúng thời điểm Bộ Chính trị vừa ban hành các Nghị quyết quan trọng để đột phá phát triển đất nước, còn gọi là “Bộ tứ chiến lược”, đó là các Nghị quyết: Nghị quyết số 57- NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 59- NQ/TW về “Hội nhập quốc tế trong tình hình mới”; Nghị quyết số 66- NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân.

Vì thế, việc tổ chức Diễn đàn càng có ý nghĩa sâu sắc, quan trọng nhằm cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước vào thực tiễn sản xuất, kinh doanh và tiêu thụ nông lâm thủy sản. Diễn đàn cũng là một hoạt động tiền đề, quan trọng để thảo luận, làm rõ các vấn đề liên quan trước thềm Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân năm 2025 sẽ diễn ra trong thời gian tới đây.

Theo thống kê, năm 2024, kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng nông lâm thủy sản nước ta đạt mức kỷ lục với 62,5 tỷ USD và số liệu 8 tháng đầu năm 2025 đạt 45,57 tỷ USD với 10 nhóm mặt hàng chủ lực như gạo, cà phê, tiêu, điều, tôm, cá tra, gỗ và các sản phẩm của gỗ… có kim ngạch đạt từ 1 tỷ USD trở lên. Các mặt hàng nông lâm thủy sản nước ta hiện đã được xuất khẩu tại thị trường của hơn 190 quốc gia, vùng lãnh thổ.

Theo ông Lương Quốc Đoàn, có được kết quả này, trước tiên là nỗ lực không ngừng trong lao động, sản xuất của bà con nông dân từ các phong trào sản xuất kinh doanh giỏi, phong trào thi đua yêu nước, xây dựng nông thôn nới, phát triển kinh tế nông nghiệp; đồng thời cũng là kết quả của chiến lược, chính sách mở cửa, phát triển thị trường nông sản liên tục của ngành Công Thương trong những giai đoạn vừa qua.

Tuy nhiên, để đạt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản đạt 70 tỷ USD vào cuối năm nay và 100 tỷ USD đến năm 2030, chúng ta còn rất nhiều khó khăn, thách thức phía trước, nhất là trong bối cảnh cạnh tranh thương mại ngày càng gay gắt giữa các quốc gia, đặc biệt là việc Mỹ áp thuế đối ứng xuất khẩu lên nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam hiện nay.

Theo đánh giá, tiềm năng xuất khẩu, tiêu thụ nông sản của Việt Nam vẫn còn lớn, tuy nhiên việc tiếp cận các thị trường mới vẫn còn hạn chế, nhiều mặt hàng nông sản của chúng ta vẫn còn xuất đi dưới dạng thô, chưa có thương hiệu với 80% sản phẩm chưa có thương hiệu riêng. Bên cạnh đó, việc phát triển thị trường trong nước còn chưa được chú trọng, khai thác có hiệu quả.

Cùng với đó, Nghị quyết số 19- NQ/TW về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030; tầm nhìn đến năm 2045 của BCH Trung ương Đảng khóa XIII cũng nêu rõ nhiệm vụ, giải pháp, đó là: “Chú trọng phát triển thị trường nông sản trong nước, chủ động khai thác hiệu quả cơ hội từ các Hiệp định thương mại tự do (FTA), giữ ổn định các thị trường truyền thống, mở rộng và đa dạng hoá thị trường xuất khẩu, tránh phụ thuộc vào một số ít thị trường. Có giải pháp căn cơ để khắc phục hiệu quả, kịp thời tình trạng tiêu thụ khó khăn và ùn ứ nông sản xuất khẩu qua biên giới. Chuyển mạnh từ xuất khẩu tiểu ngạch sang xuất khẩu chính ngạch; khẩn trương xây dựng các trung tâm phân phối, trung chuyển hàng hoá, hệ thống kho, phương tiện bảo quản, đa dạng hoá phương thức vận tải. Thông tin kịp thời các cam kết quốc tế và sự thay đổi chính sách của các thị trường nhập khẩu. Triển khai hiệu quả, thiết thực công tác quảng bá, xúc tiến thương mại dựa trên cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số…”.

“Thực hiện nhiệm vụ, giải pháp trên, trong những năm vừa qua, Hội Nông dân Việt Nam và Bộ Công Thương đã phối hợp, triển khai thực hiện nhiều Chương trình phối hợp, hợp tác có hiệu quả về xây dựng thương hiệu nông sản OCOP, về xúc tiến, quảng bá tiêu thụ nông sản trong và ngoài nước. Đặc biệt, thực hiện Nghị quyết số 26/NQ-CP của Chính phủ về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 46-NQ/TW của Bộ Chính trị về đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Hội NDVN đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới, hiện nay Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đang xây dựng Đề án "Quảng bá, xúc tiến thương mại cho hàng hóa nông sản Việt Nam trong và ngoài nước giai đoạn đến năm 2030” để trình Thủ tướng Chính phủ ban hành. Để hoàn thiện Đề án này và đưa vào triển khai thực tiễn, không thể thiếu sự phối hợp, hỗ trợ của Bộ Công Thương. Vì thế, việc tổ chức Diễn đàn lần này là hết sức cần thiết, kịp thời”, ông Lương Quốc Đoàn nhấn mạnh.