Khi nông dân làm du lịch - Bài cuối: Tiếp lửa say mê

Đây được xem là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của chương trình xây dựng nông thôn mới, góp phần nâng cao đời sống người nông dân.

Để những người nông dân tiếp tục "giữ lửa" say mê, vững vàng trong phát triển kinh tế nông nghiệp song hành với kinh tế du lịch, các ngành, địa phương cần có định hướng phát triển, giải pháp đồng hành, hỗ trợ phù hợp.

Phát triển các sản phẩm đặc thù

Đối với phát triển du lịch gắn với nông nghiệp, nông thôn, để có sản phẩm hấp dẫn, không gì hiệu quả hơn là những sản phẩm có tính trải nghiệm chân thực, đặc thù do chính những người nông dân hướng dẫn, kể với du khách câu chuyện cuộc sống của họ.

Ông Trần Thanh Hùng, Chủ nhiệm Hội quán "Cùng nhau làm du lịch" ở Làng hoa Sa Đéc cho biết, các thành viên rất trăn trở làm sao để vừa phát triển được nhiều sản phẩm đặc thù, hấp dẫn, vừa không trùng lặp trong từng điểm đến.

Hơn 40 thành viên hội quán đã tích cực trao đổi, hỗ trợ nhau tìm tòi, phát triển sản phẩm, vừa thể hiện dấu ấn riêng từng điểm đến để du khách hào hứng trải nghiệm, vừa thể hiện rõ bản sắc của làng nghề sản xuất hoa cây kiểng độc đáo ở miền Tây Nam Bộ. Nhờ có nhiều sản phẩm đặc thù như trải nghiệm làng hoa, tham quan sông Tiền, Hội quán đã xây dựng và chào bán thành công một số gói sản phẩm chung của Làng hoa và liên kết với các điểm vườn cây ăn trái cho các doanh nghiệp lữ hành có uy tín.

"Cách làm du lịch của chúng tôi là mỗi nhà một sản phẩm, mỗi người một cách để níu chân du khách, mỗi thành viên đều chia sẻ khách cùng nhau. Mỗi thành viên phải gắn kết và chia sẻ lợi ích dịch vụ của mình với cộng đồng, tạo ra nhiều sản phẩm du lịch đa dạng chứ không sao chép y hệt nhau. Các thành viên thường xuyên đổi mới tiểu cảnh, trang trí, tạo sự mới mẻ. Các vườn hoa, cây kiểng được tính toán, thu hoạch luân phiên để đảm bảo luôn có khung cảnh rực rỡ, thu hút du khách ở các thời điểm khác nhau trong năm" - ông Hùng nhấn mạnh.

Nói về kinh nghiệm phát triển sản phẩm du lịch, bà Lê Thị Bé Bảy, Hợp tác xã Du lịch nông nghiệp Cồn Sơn (Cần Thơ) chia sẻ, có sản phẩm độc đáo là rất quan trọng để thu hút khách. Có câu chuyện nông nghiệp bản địa, tìm ra chất liệu tốt nhất để làm nên sự khác biệt của sản phẩm, thuyết minh cho du khách giá trị sản phẩm của mình là cách để sản phẩm du lịch nông nghiệp, nông thôn của người nông dân được đánh giá cao.

Những nông dân là thành viên Hợp tác xã Du lịch nông nghiệp Cồn Sơn đều hiểu và ý thức vị trí địa lý, phong tục, tập quán nơi mình sinh sống để giới thiệu đến du khách như: giới thiệu "mâm cơm cộng đồng" với các món ăn, các loại bánh dân gian: bánh khọt, bánh lọt, bánh tằm hay chiếc bánh tét Cồn Sơn có nhân được làm từ sâm, tạo nét riêng cho du lịch Cồn Sơn…

Để phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn hiệu quả hơn, người nông dân làm du lịch thực sự có nguồn thu nhập cao, bền vững, ông Nguyễn Văn Mỹ, chuyên gia thiết kế sản phẩm du lịch, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty trách nhiệm hữu hạn Lửa Việt Tours cho rằng, đối với phát triển sản phẩm du lịch nông nghiệp, nông thôn, cần xây dựng bộ sản phẩm tour đặc thù của từng địa phương. Từ đó doanh nghiệp lữ hành chọn lựa, thiết kế hoàn chỉnh lại cho phù hợp với từng công ty, thị phần du khách. Chẳng hạn điểm đến này là trải nghiệm tát mương bắt cá thì chỗ khác nên là nơm cá trong ao hay bắt lươn và chạch trong ruộng. Hoặc điểm đến này có sản phẩm xem cá lóc "làm xiếc" thì chỗ khác nên là cá rô "làm trò", tôm "khiêu vũ"… vừa gắn với nông sản địa phương, vừa tránh trùng lặp, đơn điệu.

Tiếp tục đồng hành, hỗ trợ

Theo bà Lê Thị Bé Bảy, Hợp tác xã Du lịch nông nghiệp Cồn Sơn, để làm nông nghiệp kết hợp với du lịch thành công, trước tiên phải có sự quyết tâm của bà con nông dân chuyển đổi từ mô hình nông nghiệp thuần túy sang mô hình du lịch nông nghiệp. Cùng với đó, việc định hướng, hỗ trợ của các cấp chính quyền thông qua ban hành cơ chế, chính sách, trang bị chuyên môn nghiệp vụ và hỗ trợ xúc tiến sản phẩm cho nông dân là rất cần thiết.

Những năm gần đây, nông dân Cồn Sơn làm du lịch thành công được là nhờ hai yếu tố này. Người nông dân được tư vấn xây dựng sản phẩm, hướng dẫn chỉnh trang cảnh quan môi trường, chế biến trưng bày đặc sản. Các ngành, đoàn thể giúp kết nối đến các công ty lữ hành, hỗ trợ người dân học ngoại ngữ. Hiện nay, khoảng 60 thành viên Hợp tác xã Du lịch nông nghiệp Cồn Sơn đã giao tiếp thành thạo tiếng Anh, Pháp, Hàn Quốc, là những thuyết minh viên tại điểm đến, phục vụ du khách nước ngoài.

Tuy nhiên, theo bà Lê Thị Bé Bảy, muốn phát triển bền vững, thu hút du khách được lâu dài, hạ tầng phát triển du lịch ở khu vực Cồn Sơn cần được hoàn thiện hơn. Những nông dân làm du lịch ở Cồn Sơn mong muốn, các cấp chính quyền tiếp tục ưu tiên cải tạo, nâng cấp và hoàn thiện kết cấu hạ tầng đồng bộ về giao thông, điểm và bãi đỗ xe, bến, cầu tàu thuyền, hệ thống chỉ dẫn, chỉ báo, thu gom và xử lý rác thải. Đồng thời, hỗ trợ kinh phí, hướng dẫn người dân đẩy mạnh xây dựng các nội dung xúc tiến quảng bá du lịch phù hợp loại hình du lịch nông nghiệp cộng đồng, sinh thái, phù hợp với từng đối tượng du khách, kết nối nhiều hơn với các điểm du lịch ở các địa phương, xây dựng nhiều hơn các tuyến, lịch trình điểm đến theo hệ thống sông Hậu, trong đó có điểm đến Cồn Sơn.

Tại Đồng Tháp, đại diện Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh thông tin, UBND tỉnh có quy định về chính sách hỗ trợ đầu tư phát triển du lịch trên địa bàn giai đoạn 2022 - 2026 với nhiều nội dung cụ thể, tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ phát triển du lịch. Trong đó, Đồng Tháp có chính sách với các mức hỗ trợ cụ thể để đầu tư phát triển điểm du lịch tham quan vườn hoa, cây cảnh hoặc cánh đồng sen, vườn cây ăn trái, sản phẩm OCOP, sản phẩm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao hoặc gắn với sản xuất làng nghề, làng nghề truyền thống.

Tỉnh cũng hỗ trợ đầu tư loại hình du lịch homestay (khách lưu trú và trải nghiệm văn hóa sinh hoạt gia đình tại nhà dân) chất lượng cao hoặc farmstay (khách lưu trú, trải nghiệm các giá trị văn hóa bản địa tại trang trại) kết hợp trải nghiệm nông nghiệp chất lượng cao…, góp phần phát triển du lịch Đồng Tháp từ lợi thế địa phương. Đồng thời, tỉnh Đồng Tháp có kế hoạch triển khai các giải pháp phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn trong xây dựng nông thôn mới. Tỉnh khuyến khích sự tham gia của các nông hộ vào hoạt động du lịch, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp thuần túy sang dịch vụ du lịch gắn với nông nghiệp, làng nghề. Phát huy vai trò của các doanh nghiệp lữ hành, các hợp tác xã, hội quán trong phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn, kết nối xây dựng tour tuyến, từ đó phát triển kinh tế khu vực nông thôn thông qua hoạt động du lịch, đồng thời gia tăng chuỗi giá trị nông sản.

Tỉnh tập trung xây dựng, hoàn thiện các mô hình sản phẩm du lịch nông nghiệp tiêu biểu để định hướng đầu tư phát triển, nhân rộng, tạo điểm nhấn thu hút du khách. Đồng Tháp phấn đấu đến năm 2025, toàn bộ lao động trực tiếp tham gia làm du lịch nông nghiệp, nông thôn được đào tạo tập huấn kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ du lịch; thu nhập của hộ dân làm du lịch nông nghiệp gấp từ 1,5 lần thu nhập của hộ dân làm nông nghiệp thuần túy trở lên, góp phần xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu ở các địa phương.

Trong khi đó, tại TP Hồ Chí Minh, với phương châm phát triển du lịch sinh thái, nông nghiệp, làng nghề ở khu vực ngoại thành phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp đô thị, công nghệ cao, các sản phẩm thuộc chương trình OCOP, góp phần đa dạng sản phẩm du lịch, nâng cao đời sống nông dân ngoại thành, UBND Thành phố có Đề án Nâng cao đời sống kinh tế của nông dân gắn với hoạt động du lịch nông nghiệp, phát triển nông thôn mới giai đoạn 2023 - 2025.

Thành phố chú trọng phát triển, hoàn thiện nhiều sản phẩm du lịch gắn với đời sống, hoạt động sản xuất nông nghiệp khu vực ngoại thành, phát triển các sản phẩm lưu niệm, các đặc sản do người nông dân làm ra. Các cấp, các ngành quan tâm tạo thuận lợi, kết nối các sản phẩm du lịch nông nghiệp, nông thôn ngoại thành đến các thị trường du lịch để hình thành nhiều tour, tuyến mới, tạo màu sắc mới mẻ, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách trong và ngoài nước đối với một trong những trung tâm du lịch hàng đầu của cả nước.