Tỉnh miền núi Hòa Bình có 10 huyện và 1 thành phố với tổng số 210 xã, phường, thị trấn, 2.068 thôn, bản. Trong số các thôn, bản trên địa bàn, có 36 thôn, bản thuộc diện khó khăn nhất tỉnh, có tỷ lệ hộ nghèo cao, cơ sở hạ tầng yếu kém rất cần được huy động nguồn lực để hỗ trợ phát triển kinh tế- xã hội.
Từ thực trạng đó, đầu năm 2014, UBND tỉnh Hòa Bình đã phê duyệt Đề án đầu tư hỗ trợ 36 thôn, bản đặc biệt khó khăn nhất tỉnh với tổng mức đầu tư 133,978 tỷ đồng. Mục tiêu của đề án nhằm cải thiện cơ sở hạ tầng, hỗ trợ phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống nhân dân, duy trì và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc.
Ông Đinh Văn Dực, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Hòa Bình cho biết: Qua 2 năm triển khai, lồng ghép nguồn vốn từ nhiều chương trình như 135, vốn dự án Giảm nghèo, Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, vốn của ngành điện, ngành giao thông, ngân sách huyện, thành phố, cơ sở hạ tầng nhiều thôn, bản khó khăn được đầu tư nâng cấp, xây dựng. Nhờ đó, tại Hòa Bình đã có 24 công trình hạ tầng như giao thông, điện, nước sinh hoạt, thủy lợi, nhà sinh hoạt cộng đồng với tổng mức đầu tư gần 142 tỷ đồng được hoàn thành. Đa số là công trình này được đầu tư cho nhiều xóm trên địa bàn cùng hưởng lợi, trong đó có xóm khó khăn nhất thuộc đề án. Các công trình đã phát huy hiệu quả, khắc phục khó khăn bước đầu về cho sở hạ tầng thiết yếu cho một số thôn, bản.
Bên cạnh đó, đề án cũng chú trọng phát triển sản xuất cho người dân bằng việc hỗ trợ trực tiếp xây dựng 60 mô hình sản xuất, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi đến từng hộ . Có thể kể đến các mô hình tiêu biểu như nuôi dê sinh sản, bò lai Sind, bò địa phương, nuôi lợn rừng Thái Lan, lợn thịt bản địa, trồng rừng keo lai…
Cùng với việc hỗ trợ người dân phát triển kinh tế, các hoạt động hỗ trợ về văn hóa nhằm duy trì và giữ gìn bản sắc văn hóa đặc trưng của các dân tộc cũng được tích cực triển khai. Các đội văn hóa của các thôn, xóm được hỗ trợ với mức 2 triệu đồng/năm. Tỉnh khuyến khích đưa các hoạt động văn hóa giàu bản sắc ra trình diễn tại các lễ hội quy mô cấp thôn bản như hát đối, hát đúm, múa xòe, trình diễn cồng chiêng, hát giao duyên lời cổ.
Xóm Khú, xã Thượng Tiến ( huyện Kim Bôi ) là một trong 36 thôn khó khăn nhất tỉnh Hòa Bình. Từ trụ sở xã lên xóm Khú, quãng đường dài 6 km còn gập ghềnh khó đi, nhưng nhờ có dự án đầu tư 6 tỷ đồng, đưa lưới điện quốc gia về bản mà cuộc sống của 38 hộ người Mường với 158 người dân nơi đây đã có sự đổi thay. Xóm có 64% hộ nghèo nhưng từ khi có điện, xóm đã có 70 % số hộ mua được tivi, có gia đình còn mua được tủ lạnh, máy xay xát phục vụ dân bản. Hộ ông Bùi Văn Út ở xóm Khú là gia đình liệt sỹ, ông Út cho biết: Dịp Tết Nguyên đán 2016, gia đình ông được ở trong ngôi nhà mới khang trang 40 m2 là nhờ sự giúp đỡ của Nhà nước và bà con trong xóm.
Theo ông Nguyễn Văn Dũng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình: Sau hai năm thực hiện Đề án hỗ trợ 36 thôn bản khó khăn nhất tỉnh, tỷ lệ hộ nghèo của Hòa Bình từ 60,9% năm 2014 còn khoảng 45,6% năm 2015. Việc chỉ đạo, kiểm tra, tổ chức thực hiện các dự án đầu tư, hỗ trợ trên địa bàn đã góp phần giúp đồng bào 36 thôn, bản khó khăn nhất tỉnh ổn định tư tưởng, yên tâm sản xuất; ý thức chấp hành pháp luật của người dân được nâng cao; tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội cơ bản ổn định, góp phần phát triển kinh tế xã hội ở địa phương.
Tuy nhiên,địa bàn của 36 thôn, bản còn rất nhiều khó khăn, nhu cầu đầu tư, hỗ trợ rất lớn, trong khi đó nguồn vốn đầu tư từ các chương trình của Nhà nước có hạn, chưa đáp ứng được nhu cầu làm tăng nguy cơ tụt hậu về kinh tế và đời sống văn hóa cho người dân 36 thôn, bản khó khăn. Do đó, thời gian tới, tỉnh Hòa Bình tập trung huy động mọi nguồn lực lồng ghép từ các chương trình, dự án để phát huy hiệu quả đồng bộ các nguồn vốn; nghiên cứu áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, ứng dụng vào sản xuất và đời sống; thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa gắn với thị trường; định hướng hỗ trợ tạo vùng nguyên liệu chuyên canh, vùng nguyên liệu cây, con đặc sản. Tỉnh cũng có cơ chế khuyến khích đầu tư vào cùng khó khăn, ưu tiên những dự án sử dụng nhiều lao động tại chỗ hoặc bảo tồn và phát triển văn hóa vùng miền.