Phủ rộng, nâng tốc độ băng thông
Ông Phạm Đức Long, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) cho biết hai năm qua, đại dịch COVID-19 đã tác động mạnh mẽ đến nhiều lĩnh vực, trong đó, công cuộc chuyển đổi số (CĐS) đang diễn ra mạnh mẽ tại Việt Nam và cả thế giới. Đặc biệt, tại Việt Nam, CĐS đang diễn ra trên mọi ngành, mọi lĩnh vực. Công cuộc CĐS Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng tốc bởi nhận thức của nhiều người đã thay đổi sự cần thiết trong cạnh tranh. Muốn phát triển chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, phải phát triển hạ tầng số. Hạ tầng số phải đi trước một bước.
Đại hội lần thứ 13 của Đảng cũng đề ra nhiệm vụ phát triển chính phủ số, kinh tế số và xã hội số, trong đó kinh tế số sẽ chiếm 20% GDP vào năm 2025. Do đó, theo ông Phạm Đức Long, Bộ TT&TT xác định hạ tầng số bao gồm hạ tầng viễn thông và hạ tầng dữ liệu. Hiện nay, Bộ TT&TT đưa ra mục tiêu phát triển hạ tầng số là phải làm chủ hạ tầng băng rộng, bao gồm hạ tầng thiết bị 5G cũng như làm chủ các công nghệ, nền tảng số theo hướng Make in Viet Nam. Bộ TT&TT đã báo cáo Chính phủ đưa ra mục tiêu Việt Nam phải lọt vào top 30 các nước có hạ tầng số phát triển vào trước năm 2025.
"Đây là một nhiệm vụ thách thức và để thực hiện mục tiêu này, Bộ TT&TT đã xây dựng trình Chính phủ chiến lược phát triển hạ tầng số giai đoạn 2021 – 2025, tầm nhìn đến năm 2030, trong đó có những mục tiêu thách thức để xây dựng hạ tầng số hiện đại, đáp ứng nhu cầu CĐS và theo mục tiêu của chính phủ là không để ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình CĐS".
“Muốn phát triển hạ tầng số, nền tảng số thì việc cần làm là phải có thể chế số và cách làm số - cách làm đột phá để hướng tới doanh thu của hạ tầng số chiếm 1% GDP vào năm 2025, mỗi người dân có 1 smartphone, hộ gia đình có 1 đường cáp quang và triển khai nhanh 35 nền tảng số quốc gia một cách nhanh chóng, tiết kiệm nguồn lực xã hội, thời gian”, ông Phạm Đức Long cho biết.
Theo phân tích của ông Đoàn Quang Hoan, Tổng thư ký Hội Vô tuyến điện tử Việt Nam (REV), dịch vụ viễn thông di động nói chung và băng rộng vô tuyến nói riêng đang đóng góp vai trò quan trọng vào việc phát triển kinh tế - xã hội. Hiện nay cứ 10 năm thì công nghệ vô tuyến băng rộng thay đổi thế hệ 1 lần và thế hệ sau thì có đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội lớn hơn với những cách thức mới mẻ hơn mà thế hệ trước không thể có được. Sự cải tiến, sự đổi mới thì liên tục diễn ra ngay trong cùng một thế hệ trên cả mạng lưới và dịch vụ.
Với định hướng CĐS quốc gia cũng như hạ tầng viễn thông sẽ được chuyển đổi thành hạ tầng số, ông Nguyễn Phong Nhã, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Viễn thông cho biết, đáp ứng cho yêu cầu của chính phủ số, kinh tế số, xã hội số thì hạ tầng viễn thông sẽ bao gồm chú trọng phát triển hạ tầng băng rộng cố định (BRCĐ), hạ tầng băng rộng di động (BRDĐ) và đặc biệt là hạ tầng của các Trung tâm dữ liệu.
Tính đến tháng 2/2022, Việt Nam có 19,6 triệu thuê bao BRCĐ đến tận hộ gia đình (FTTH) và mục tiêu đến năm 2025 có 100% hộ gia đình có đường cáp quang với tốc độ 200 Mbit/s. Theo đó, ông Nguyễn Phong Nhã cho biết, đây là thách thức lớn khi tốc độ hiện nay đạt 68 Mbit/s và để đạt mục tiêu vào năm 2025, Việt Nam phải có kế hoạch cụ thể đối với việc phát triển hạ tầng cáp quang tới hộ gia đình.
Để nâng chất lượng cáp quang đến hộ gia đình, vai trò của nhà mạng rất quan trọng, đặc biệt trong việc cung cấp các gói cước, ứng dụng có yêu cầu tốc độ cao; đầu cuối modem, WiFi của các hộ gia đình cũng cần được nhà mạng quan tâm, nâng cấp.
Phát triển BRDĐ trong năm 2021 đã tạo được ấn tượng khi thực hiện chương trình "Sóng và máy tính cho em", gần 1400 điểm lõm sóng đã được phủ sóng chủ yếu bằng mạng 4G. Với chương trình viễn thông công ích được phê duyệt vào tháng 12/2021, đến cuối năm 2022, BRDĐ sẽ được ưu tiên triển khai đến vùng sâu và vùng xa và các thôn bản hiện chưa được phủ sóng di động.
Cũng trong năm 2022, việc bổ sung băng tần 2,3 GHz cho các nhà mạng trong việc phát triển hạ tầng 4G cùng với việc cấp phép mạng 5G thì chắc chắn tốc độ di động của Việt Nam sẽ được nâng lên và vùng phủ sóng cũng được cải thiện. Mục tiêu vào năm 2025, 100% dân số sẽ được phủ sóng mạng 4G và mạng 2G sẽ được dừng cung cấp dịch vụ. Trong năm 2022, mạng 5G sẽ được bảo đảm cung cấp tốc độ trên 100Mbit/s và sẽ phủ sóng ở khu công nghiệp, khu chế xuất, các khu trường học, các khu nghiên cứu, các tỉnh, thành phố có nhu cầu tốc độ cao và tiến tới năm 2025 cơ bản phủ sóng các địa phương lớn và đến năm 2030, 100% dân số sẽ được phủ sóng di động với công nghệ 5G và 100% người dùng trưởng thành sẽ có, sử dụng smartphone.
Để phát triển hạ tầng số trong thời gian tới, theo Cục Viễn thông, một số chính sách lớn như huy động nguồn lực từ các doanh nghiệp tư nhân vào phát triển hạ tầng. Các doanh nghiệp nhà nước tập trung nguồn lực vào các địa bàn chưa có hạ tầng mạng cáp quang, nâng cao chất lượng đầu cuối.
Do đó, theo ông Nguyễn Phong Nhã đề nghị các doanh nghiệp di động có lộ trình, kế hoạch để không đầu tư vào mạng truyền thống, chuyển sang các mạng di động thế hệ sau, triển khai dịch vụ VoLTE, sử dụng công nghệ mới để tắt được mạng 2G, giảm chi phí vận hành khai thác, tốn điện năng của các mạng 2G.
Cần hỗ trợ về cơ chế
Để phát triển hạ tầng số hiện đại, ông Trần Thành Kiên, Giám đốc sản phẩm dịch vụ hạ tầng số, Tổng công ty VNPT-Vinaphone cho biế,t hạ tầng viễn thông hiện nay về mức cơ bản đã đáp ứng yêu cầu của một hạ tầng kết nối, trong đó có những định hướng phát triển nền tảng 5G, tiến tới 6G. Tuy độ phủ có thể nói là rộng nhưng vẫn có điểm nghẽn về băng thông dẫn tới kết nối chậm. Để đạt được kỳ vọng cao của các cơ quan Nhà nước, cần phải hỗ trợ thêm cho doanh nghiệp về cơ chế để phát triển băng thông tốt hơn.
Trong khi đó, theo ông Nguyễn Phú An, FPT Telecom, phát triển hạ tầng số không có cách nào khác là phải đầu tư công nghệ mới, nâng cấp hạ tầng viễn thông hiện tại. FPT Telecom cũng triển khai công nghệ WiFi 6, thậm chí tiến tới WiFi 7, công nghệ kết nối cáp quang như GPON… để đáp ứng băng thông cho phát triển kinh tế số, xã hội số, trong đó có giảm độ trễ (latency) để đảm bảo dịch vụ kết nối và cấp phát cho mạng 5G.
Theo Cục Viễn thông, trong năm 2021, Việt Nam có 70,9 triệu thuê bao BRDĐ (chiếm 57,23% tổng số thuê bao di động), tăng hơn 4% so với năm 2020; có 18,79 triệu thuê bao Internet BRCĐ, tăng 14,59%... Năm 2022, Cục Viễn thông cũng đặt mục tiêu thực hiện việc phủ sóng mạng băng rộng di động tốc độ trên 1Gb đến các khu công nghiệp, khu công nghệ cao; 100% người trưởng thành có điện thoại thông minh; 75% hộ gia đình có FTTH (Internet cáp quang); 85% thuê bao băng rộng di động/100 dân.