Định vị Việt Nam trong tầm nhìn chiến lược kinh tế - tài chính giai đoạn 2026-2030

Đây là sự kiện kế thừa và phát triển từ Diễn đàn Tài chính Việt Nam được Bộ Tài chính tổ chức thường niên kể từ năm 2017. 

Diễn đàn năm nay thu hút sự tham gia của hơn 200 đại biểu là đại diện lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương; một số cơ quan địa phương; các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Tài chính; trường đại học, viện nghiên cứu; doanh nghiệp, nhà khoa học, chuyên gia kinh tế - tài chính trong và ngoài nước; tổ chức quốc tế (GIZ, UNOPS, WB, IMF, ADB, IFC...).

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung nhấn mạnh, Việt Nam đang đứng trước một giai đoạn phát triển mới với nhiều mục tiêu chiến lược đã được đặt ra trong bối cảnh cũng rất mới.

Từ bên ngoài, kinh tế - chính trị thế giới tiếp tục biến động mạnh, đặc biệt từ tháng 4/2025 khi căng thẳng thuế quan, xung đột địa chính trị và nhiều điểm nóng an ninh leo thang, khiến môi trường toàn cầu thêm bất định và tác động đa chiều tới kinh tế Việt Nam. Trong nước, giai đoạn 2024-2025 chứng kiến hàng loạt định hướng chiến lược và chính sách đột phá được Đảng và Chính phủ ban hành, tạo nền tảng cho tăng trưởng nhanh và bền vững. Từ tháng 7/2025, việc sắp xếp bộ máy, tổ chức lại không gian lãnh thổ tiếp tục được triển khai, mở ra nguồn lực mới cho phát triển.

Với Việt Nam, yêu cầu phát triển đặt ra cấp bách: đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Điều này đòi hỏi Việt Nam phải định vị lại mình trong bối cảnh mới, tạo đột phá trong huy động nguồn lực, đổi mới mô hình tăng trưởng và mở rộng không gian phát triển theo hướng bền vững.

Theo Thứ trưởng, diễn đàn năm nay với chủ đề “Định vị Việt Nam trong bối cảnh mới và tầm nhìn chiến lược kinh tế - tài chính giai đoạn 2026-2030” được tổ chức để nhận diện các cơ hội và thách thức từ bên ngoài, xác định các dư địa, các động lực cho mô hình tăng trưởng mới đáp ứng yêu cầu và mục tiêu đặt ra cho giai đoạn từ nay đến 2030. Quan trọng hơn là gợi mở ra được bước đi, giải pháp chiến lược trong những vấn đề then chốt của nền kinh tế.

Theo Thứ trưởng Đỗ Thành Trung, Việt Nam cần xác lập mô hình tăng trưởng mới, trong đó: năng suất các nhân tố tổng hợp, hiệu quả đầu tư, đột phá khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo phải trở thành nền tảng cốt lõi. Mô hình này đòi hỏi sự kết hợp hài hòa giữa các động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, xuất khẩu và lao động) với các động lực tăng trưởng mới (kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tri thức, kinh tế tuần hoàn…).

Việc xác lập mô hình tăng trưởng mới đòi hỏi sự cộng hưởng và liên kết chặt chẽ giữa các thành phần kinh tế, trong đó Nhà nước giữ vai trò kiến tạo và dẫn dắt, tập trung vào hạ tầng chiến lược và thiết lập khung khổ pháp lý minh bạch, kinh tế tư nhân là động lực sáng tạo và lan tỏa đổi mới, đóng vai trò đầu tàu trong các ngành kinh tế số, công nghiệp chế biến, dịch vụ chất lượng cao.

FDI là nguồn lực bổ sung có chọn lọc, định hướng để gắn kết chuyển giao công nghệ thế hệ mới và tiêu chuẩn quốc tế (ESG). Đồng thời, cần khai thác hiệu quả không gian tăng trưởng mới từ các vùng, địa phương và các cực tăng trưởng; phát huy vai trò đầu tàu của các vùng động lực.

Đây không chỉ là yêu cầu đổi mới mô hình tăng trưởng mà còn là một định hướng chiến lược để Việt Nam hiện thực hóa các mục tiêu đến năm 2030 và 2045.

Ông Nguyễn Như Quỳnh, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế – tài chính đánh giá Việt Nam đang đứng trước một thực tế không bi quan, nhưng cũng không quá lạc quan. Cơ cấu tăng trưởng lạc hậu, nguy cơ có thể bị tụt hậu, có thể không thoát ra được của bẫy thu nhập trung bình. Việt Nam cũng đối mặt với một thực trạng về việc các điểm nghẽn lớn không được xử lý và vẫn còn dai dẳng.

Việt Nam cũng đang đối mặt với bối cảnh phức tạp nhiều thách thức hơn cơ hội, trong khi đang đặt ra một mục tiêu rất lớn. “Sẽ rất khó để có được một kết quả mới nếu như không có cách làm mới. Điểm cần nhấn mạnh là tư duy mới, phương thức lãnh đạo mới, mô hình tăng trưởng mới, khơi thông nguồn lực, không gian mới. Trong đó, tư duy phát triển mới có tính bao trùm lên tất cả”, ông Nguyễn Như Quỳnh nhấn mạnh.

Diễn đàn Kinh tế - Tài chính Việt Nam 2025 gồm 2 phiên. Phiên thứ nhất với chủ đề "Định hướng chiến lược phát triển kinh tế - tài chính: Hoàn thiện nền tảng cho phát triển bền vững" và Phiên thứ hai với chủ đề "Kiến tạo động lực mới cho tăng trưởng".