Xin ông cho biết những kết quả đã đạt được qua hơn 2 tháng triển khai việc kê khai, nộp thuế từ hoạt động kinh doanh qua mạng?
Để tăng cường quản lý thuế đối với kinh doanh thương mại điện tử; trong đó bao gồm cả cá nhân kinh doanh qua mạng xã hội, Tổng cục Thuế đã trình Bộ Tài chính có Công văn số 6015/BTC-TCT ngày 10/5/2017 báo cáo Thủ tướng Chính phủ; sau đó Tổng cục Thuế đã có Công văn số 2623/TCT-CS ngày 16/6/2017 gửi Cục trưởng Cục Thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để triển khai.
Thực hiện theo chỉ đạo của Tổng cục Thuế, các Cục thuế đã triển khai việc rà soát những cá nhân có dấu hiệu kinh doanh qua mạng faccebook để nhận diện, phân loại cá nhân đã đăng ký thuế và cá nhân chưa đăng ký thuế. Sau hai tháng triển khai tại thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đã thu được một số kết quả.
Người nộp thuế nộp hồ sơ quyết toán thuế tại đại lý thuế - Công ty TNHH kiểm toán HSK Việt Nam. Ảnh: Hoàng Hùng/TTXVN |
Đó là đã rà soát đối với khoảng 27.000 tài khoản cá nhân có dấu hiệu kinh doanh qua mạng facebook. Cơ quan thuế đã phân loại đối tượng để áp dụng cách quản lý phù hợp như: đối với tài khoản đã đóng, tài khoản không còn hoạt động thì không gửi thông báo; đối với cá nhân kinh doanh đang thuộc diện quản lý của cơ quan thuế có sử dụng mạng xã hội để quảng cáo hàng hoá thì cơ quan thuế cập nhật thêm vào cơ sở dữ liệu của cá nhân để làm căn cứ xác định doanh thu khoán.
Đối với những tài khoản mạng xã hội của cá nhân nhưng thực hiện quảng cáo bán hàng hoá cho doanh nghiệp thì thực hiện quản lý theo quy định đối với doanh nghiệp. Đối với những tài khoản cá nhân chưa có đăng ký thuế thì cơ quan thuế hướng dẫn để cá nhân thực hiện đăng ký thuế và kê khai doanh thu kinh doanh.
Sau hai tháng triển khai đã có khoảng 3.000 cá nhân thuộc nhóm chưa đăng ký thuế đã có ý kiến phản hồi chính thức về cơ quan thuế. Ý kiến phản hồi theo hình thức trực tiếp đến cơ quan thuế hoặc điền vào mẫu phiếu điều tra qua mạng.
Ngoài ra, cơ quan thuế còn nhận được nhiều ý kiến của cá nhân qua đường dây nóng để tìm hiểu về chính sách thuế đối với cá nhân kinh doanh qua mạng xã hội. Qua đó đã thể hiện người dân có nhận thức đúng đắn đối với trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ thuế đối với kinh doanh qua mạng cũng áp dụng bình đẳng như đối với kinh doanh truyền thống.
Vậy trong quá trình triển khai, ngành thuế có gặp những bất cập gì không, thưa ông?
Việc quản lý thu thuế đối với cá nhân kinh doanh tại Việt Nam nói chung, bao gồm cả cá nhân kinh doanh qua mạng xã hội và cá nhân kinh doanh theo hình thức truyền thống luôn có nhiều khó khăn.
Cụ thể, do đặc thù ý thức tuân thủ pháp luật của cá nhân tại Việt Nam chưa cao; các hình thức kinh doanh chủ yếu là nhỏ lẻ chỉ đủ trang trải cuộc sống gia đình; các loại hàng hoá, dịch vụ chủ yếu là cung cấp trực tiếp đến người tiêu dùng; hình thức thanh toán chủ yếu là tiền mặt, nếu qua tài khoản thì chủ yếu là tại khoản của cá nhân. Bên cạnh đó, đối tượng thực hiện hình thức kinh doanh của cá nhân rất đa dạng từ người lao động tự do, học sinh, sinh viên, người nội chợ, thậm chí cả cán bộ, công chức, ....
Đặc biệt, đối với cá nhân kinh doanh qua mạng xã hội còn có nhiều rủi ro do cá nhân có thể không hiện diện tại địa điểm cố định, có trình độ công nghệ thông tin nhất định, khó xác định được doanh thu kinh doanh thực tế nếu chỉ căn cứ các thông tin giao dịch trên mạng xã hội.
Thời gian qua Tổng cục thuế cũng đã sử dụng nhiều biện pháp khuyến khích, tuyên truyền cũng như đốc thúc thông qua việc gửi tin nhắn và thông báo đến từng tổ chức, cá nhân được xác định là có hoạt động kinh doanh qua mạng, song lượng người đến đăng ký với cơ quan Thuế vẫn còn ít so với kỳ vọng. Tổng cục Thuế sẽ có những giải pháp cụ thể gì để việc thu thuế kinh doanh online đạt hiệu quả cao và đảm bảo công bằng?
Do đặc thù hoạt động kinh doanh của cá nhân tại Việt Nam đại đa số là ý thức tuân thủ thấp, không thực hiện sổ sách kế toán, hoạt động kinh doanh nhỏ lẻ chỉ đủ trang trải cuộc sống gia đình, số thu từ khu vực này chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong tổng thu ngân sách Nhà nước (chưa đến 2%). Vì vậy, việc tăng cường quản lý thuế trong lĩnh vực này không nhằm mục tiêu tăng thu ngân sách Nhà nước mà chỉ để đảm bảo công bằng trong các đối tượng kinh doanh. Đồng thời, nâng cao ý thức của người dân trong việc tuân thủ pháp luật thuế và giảm thiểu việc lợi dụng của các cá nhân kinh doanh quy mô lớn, núp bóng hộ kinh doanh để hoạt động kinh doanh bất hợp pháp, làm ảnh hưởng đến quản lý thuế nói chung của khu vực doanh nghiệp.
Công tác quản lý thuế đối với cá nhân kinh doanh nói chung trong thời gian qua đang được xây dựng theo hướng quản lý theo rủi ro, tránh việc tập trung quá nhiều thời gian và nhân lực của ngành thuế vào lĩnh vực mà chỉ chiếm tỷ trọng số thu rất nhỏ trong tổng thu ngân sách Nhà nước.
Ngành thuế đã và đang xây dựng cơ sở dữ liệu về cá nhân kinh doanh để làm căn cứ cho việc xác định doanh thu và mức thuế khoán phù hợp. Cơ sở dữ liệu được xây dựng trên các nguồn thông tin quản lý từ cơ quan thuế và xây dựng các hệ thống kết nối thông tin từ các cơ quan quản lý, tổ chức có liên quan như: cơ quan quản lý về đất đai, hệ thống ngân hàng thương mại, công ty cung cấp điện, nước, công ty cung cấp dịch vụ thông tin truyền thông, dịch vụ chuyển phát, giao nhận hàng hoá, ...
Tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh qua mạng đã nhận được thông báo qua tin nhắn, hay qua đường bưu điện nhưng nếu vẫn không tự giác lên đăng ký kinh doanh hay không kê khai, nộp thuế có vi phạm pháp luật về thuế không, thưa ông?
Trong thời gian tới, ngành thuế sẽ tiếp tục tuyên truyền, chỉ đạo để các Cục Thuế triển khai các giải pháp hỗ trợ cá nhân đã có phản hồi về cơ quan thuế thực hiện đăng ký thuế, kê khai doanh thu kinh doanh, xác định doanh số khoán và thực hiện nộp thuế theo quy định đối với cá nhân có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên.
Đối với các tài khoản cá nhân chưa có phản hồi thì cần tiếp tục rà soát, nhận diện, qua đó phân biệt những fanpage phục vụ cho kinh doanh của doanh nghiệp, những fanpage của cá nhân, những tài khoản cá nhân không còn hoạt động, phân biệt những cá nhân có mở nhiều tài khoản facebook, phân biệt những cá nhân đã đăng ký thuế, những cá nhân chưa đăng ký thuế, ... để tiếp tục có giải pháp đôn đốc lần 2.
Sau khi đôn đốc nếu các cá nhân chây ì không có phản hồi thì cơ quan thuế sẽ phối hợp với Bộ Thông tin Truyền thông, Bộ Công Thương, Ngân hàng Nhà nước để có giải pháp xác định cụ thể địa chỉ cư trú của cá nhân thông qua địa chỉ giao dịch trên facebook, địa chỉ giao dịch thông qua tài khoản ngân hàng, qua đó phối hợp với chính quyền địa phương nơi cư trú để phối hợp quản lý thuế theo quy định.
Tổng cục Thuế có khuyến nghị gì đối với các tổ chức, cá nhân đang kinh doanh qua mạng mà chưa đăng ký thuế?
Cơ chế, chính sách của Nhà nước đối với các hình thức kinh doanh của cá nhân đang được áp dụng theo hướng đơn giản, thông thoáng về thủ tục, mức thuế suất thấp, thông tin công khai, minh bạch... để đảm bảo quyền được tự do kinh doanh của người dân theo đúng Hiến pháp của Việt Nam.
Cá nhân kinh doanh nói chung bao gồm cả cá nhân kinh doanh qua mạng xã hội cần có ý thức tuân thủ pháp luật về thuế để đảm bảo quyền lợi kinh doanh hợp pháp theo quy định của pháp luật mà không ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh và đời sống gia đình.
Đối với lĩnh vực thuế, theo quy định của Luật Quản lý thuế thì chậm nhất là 10 ngày kể từ khi bắt đầu tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh phải thực hiện đăng ký thuế với cơ quan thuế để được hướng dẫn kê khai, nộp thuế theo quy định nếu xác định được doanh thu kinh doanh trên 100 triệu đồng/năm; trường hợp không kê khai nộp thuế thì được xác định là hành vi trốn thuế. Tại mỗi cơ quan thuế đều có bộ phận hỗ trợ để giúp cá nhân tìm hiểu về chính sách thuế và hướng dẫn kê khai, nộp thuế theo quy định.
Xin cảm ơn ông!