Cải cách kiểm tra chuyên ngành, giảm thời gian thông quan

Theo TCHQ, thực tế không chỉ doanh nghiệp mà ngay cả hải quan cũng gặp khó khăn vì thủ tục kiểm tra chuyên ngành không phải do đơn vị quy định. Nó phụ thuộc rất nhiều tới các văn bản liên quan khác nhau. Tính đến tháng 8/2015, hải quan đã thực hiện 265 văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực quản lý chuyên ngành gồm: 20 Luật; 54 Nghị định; 191 Thông tư, Quyết định của các Bộ, ngành.

Theo quy định, doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa thuộc diện kiểm tra chuyên ngành phải qua 3 khâu chính gồm: Đăng ký tờ khai hải quan (trách nhiệm của hải quan); thực hiện kiểm tra chuyên ngành (thuộc trách nhiệm cơ quan quản lý chuyên ngành); thông quan hàng hóa khi có kết quả kiểm tra chuyên ngành (trách nhiệm của hải quan).

Thời gian tác nghiệp trong thông quan hàng hóa qua cuộc đo giải phóng hàng được công bố năm 2014.

Trong tổng số thời gian tác nghiệp để thông quan hàng hóa, 78% thời gian xử lý thuộc về các bộ, ngành, còn lại là khâu trách nhiệm của hải quan nhưng đều đã được điện tử hóa. Cụ thể: Khai hải quan bằng phương thức điện tử hiện chỉ cần 1 tờ khai thay vì nhiều loại giấy tờ như trước kia; thông quan hàng hóa mất từ 1-3 giây với hàng luồng xanh không thuế qua Hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS; nộp thuế điện tử khoảng 5-7 phút.

Hiện TCHQ đã ký kết phối hợp thu nộp ngân sách với 25 ngân hàng thương mại, sắp tới tiếp tục ký với 6 đơn vị mới. Với việc áp dụng mã vạch trong quy trình giám sát hải quan. thời gian giải quyết chỉ còn 1 phút/tờ khai, giảm thiểu tình trạng ách tắc hàng hóa tại cổng cảng.

Đồng thời với vai trò cơ quan thường trực Ban chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa quốc gia (NSW) và Cơ chế một cửa ASEAN (ASW), TCHQ đã tích cực phối hợp với các bộ, ngành triển khai chính thức NSW và hiện đã kết nối với ASW. Đến nay đã có 9 Bộ tham gia NSW, thực hiện 21 thủ tục hành chính trên Cổng thông tin một cửa quốc gia (trừ Bộ Tài chính) trong đó có 18 thủ tục liên quan đến kiểm tra chuyên ngành.

Để giảm thời gian thông quan hàng hóa, Bộ Tài chính đã được Chính phủ giao chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành xây dựng Đề án “Giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu - XNK”.

Đề án nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho XNK hàng hóa tại cửa khẩu của doanh nghiệp theo hướng thủ tục đơn giản; rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa. Khi đi vào triển khai trên thực tế, Đề án sẽ giúp doanh nghiệp giảm thời gian chờ đợi và chi phí liên quan đến hoạt động kiểm tra chuyên ngành, góp phần bảo hộ sản xuất trong nước, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Để triển khai thành công đề án, TCHQ cho rằng cần: Xây dựng và hoàn thiện hệ thống cơ sở pháp lý cho hoạt động kiểm tra chuyên ngành; đổi mới phương pháp kiểm tra chuyên ngành theo hướng tạo thuận lợi cho hoạt động XNK giảm chi phí, rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa; đầu tư cơ sở vật chất, nguồn lực, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động kiểm tra chuyên ngành.

Bên cạnh đó, TCHQ đã chủ trì phối hợp với đại diện một số đơn vị thuộc Bộ Công Thương, Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giao thông Vận tải tổ chức khảo sát thực tế tại một số cửa khẩu có lưu lượng hàng hóa XNK lớn, tại một số cơ quan, tổ chức tham gia hoạt động kiểm tra chuyên ngành cũng như những doanh nghiệp XNK hàng hóa thuộc đối tượng kiểm tra chuyên ngành.