Việc sử dụng màng MAP sẽ giúp các loại rau quả có thể bảo quản trong thời gian khoảng 4 tuần sau thu hoạch mà không ảnh hưởng đến chất lượng, tổn thất sau bảo quản dưới 10%. Người nông dân có thể tiết kiệm tới 50% chi phí cho công tác bảo quản, hiệu quả kinh tế mang lại có thể lên tới 80%.
Kéo dài thời gian bảo quản gấp 3 - 4 lần
Công nghệ MAP hiểu một cách đơn giản là sử dụng màng bao bọc sản phẩm nông sản trong các vật liệu chắn khí, trong đó môi trường khí được điều tiết một cách thích hợp nhất để ức chế tác nhân gây hư hỏng, nhờ đó sẽ duy trì thời gian sống tự nhiên, kéo dài thời hạn bảo quản sau thu hoạch mà chất lượng nông sản vẫn đảm bảo yêu cầu.
|
Màng MAP được giới thiệu tại Techmart 2012. |
Công nghệ MAP là sản phẩm của đề tài nghiên cứu cấp nhà nước “Nghiên cứu chế tạo vật liệu sử dụng trong lĩnh vực bảo quản quả” do Bộ KH&CN giao cho TS. Đinh Gia Thành - Phòng Vật liệu Polyme - Viện Hóa học chủ trì thực hiện từ năm 2009. Sản phẩm màng MAP của Viện Hóa học được sản xuất từ nguyên liệu nhựa Polyetylen tỷ trọng thấp (LDPE) kết hợp với một số chất phụ gia vô cơ như silica, zeolit, bentonit… không gây độc hại cho người sử dụng.
TS. Đinh Gia Thành cho biết: Màng MAP cho thời gian bảo quản rau quả lâu hơn, trung bình tăng gấp 3 đến 4 lần so với các thử nghiệm đối chứng trên quả vải, nhãn lồng. Đặc biệt, với một số quả như mận, thời gian bảo quản có thể kéo dài tới 8 tuần mà quả vẫn không bị thay đổi các chỉ tiêu chất lượng và giữ được màu sắc, mùi vị. Vì vậy, việc sử dụng màng MAP trong bảo quản các loại quả đã mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt, tỷ lệ hao hụt sau thu hoạch và bảo quản giảm xuống còn khoảng 10% so với mức 40 - 60% trước đây và hiệu quả kinh tế tăng tới 80%. Do mang lại hiệu quả kinh tế cao cho sản xuất nông sản, công nghệ màng MAP đã được trao Cúp vàng tại Chợ công nghệ và thiết bị - Techmart 2012 vừa qua.
Bà Hồ Thị Bé, người nông dân trồng vải ở Lục Ngạn (Bắc Giang) cho biết, trước đây khi thu hoạch vải, gia đình bà thường bảo quản bằng các phương pháp truyền thống hoặc trong túi nilông thông thường, thời gian bảo quản chỉ được 5 đến 7 ngày, nhưng từ khi sử dụng công nghệ bảo quản bằng màng MAP sau 4 tuần vải vẫn tươi, tỷ lệ thâm vỏ không đáng kể, mùi vị, độ ngọt, độ cứng hầu như không thay đổi.
Theo TS. Đinh Gia Thành, ưu điểm của màng MAP là sử dụng khá đơn giản và thuận tiện. Sau thu hoạch loại bỏ những quả không đạt chất lượng rồi đóng trong màng MAP với khối lượng khoảng 5 kg/túi, buộc kín sát quả sao cho lượng không khí bên trong nhỏ nhất. Sản phẩm đã đóng màng MAP được bảo quản trong kho lạnh ở nhiệt độ từ 4 - 5 độ C hoặc để trong điều kiện râm mát, độ ẩm thấp.
Triển vọng mới cho bảo quản sản phẩm nông sản
Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện diện tích trồng rau, quả của cả nước có khoảng 1,4 triệu ha cho thu hoạch trên 6,5 triệu tấn trái cây và 9,6 triệu tấn rau mỗi năm phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Tuy nhiên, rau, quả sau thu hoạch không được bảo quản đúng cách và khoa học khiến chất lượng giảm sút, gây hao hụt và tổn thất không nhỏ cho người nông dân với tỷ lệ khoảng 20% tổng sản lượng.
Trên thực tế đã có một số công nghệ bảo quản rau quả sau thu hoạch được áp dụng như phương pháp rửa kết hợp thanh trùng nhẹ cho một số loại rau quả hay phương pháp bảo quản bằng nước ôzôn. Ngoài ra, còn có một số phương pháp khác như xử lý nhiệt, hóa chất, bảo quản trong bao bì… Tuy nhiên, những cách bảo quản này không giữ được giá trị cảm quan bên ngoài và chất lượng cũng suy giảm nên không được áp dụng rộng rãi.
Theo TS. Đinh Gia Thành, việc nghiên cứu chế tạo thành công màng MAP đã mở ra triển vọng mới trong việc bảo quản các sản phẩm trái cây dễ bị khô héo như vải, nhãn, mận, đào… cũng như các loại rau, hoa nâng cao giá trị kinh tế trong sản xuất nông nghiệp. Bên cạnh việc chế tạo thành công màng MAP, các nhà khoa học của Viện Hóa học cũng đã nghiên cứu, chế tạo thành công các vật liệu bảo quản nông sản hiệu quả cao như: Vật liệu bảo quản dạng dung dịch từ Shellac; vật liệu bảo quản dạng nhũ tương PVAc sử dụng cho các loại quả có múi (như bưởi, cam, chanh, quất, quýt), táo, lê, chuối, đu đủ cùng nhiều loại quả có hạt khác như đào, lê, mận…
Việc chế tạo thành công màng MAP đã hoàn thiện thêm quy trình mới trong công nghệ bảo quản nông sản sau thu hoạch ở Việt Nam, chung tay cùng với bà con nông dân nhằm tạo ra các sản phẩm nông sản chất lượng và có giá trị xuất khẩu cao trong thời gian tới.
Ngũ Hiệp