Nền tảng dữ liệu khởi nghiệp quốc gia bằng AI - Yêu cầu cấp thiết từ thực tiễn

Phát biểu tại sự kiện, Tiến sĩ Phạm Hồng Quất, Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, trong ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu là điều kiện tối quan trọng để vận hành hiệu quả. Trước yêu cầu về dữ liệu được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề ra: “Đúng - đủ - sạch - sống - thống nhất - dùng chung”, Tiến sĩ Phạm Hồng Quất khẳng định, hiện nay, hệ thống dữ liệu chưa đáp ứng đủ những tiêu chí trên, do đó, cần có những giải pháp thực sự hiệu quả để dữ liệu đáp ứng đầy đủ nhu cầu của phát triển kinh tế-xã hội, đặc biệt là nhu cầu của các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo và đổi mới sáng tạo.

Ông Phạm Hồng Quất cũng mong muốn, thông qua hội thảo, những sáng kiến, ứng dụng trong AI sẽ đem lại tri thức, giải pháp để giải quyết thách thức đối với AI của Việt Nam cũng như trong khu vực, góp phần vào sự phát triển của thị trường ASEAN với dân số hơn 700 triệu người, trong đó có hàng ngàn startup.

Chia sẻ tại Hội thảo, Tiến sĩ Vũ Việt Anh, Tổng giám đốc Học viện Thành Công, Trưởng làng Công nghệ Marketing đã nêu thực trạng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam.

Cụ thể, báo cáo tổng quan hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam 2024 của Bộ Khoa học và Công nghệ cho thấy, khung chính sách về nội dung này đã và đang dần hoàn thiện, nổi bật là Đề án 844, Luật Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo, đặc biệt là Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Trên cả nước, có hơn 3.800 startup đang hoạt động; hơn 200 quỹ đầu tư trong nước và quốc tế; hơn 100 không gian sáng tạo, vườn ươm.

Quá trình vận hành hệ sinh thái đã xuất hiện những động lực mới cho khởi nghiệp sáng tạo. Công nghệ lõi như AI, IoT, Deeptech trở thành trụ cột chiến lược; sự hình thành Quỹ Đầu tư mạo hiểm Quốc gia theo Nghị định 264/2025/NĐ-CP tạo cơ chế vốn đột phá; TechFest 2025 chuyển mô hình sang “Ngày hội sáng tạo của toàn dân”, đưa đổi mới sáng tạo ra ngoài không gian công cộng.

Đánh giá toàn cảnh thị trường AI, ông Vũ Ngọc Quyết, Chủ tịch Công ty Công nghệ LocaAI, chuyên gia công nghệ của VNPT và FPT cho biết: Trong năm 2024, quy mô thị trường AI toàn cầu đạt hơn 200 tỷ USD, tăng trưởng hơn 35%/năm. Việt Nam là quốc gia có tốc độ ứng dụng AI nhanh nhất ASEAN, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính, y tế, du lịch, giáo dục, Chính phủ số.

Theo ông Vũ Ngọc Quyết, dữ liệu là tài sản chiến lược, cần bảo mật tuyệt đối. Trước những lo ngại dữ liệu nhạy cảm đi qua máy chủ nước ngoài, ông Vũ Ngọc Quyết cho rằng, AI tích hợp trực tiếp trên thiết bị (AI On-Device) sẽ giúp bảo mật, phản hồi tức thì, chi phí cố định, cá nhân hóa, hoạt động không cần Internet.

Về thị trường trí tuệ nhân tạo biên - Edge AI (công nghệ triển khai và vận hành các mô hình trí tuệ nhân tạo trực tiếp trên thiết bị ở gần nguồn dữ liệu, chẳng hạn như cảm biến, camera, máy đo IoT hoặc thiết bị nhúng. Thay vì gửi toàn bộ dữ liệu lên máy chủ hoặc đám mây để xử lý, hệ thống sẽ phân tích và đưa ra quyết định ngay tại “biên”, nơi dữ liệu được tạo ra - PV) năm 2025, ông Vũ Ngọc Quyết cho biết, trên toàn cầu doanh thu cho công nghệ này đạt khoảng 26 - 30 tỷ USD và có thể đạt 56 - 143 tỷ USD đến năm 2030. Tại Việt Nam, doanh thu từ công nghệ này đạt khoảng 270 - 959 triệu USD năm 2025 nhờ quá trình phát triển nhanh chóng của chuyển đổi số

Từ công nghệ này, LocaAI đã cho ra mắt sản phẩm LocaAI Sentinel: AI bảo mật cho doanh nghiệp và chính phủ; LocaAI Concierge: Lễ tân và hướng dẫn viên ảo cho hành chính công, tài chính, y tế, du lịch. Giải pháp này tập trung vào xử lý ngôn ngữ Việt và dịch thuật thời gian thực, nâng cao hiệu quả giao tiếp và tự động hóa dịch vụ.

Giải pháp LocaAI Sentinel hỗ trợ phiên dịch và đàm thoại thời gian thực (offline); tạo Thư ký AI – tóm tắt họp; phân tích tài liệu mật, tính năng dịch gần 20 ngôn ngữ chuyên ngành. Toàn bộ quy trình có thể được xử lý offline, không rời khỏi phòng họp.

Giải pháp LocaAI Concierge được ứng dụng cho lĩnh vực y tế, tài chính, du lịch, hành chính công với những tính năng: Kiosk tiếp đón, hướng dẫn bằng giọng nói, nhận diện khách hàng, hỗ trợ 50 ngôn ngữ; có thể bán vé, giới thiệu dịch vụ, tư vấn thủ tục công.

Ông Vũ Ngọc Quyết đánh giá, trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển bứt phá, khi nhu cầu bảo mật dữ liệu, cá nhân hóa dịch vụ và tối ưu chi phí trở thành yêu cầu cấp thiết của cả khu vực công và doanh nghiệp. Việc chuyển dịch từ mô hình Cloud AI sang AI On-Device sẽ tạo ra lợi thế cạnh tranh mới, giúp cơ quan, tổ chức làm chủ dữ liệu, rút ngắn thời gian xử lý và giảm phụ thuộc vào hạ tầng bên ngoài.

Cũng theo ông Vũ Ngọc Quyết, tương lai của AI sẽ nằm ở những hệ thống có khả năng hoạt động độc lập, linh hoạt và an toàn ngay trên thiết bị. Đây cũng là cơ hội để các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, phát triển các sản phẩm “Make in Vietnam” phục vụ thị trường trong nước và quốc tế.