AI - động lực mới giúp thị trường chứng khoán Việt Nam bứt phá

Minh bạch hóa thị trường

Ngày 17/10, hơn 70 lãnh đạo doanh nghiệp tài chính, bảo hiểm, chứng khoán cùng các chuyên gia công nghệ đã tham dự hội thảo “Thúc đẩy cách mạng số trong doanh nghiệp chứng khoán và bảo hiểm với AI và dữ liệu thông minh” tại Hà Nội.

Sự kiện do GreenNode phối hợp cùng Hiệp hội Kinh doanh Chứng khoán Việt Nam (VASB) tổ chức, với sự đồng hành của NVIDIA, TechData và F5. Đây là diễn đàn chuyên đề nhằm thúc đẩy ứng dụng AI và dữ liệu thông minh trong ngành tài chính - chứng khoán Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam được FTSE Russell công bố sẽ nâng hạng lên thị trường mới nổi vào tháng 9/2026.

Bà Hoàng Hải Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký VASB nhấn mạnh: “Chuyển đổi số quốc gia đang tạo ra những thay đổi sâu rộng trong lĩnh vực tài chính, chứng khoán và bảo hiểm. Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đang trở thành nền tảng dữ liệu tin cậy, góp phần tăng minh bạch và giảm rủi ro trong toàn hệ sinh thái”.

Theo bà Hải Anh, khi các tổ chức tài chính đẩy mạnh đầu tư vào AI và hạ tầng dữ liệu, việc hoàn thiện hành lang pháp lý như Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân (hiệu lực từ 1/1/2026) sẽ là bước đệm quan trọng cho phát triển an toàn, bền vững.

Từ góc độ công nghệ, AI được xem là công cụ giúp chuẩn hóa dữ liệu giao dịch, phát hiện bất thường và nâng cao tính minh bạch của thị trường chứng khoán. Báo cáo Fintech Việt Nam 2024 của VAFI & EY cho thấy, 60% tổ chức tài chính tại Việt Nam đã bắt đầu ứng dụng AI trong các hoạt động như phân tích hành vi đầu tư, dự báo xu hướng, tự động hóa xử lý hồ sơ và quản trị rủi ro.

Tại phiên thảo luận chuyên đề “Nghị định, dữ liệu và hạ tầng bảo mật - Nền tảng tăng tốc chuyển đổi số ngành BFSI”, Đại tá, TS Nguyễn Hồng Quân, Giám đốc Trung tâm huấn luyện Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) khẳng định: “Bảo vệ dữ liệu cá nhân đã trở thành quyền công dân cốt lõi. Trong lĩnh vực chứng khoán, dữ liệu tài chính là nhạy cảm nhất, nếu bị xâm phạm có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho tài sản và đời tư của nhà đầu tư”.

Ông Quân cho biết thêm, Luật Bảo vệ Dữ liệu cá nhân dự kiến có hiệu lực từ 1/1/2026 sẽ yêu cầu doanh nghiệp tài chính - chứng khoán bổ nhiệm nhân sự phụ trách bảo vệ dữ liệu (DPO) và thiết lập quy trình quản lý, giám sát chặt chẽ thông tin khách hàng. Vi phạm có thể bị xử phạt lên tới 5% doanh thu năm liền kề.

Ông Quân nhấn mạnh: “Nếu dữ liệu cá nhân không được bảo vệ, nó có thể trở thành mỏ vàng cho tội phạm mạng. Ngành chứng khoán là ngành kinh doanh đặc biệt, nên yêu cầu bảo vệ dữ liệu cá nhân ở đây không chỉ cần thiết mà là bắt buộc”.

Tối ưu hóa vận hành và ra quyết định đầu tư

Ông Ngô Tuấn Anh, Trưởng Ban An ninh dữ liệu, Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia cho rằng, bảo mật dữ liệu đang trở thành “vấn đề sống còn” với các tổ chức tài chính, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số sâu rộng. Theo ông Tuấn Anh, nhiều sự cố lộ, lọt dữ liệu tại Việt Nam bắt nguồn từ cấu hình yếu, mật khẩu mặc định hoặc hệ thống để ngỏ kết nối Internet mà không có lớp bảo vệ.

Ông Tuấn Anh khuyến nghị, doanh nghiệp cần siết chặt cấu hình an toàn trước khi vận hành, phân loại và hạn chế lưu trữ dữ liệu không cần thiết, đồng thời xây dựng quy trình phát hiện sớm - cách ly - khôi phục và phối hợp pháp lý khi xảy ra sự cố. Không có hệ thống nào an toàn tuyệt đối, điều quan trọng là chủ động phòng ngừa và ứng phó nhanh.

Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia hiện cũng đang xây dựng bộ tiêu chuẩn cơ sở về an ninh dữ liệu, phối hợp cùng các bộ, ngành để hướng dẫn doanh nghiệp tuân thủ, góp phần hình thành hệ sinh thái dữ liệu an toàn và có chủ quyền tại Việt Nam.

Còn theo ông Vũ Thanh Tùng, Giám đốc AI Cloud của GreenNode, doanh nghiệp Việt đang cần một nền tảng AI có chủ quyền trong nước để khai thác dữ liệu hiệu quả mà vẫn bảo đảm an toàn pháp lý. “Chúng tôi phát triển các giải pháp AI được thiết kế riêng cho doanh nghiệp Việt, vận hành trên hạ tầng trong nước, giúp họ chủ động hơn và không phụ thuộc vào nền tảng nước ngoài”, ông Tùng cho biết.

Các giải pháp nổi bật được giới thiệu gồm: GreenNode IDP - hệ thống xử lý tài liệu thông minh, giúp tự động hóa quy trình nhập liệu, đối soát chứng từ. Theo thống kê, công nghệ này giúp giảm 70% sai sót nghiệp vụ, tiết kiệm hơn 2.000 ngày công mỗi năm. Data Bloom - nền tảng hợp nhất và phân tích dữ liệu lớn, giúp chuyển đổi kho dữ liệu rời rạc thành tài sản chiến lược. GreenMind LLM - mô hình ngôn ngữ lớn “Make in Vietnam” huấn luyện trên 55.000 mẫu dữ liệu tiếng Việt, tích hợp trên nền NVIDIA NIM, hỗ trợ phân tích tài chính và xây dựng trợ lý đầu tư thông minh.

Bà Phụng Vương, Giám đốc Bảo vệ dữ liệu toàn cầu của Vinfast khuyến nghị, các doanh nghiệp nên áp dụng nguyên tắc “Data Privacy by Design” - đặt yếu tố bảo mật và quyền riêng tư người dùng ngay từ giai đoạn thiết kế sản phẩm, thay vì xử lý sau khi triển khai. Bà Vương cho rằng, cách tiếp cận này không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ luật pháp mà còn xây dựng niềm tin dài hạn của nhà đầu tư và khách hàng.

Theo dự báo của HSBC, việc nâng hạng thị trường sẽ giúp dòng vốn đầu tư thụ động tăng thêm 1,5 - 2 tỉ USD, còn Ngân hàng Thế giới (World Bank) ước tính dòng vốn ngắn hạn khoảng 5 tỉ USD sẽ đổ vào Việt Nam trước và sau thời điểm nâng hạng.

Các chuyên gia nhận định, AI sẽ là trụ cột chiến lược giúp thị trường chứng khoán Việt Nam vận hành minh bạch, hiệu quả và an toàn hơn. Nhờ khả năng phân tích và dự báo, AI hỗ trợ cơ quan quản lý trong giám sát giao dịch, giúp doanh nghiệp quản trị rủi ro và tối ưu hóa đầu tư, đồng thời nâng cao niềm tin của nhà đầu tư quốc tế.

“AI không chỉ là công nghệ, mà sẽ trở thành nền tảng vận hành cốt lõi của thị trường chứng khoán trong tương lai”, ông Vũ Thanh Tùng nhấn mạnh.

Cùng với hành lang pháp lý mới và sự hợp tác giữa VASB - GreenNode - NVIDIA - TechData - F5, Việt Nam đang từng bước xây dựng hệ sinh thái dữ liệu AI an toàn, minh bạch và có chủ quyền, hướng tới mục tiêu đạt tiêu chí “thị trường mới nổi tiên tiến” của FTSE Russell và MSCI vào cuối thập kỷ này.