Sau khi phương pháp dò tìm hố tử thần bằng địa bức xạ từ TP Hồ chí Minh không thu được kết quả như mong muốn, lại kèm theo lời cảnh báo rằng, hố tử thần sẽ còn xuất hiện, đã khiến không ít người dân cảm thấy bất an khi đi trên đường phố.
Thoạt đầu hố tử thần dường như chỉ xuất hiện trên những con đường mới mở hoặc mới được tái lập mặt đường sau khi thi công những công trình hạ tầng đô thị, nhưng càng gần đây, hố tử thần xuất hiện trên hầu hết những con đường, không phân biệt cũ mới. Chỉ từ tháng 7/2007 đến nay đã có 57 vụ sụt lún mặt đường, tạo nên những hố có thể nuốt chửng cả xe ô tô, gây nguy hiểm cho phương tiện và người đi đường.
Người dân gọi đích danh những vụ sụt lở này là “hố tử thần”. Và hố tử thần đã trở thành vấn đề quan tâm của toàn xã hội, từ người dân cho tới các vị đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân TP Hồ Chí Minh, cả các nhà quản lý, nhà khoa học.
Đã có nhiều lý giải hiện tượng sụt lún này là do đặc điểm tự nhiên về cấu trúc đất và nước đặc thù của khu vực TP Hồ Chí Minh. Chẳng hạn, đất lún ướt tự nhiên phân bố ở khu vực TP Hồ Chí Minh và Đông Nam bộ, khi gặp nước sẽ bị nhão, hòa tan gây sụt lún; hay là bởi TP Hồ Chí Minh có nhiều kênh rạch cộng với chế độ thủy triều, nước mưa gây ngập úng, nước sản xuất, nước sinh hoạt không thoát kịp, tất cả đều ngấm vào nền đất gây xói ngầm dẫn đến sụt lún…
Những nguyên nhân nêu trên được nhìn nhận một cách rất khoa học; và đó có thể sẽ là cơ sở để đề ra những phương pháp “diệt” hố tử thần hữu hiệu trong thời gian không xa.
Tuy nhiên, cũng còn một nguyên nhân khác nhìn một cách trực quan hơn từ phía người dân. Ấy là do những nhà thầu thi công các công trình hạ tầng đô thị làm ẩu, không đảm bảo chất lượng san lấp.
Bằng chứng người dân đưa ra là nhiều vụ sụt lún thường xảy ra ở những khu vực mới tái lập mặt đường hoặc ở những nơi cách đây vài năm có thi công các công trình hạ tầng như điện, nước. Đương nhiên, tất cả các vụ sụt lún không chỉ ở những khu vực như vậy mà còn bao gồm cả những vùng với những nguyên nhân như các nhà khoa học đã chỉ ra.
Song, một khi xử lý triệt để vấn đề lún sụt tại TP Hồ Chí Minh do những đặc điểm tự nhiên có lẽ không thể làm trong ngày một ngày hai mà cần phải có những đề án chống sụt lở qui mô cho toàn vùng có điều kiện tự nhiên tương tự và cần có những giải pháp phát triển bền vững cho đô thị và những vùng dân cư.
Tuy nhiên, đối với những công trình thi công kém chất lượng, có lẽ không quá khó để các cơ quan chức năng phát hiện và qui trách nhiệm để xử lý những nhà thầu làm ẩu. Vậy thì tại sao bao nhiêu cơ quan vào cuộc vẫn chưa tìm ra “trách nhiệm” trước tình trạng hố tử thần xuất hiện ngày càng nhiều tại TP Hồ Chí Minh - một đô thị và là trung tâm kinh tế lớn nhất nước ta?
Nguyễn Quang Vinh