Tưng bừng lễ hội Gàu Tào, bảo tồn nét đẹp văn hóa của người Mông

Lễ hội được chia làm 2 phần, gồm: Phần lễ và phần hội. Phần lễ diễn ra với nghi lễ chính là lễ dựng cây nêu. Cây nêu trong Lễ hội Gầu Tào mang biểu tượng cây thiêng nối trời với đất. Cây nêu được trồng trên bãi đất rộng, bằng phẳng. Ngọn cây nêu bao giờ cũng hướng về hướng Đông - là hướng sinh với mong muốn cầu sinh con, cũng là hướng của Mặt Trời với mong ước mùa màng bội thu.

Lễ cúng cây nêu có các lễ vật là gà, rượu, cơm, giấy. Chủ lễ thắp hương, đốt tiền mã rồi đi ngược chiều kim đồng hồ 3 vòng quanh cây nêu, rồi đi ngược 3 vòng nữa hát bài Tịnh chay hẹn ngày cùng báo thần linh biết việc dựng nêu tổ chức lễ tạ ơn.

Lễ cúng được tổ chức với mong ước trời đất, thần linh phù hộ cho bản làng yên vui, năm mới mùa màng bội thu, mưa thuận gió hòa, cầu chúc cho mọi người, mọi nhà yên vui, khỏe mạnh, ăn nên làm ra, chăn nuôi sinh sôi, trồng trọt được mùa.

Sau nghi thức dựng cây nêu, đến phần hội, các chàng trai cô gái, người già trẻ nhỏ bản Mông cùng nắm tay nhau múa vòng theo nhịp khèn. Trong văn hóa của người Mông, tiếng khèn thể hiện tâm linh, tín ngưỡng truyền thống, là vật linh thiêng trong các nghi lễ, lễ hội của người Mông.

Đến với Lễ hội Gầu Tào, các du khách còn được thưởng thức những tiết mục văn nghệ đặc sắc, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Mông; được tham gia vào các hoạt động như múa khèn, ném pao, thăm các gian hàng ẩm thực, văn hóa và cổ vũ các môn thể thao dân tộc, giã bánh dày... cùng các hoạt động văn hóa đặc sắc khác của người dân nơi đây.

Tại lễ hội, ông Sùng A Màng, Bí thư Đảng ủy xã Pà Cò (Mai Châu) cho biết, Lễ hội Gầu Tào thể hiện bản sắc văn hóa dân tộc đồng bào người Mông Hòa Bình; đồng thời tăng cường quảng bá, giới thiệu lịch sử, văn hóa và tiềm năng du lịch của 2 xã Hang Kia - Pà Cò đến với du khách trong nước và quốc tế.

Không chỉ đáp ứng nguyện vọng và đời sống tâm linh của nhân dân 2 xã Hang Kia, Pà Cò, lễ hội còn góp phần xây dựng đời sống văn hóa, tinh thần lành mạnh và tạo được không khí vui tươi, phấn khởi cho nhân dân 2 xã đón Xuân Giáp Thìn năm 2024.

Anh Giàng A Dơ, người dân xã Hang Kia (Mai Châu) cho biết, hiện nay người dân nơi đây không còn tập tục du canh, du cư mà đã sống tập trung đoàn kết xây dựng bản làng, nhân dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi... Lễ hội Gầu Tào là sự kiện văn hóa đặc trưng của người Mông, đồng thời đánh thức tiềm năng, thế mạnh của vùng đất có địa hình đồi núi thiên nhiên hùng vỹ, giới thiệu những nét văn hóa đặc sắc của đồng bào Mông.

Chị Đinh Thị Hảo, du khách đến từ thành phố Hòa Bình bày tỏ: "Đến với lễ hội Gầu Tào, cảm giác đầu tiên là được trải nghiệm không khí rộn ràng và đầy ắp niềm vui. Các gian hàng được bày bán với các sản vật truyền thông của địa phương tự sản xuất ra. Nơi đây có tiềm năng du lịch rất đa dạng, đến đây du khách có thể được tham quan, tìm hiểu làng nghề truyền thống; dịch vụ du lịch cộng đồng; các điểm săn mây...".

Theo Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Mai Châu (Hòa Bình) Hoàng Đức Minh, huyện đang tập trung tổ chức các lễ hội văn hóa của người dân bản địa. Sắp tới, địa phương sẽ tổ chức lễ hội Xên Mường của đồng bào dân tộc Thái, đồng thời đón di sản quốc gia phi vật thể múa Keeng Loóng của dân tộc Thái... Đây là những nét đặc sắc của đồng bào Mai Châu, huyện sẽ nâng tầm quy mô, nhằm giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc cũng như phát triển du lịch.