'Giữ bản sắc truyền thống' - Thương hiệu để làm du lịch ở Sin Suối Hồ

Nhiều năm trở lại đây, Sin Suối Hồ trở thành điểm đến hấp dẫn với du khách trong nước và quốc tế nhờ phát triển du lịch cộng đồng kết hợp bảo tồn văn hóa, phát triển nông nghiệp có giá trị - đặc biệt là trồng địa lan. Không chỉ vậy, với người dân bản Sin Suối Hồ, “giữ gìn bản sắc truyền thống” chính là “thương hiệu” riêng để làm du lịch bền vững nhất.

 Giữ gìn bản sắc truyền thống - nhiệm vụ của cả cộng đồng

Bản Sin Suối Hồ là nơi sinh sống của 100% đồng bào dân tộc Mông. Điều đặc biệt mà du khách dễ nhận thấy là từ bao đời nay, đồng bào vẫn bảo tồn gần như nguyên vẹn những giá trị văn hóa truyền thống: Những căn nhà gỗ truyền thống được bao quanh bằng hàng rào đá. Chiếc cổng xếp đá hoặc gỗ được trang trí bằng chiếc khèn, những nông cụ. Lối vào nhà được trang trí bằng những chậu địa lan. Nếp sinh hoạt truyền thống bao đời mang tính cộng đồng…

Bởi vậy, đến với Sin Suối Hồ, du khách không chỉ nghỉ ngơi, thư giãn hưởng không khí trong lành, trải nghiệm những cảnh đẹp, mà còn để “sống cùng người Mông”, sinh hoạt với bà con, nghe tiếng khèn, tiếng hát gọi bạn tình, để thử dệt vải, nhuộm chàm, lên rừng thu hoạch thảo quả, vào vườn hái đào... hay đơn giản chỉ là ngắm những bình yên trong cuộc sống của cộng đồng người Mông bản Sin Suối Hồ.

Đã từng được đi nhiều nơi trong cả nước để xem và học hỏi cách làm du lịch cộng đồng, vốn là người nhanh nhạy, Trưởng bản Sin Suối Hồ Vàng A Chỉnh sớm nhận ra rằng, bản sắc truyền thống chính là tài sản quý nhất cần giữ gìn để đầu tư cho du lịch. Trên cơ sở đó, Nghị quyết số 04-NQ/TU của Tỉnh ủy Lai Châu về bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa gắn với phát triển du lịch đã được Đảng bộ, chính quyền xã Sin Suối Hồ, bản Sin Suối Hồ đẩy mạnh thực hiện. Trong đó việc tuyên truyền, vận động từng hộ dân giữ gìn nét văn hóa đặc trưng, đồng thời biết cách biến những giá trị ấy thành sản phẩm du lịch đã được thực hiện một cách hiệu quả.

100% các hộ dân trong bản cam kết thực hiện “bản 5 không”: Không uống rượu, không hút thuốc, không xả rác bừa bãi, không tệ nạn xã hội, không chèo kéo du khách. Những quy ước tưởng chừng giản đơn ấy lại tạo nên một không gian sống trong lành, an toàn, thân thiện – một chuẩn mực văn hóa mới gắn với du lịch xanh và bền vững. Nhờ đoàn kết của cả cộng đồng trong thực hiện các quy ước, hương ước chung, Sin Suối Hồ trở thành điểm sáng của du lịch cộng đồng Lai Châu. Nhiều hộ gia đình đã tham gia làm du lịch homestay theo lối kiến trúc truyền thống, sử dụng nguyên liệu gỗ, đá, đất. Du khách nghỉ lại có thể cùng chủ nhà nấu ăn, đi chợ phiên, hái thảo quả, tắm thác và nghe kể chuyện đời người Mông. Mỗi mái nhà là một điểm dừng, mỗi con người là một hướng dẫn viên – tất cả tạo nên thương hiệu du lịch đậm chất bản địa mà khó nơi nào có được.

Trưởng bản Vàng A Chỉnh chia sẻ: “Từ vài nghìn lượt khách ban đầu đến Sin Suối Hồ vì tò mò, vì địa chỉ của hoa địa lan, đến nay Sin Suối Hồ đón khoảng 20.000 lượt khách mỗi năm, doanh thu đạt hàng tỷ đồng”. Điều đáng nói là lợi ích ấy được chia sẻ công bằng công sức của cả cộng đồng, giúp người dân có thêm sinh kế, con em được học hành, đường bản sạch đẹp, môi trường được gìn giữ. Cái “giàu” ở Sin Suối Hồ không chỉ là thu nhập mà còn là sự tự hào – tự hào vì vẫn giữ được “hồn cốt văn hóa dân tộc” giữa thời mở cửa. Giữ gìn bản sắc truyền thống, với người Mông Sin Suối Hồ, không phải là hoài niệm quá khứ mà là cách để sống tốt hơn hôm nay. Chính sự chân thật, nguyên sơ và đậm đà bản sắc đã làm nên thương hiệu du lịch đặc trưng của vùng đất này. Du khách đến Sin Suối Hồ không chỉ mang về những bức ảnh đẹp, mà còn mang theo cảm xúc về một bản làng biết gìn giữ mình, biết tỏa sáng bằng chính văn hóa của mình.

Chị Đinh Kiều Oanh, du khách từ Hàn Quốc luôn nhắc về ấn tượng của mình khi đến Sin Suối Hồ: “Bản quá sạch, quá đẹp và người dân thì quá văn minh. Họ biết giữ gìn những văn hóa truyền thống, biết giúp đỡ du khách mà không cần bất cứ một điều kiện hay lợi ích gì. Nhưng chính vì thế mà lợi ích sẽ mang lại cho Sin Suối Hồ là lâu dài và bền vững. Chắc chắn tôi sẽ quay lại đây với bạn bè và sẽ giới thiệu đến mọi người về một Sin Suối Hồ thân thiện, hiếu khách…”.

Có thể nói, với việc “giữ gìn bản sắc truyền thống”, bản Sin Suối Hồ vì thế không chỉ là điểm đến, mà là minh chứng sống động cho một hướng đi bền vững: Khi con người biết dựa vào văn hóa để phát triển, biết giữ gìn bản sắc để làm nên thương hiệu, thì du lịch không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, mà còn nuôi dưỡng tâm hồn và bản lĩnh của một cộng đồng.

 Gắn phát triển nông nghiệp truyền thống với du lịch cộng đồng

Trước khi phát triển du lịch cộng đồng, người dân của bản Sin Suối Hồ phần lớn dựa vào sản xuất nông nghiệp truyền thống. Nhưng nhiều năm trở lại đây, hơn 70% hộ trong bản đã phát triển trồng địa lan - một mặt hàng có giá trị kinh tế cao, góp phần đáng kể vào thu nhập gia đình. Vào dịp tết khi hàng nghìn chậu địa lan khoe sắc đó cũng là thời gian cao điểm người dân Sin Suối Hồ thu nhập từ việc bán địa lan. Ban đầu chỉ chưa đến 10 hộ trồng, đến nay 100% các hộ gia đình trong bản đều trồng địa lan vừa để tạo cảnh quan chung trong gia đình, trong bản phục vụ du khách, vừa để bán đi khắp nơi trong cả nước.

Cùng với đó, hiện nay có khoảng 20 hộ trong bản tham gia dịch vụ homestay, tạo thêm nguồn thu và cơ hội việc làm cho người dân địa phương. Phần lớn homestay ở đây giữ phong cách sinh hoạt truyền thống, đón khách theo mô hình chung (shared homestay) hoặc bungalow với sức chứa từ vài chục đến vài trăm khách trong mùa cao điểm. Việc phát triển du lịch cộng đồng tại Sin Suối Hồ không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần thay đổi nhận thức của người dân. Họ ý thức hơn trong bảo tồn văn hóa, giữ gìn phong tục, phục dựng và trưng bày trang phục, nghi lễ, cổng làng độc đáo và chương trình văn nghệ dân tộc để phục vụ khách.

Hảng Thị Qua - Cô gái trẻ bản Sin Suối Hồ sau khi đi học và được tập huấn về kỹ năng hướng dẫn viên du lịch đã nhanh chóng trở thành hướng dẫn viên của bản mỗi khi có các đoàn du khách đến đây. Hảng Thị Qua tự hào chia sẻ: “Những cổng nhà đặc trưng ở bản Sin Suối Hồ và các chương trình văn nghệ mang đậm bản sắc luôn là sự tự hào của chúng em để giới thiệu với du khách. Chúng em mong muốn khi các bạn đến không chỉ để ngắm cảnh mà còn để hiểu hơn về văn hóa truyền thống của dân tộc Mông chúng em, từ đó thêm trân trọng sự phong phú về văn hóa của cộng đồng dân tộc Việt Nam”.

Có thể nói, phát triển du lịch cộng đồng ở Sin Suối Hồ từ việc xây dựng “thương hiệu” riêng bằng bản sắc văn hóa truyền thống là sự đúng đắn nhất mà cộng đồng người dân trong bản đang thực hiện. Nếu như được sự quan tâm, định hướng đúng đắn và sáng tạo trong khai thác sản phẩm, Sin Suối Hồ có thể phát triển bền vững, mang lại lợi ích lâu dài cho người dân và góp phần quảng bá hình ảnh của tỉnh Lai Châu tới du khách trong nước và quốc tế./.