Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình. Ảnh: TTXVN
Giá trị cốt lõi của dự án là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào
Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình cho biết, trong thời gian qua, mặc dù đã có nhiều sự đầu tư lớn, nhiều nguồn lực cho phát triển kinh tế xã hội đồng bào dân tộc và miền núi; nhưng so với nguyện vọng của đồng bào, cũng như so với yêu cầu thì chưa đáp ứng được, cho nên đây là sự trăn trở rất lớn.
“Tiếp tục thực hiện kết luận của Bộ Chính trị cũng như Nghị quyết Trung ương, Chính phủ đã có dự kiến trình một dự án luật về đồng bào dân tộc và miền núi nhưng sau đó thấy sẽ rất lâu và khó khả thi. Sau đó chúng tôi cũng xin ý kiến với Thường vụ Quốc hội và thống nhất là xây dựng một đề án. Đề án này trình Quốc hội, Quốc hội đã thông qua bằng Nghị quyết số 88, đề án tổng thể về phát triển kinh tế xã hội dân tộc thiểu số và miền núi”, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình nói.
Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình cho biết: Chính phủ cũng đã xây dựng Nghị quyết số 12 và chỉ đạo hết sức quyết liệt để triển khai. Đây là nghị quyết mang dấu ấn lịch sử, có thể nói đây là một quyết sách “Ý Đảng, lòng dân” và xác định có 4 mục tiêu.
Thứ nhất là phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào, góp phần thực hiện mục tiêu "không để ai bị bỏ lại phía sau".
Thứ hai, giảm dần địa bàn đặc biệt khó khăn, thu hẹp khoảng cách so với vùng phát triển.
Thứ ba là khắc phục hạn chế, bất cập của các chính sách trước đây.
Thứ tư là tăng cường niềm tin của đồng bào đối với Đảng, Nhà nước và bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia.
Mục tiêu là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào. Làm thế nào để nâng cao dân trí, nâng cao khả năng tạo công ăn việc làm, tiếp cận với kỹ năng lao động sản xuất, ngành nghề, nhất là đào tạo lớp trẻ; xây dựng cơ sở hạ tầng, thiết chế… Đây là một việc rất lớn, và dự kiến đầu tư cho đề án thực hiện Nghị quyết trên là 1.400 tỷ đồng, thời gian chia ra theo kế hoạch 5 năm: Giai đoạn 1 từ 2021 đến 2026 và giai đoạn hai từ 2026 đến 2030.
"Do thời gian dài nên cử tri rất băn khoăn về tính khả thi của nó là đúng, nhưng đây là một quyết tâm rất lớn, Chính phủ cũng đã đề ra nghị quyết thông qua 8 giải pháp, trong đó giải pháp rất quan trọng là nghiên cứu xây dựng chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030; xác định đây là một trong 3 chương trình mục tiêu. Chính phủ đã chuẩn bị tích cực, bố trí đủ nguồn vốn theo tiến độ, về cơ bản sẽ triển khai thực hiện ngay từ năm 2021"- Phó Thủ tướng khẳng định.
Chính sách thì phải đi liền với ngân sách
Theo Phó Thủ tướng, các chỉ tiêu đưa ra trong Chương trình Mục tiêu Quốc gia thấp hơn so với Nghị quyết 88 của Quốc hội vì Nghị quyết xác định thực hiện 10 năm, còn Chương trình Mục tiêu Quốc gia xác định là 5 năm 2021-2025 (phần còn lại cho kế hoạch 5 năm sau giai đoạn 2026-2030). Do vậy, kết thúc năm 2030, cố gắng cơ bản sẽ đạt được mục tiêu của Quốc hội đã xác định.
"Cử tri rất quan tâm là huy động nguồn lực thế nào để thực hiện đề án. Nghị quyết xác định rất rõ là huy động mọi nguồn lực đầu tư phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, trong đó nguồn lực nhà nước giữ vai trò quan trọn, quyết định và huy động thêm các nguồn khác. Đây là điểm rất mới, rất quan trọng, vì chính sách thì phải đi liền với ngân sách. Nếu không thì không đạt được mục tiêu"- Phó Thủ tướng cho biết.
Mặt khác, các địa phương vùng dân tộc thiểu số, miền núi đều là những phương khó khăn và đặc biệt khó khăn. Do vậy, bổ sung nguồn lực từ Trung ương là điều kiện tiên quyết để đạt được mục tiêu của Nghị quyết.
Về tổ chức thực hiện đề án chương trình mục tiêu quốc gia, Chính phủ sẽ đẩy mạnh phân cấp, trao quyền cho cấp tỉnh, các bộ, ngành khi thực hiện chức năng hướng dẫn, kiểm tra. Ban chỉ đạo sẽ chỉ đạo điểm cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã để làm đối chứng vụ. Việc không hoàn thành hoặc có sai sót, chậm tiến độ thì sẽ xác định trách nhiệm của người chịu trách nhiệm.
Đề án chương trình mục tiêu quốc gia với một lượng vốn ngân sách khá lớn nhưng đối với từng công trình nhỏ và vừa, đầu tư ở địa bàn đặc biệt khó khăn, Chính phủ sẽ chỉ đạo ban hành cơ chế đặc thù, giảm bớt các thủ tục hành chính không cần thiết, phù hợp với thực tiễn. Tăng cường sự giám sát của nhân dân thay cho sự ràng buộc các thủ tục hành chính rườm rà.
Chính phủ cũng đã thành lập Ban Chỉ đạo, tới đây sẽ hướng dẫn các tỉnh giao trách nhiệm cho một đầu mối theo dõi, hướng dẫn, tổ chức triển khai thực hiện Đề án. Định kỳ sơ kết, tổng kết hằng năm báo cáo với Quốc hội kết quả thực hiện để Quốc hội giám sát và có ý kiến. Chính phủ sẽ điều chỉnh cho phù hợp. Cố gắng sẽ triển khai đầy đủ Nghị quyết này bằng những kế hoạch cụ thể, từng hạng mục công trình, từng yêu cầu, mục tiêu đề ra.
"Chính phủ sẽ có những giải pháp phù hợp, hiệu quả, kiên quyết phòng, chống tiêu cực, lãng phí, đảm bảo sử dụng nguồn vốn đúng mục đích, có hiệu quả, trực tiếp đến đối tượng được thụ hưởng. Với các nội dung, giải pháp nêu trên thì chúng ta có niềm tin cùng với sự vào cuộc của các cấp, các ngành, của cả hệ thống chính trị, sự giám sát của Quốc hội, Hội đồng dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, của các đại biểu Quốc hội, quyết tâm của Chính phủ chắc chắn nghị quyết sẽ đi vào cuộc sống và chúng ta sẽ quyết tâm để đạt được mục tiêu đã đề ra"- Phó Thủ tướng khẳng định.