PGS.TS Nguyễn Chu Hồi,nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam cho biết, các cụm đảo và khu vực ven biển kết hợp tạo ra những khu vực có lợi thế địa lý rất quan trọng cho chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng và bảo vệ an ninh chủ quyền vùng biển Tổ quốc. Còn hệ thống đảo ngoài khơi có tính chất tiền tiêu cho vùng biển, là những căn cứ hậu cần nghề cá, tìm kiếm cứu nạn, đặc biệt là hàng hải quốc tế.Bên cạnh các giá trị cảnh quan nổi, các đảo còn quy tụ hệ sinh thái quan trọng đối với nguồn lợi hải sản, phát triển nghề cá nói chung, nghề cá giải trí nói riêng và du lịch biển - đảo. Cùng đó, nhiều đảo, cụm đảo cũng mang giá trị văn hóa to lớn.
Điểm du lịch Bãi Sao (Phú Quốc). Ảnh: Lê Huy Hải/TTXVN. |
Mặc dù có nhiều tiềm năng, nhưng hiện nay nguồn tài nguyên biển đảo chưa được khai thác và sử dụng hiệu quả. Không ít đảo có tiềm năng phát triển du lịch rất lớn, không thua kém gì các “đảo thiên đường” của Thái Lan hay Singapore nhưng hiện nay vẫn chưa được khai thác tốt.
Thực tế hiện nay, vẫn còn hiện tượng xé lẻ, chia nhỏ không gian bãi cát xung quanh đảo cho các doanh nghiệp du lịch kinh doanh tại một số đảo. Nguồn lợi hải sản xung quanh các đảo nói chung đều bị khai thác tới mức cạn kiệt. Nước thải và rác thải đang gây ô nhiễm môi trường xung quanh nhiều đảo, ví dụ như một số đảo ở Quảng Ninh, Lý Sơn, Phú Quốc
“Mỗi vùng biển là một hệ thống tài nguyên “đa dụng”, là tiềm năng phát triển của nhiều ngành, như thủy sản, khoáng sản, hàng hải... nhưng hiện nay vẫn thiếu quy hoạch tổng thể, mạnh ngành nào, ngành đó khai thác, dẫn đến xung đột lợi ích và “triệt tiêu” lẫn nhau giữa các ngành trong cùng một không gian biển”, PGS.TS Nguyễn Chu Hồi nhận định.
Theo các chuyên gia, để khai thác tốt lợi ích kinh tế đảo, cần nghiên cứu, điều tra làm rõ đặc tính từng đảo, cụm đảo, tùy thuộc vào lợi thế vùng miền, lợi thế của mỗi cụm đảo và từng đảo riêng biệt. Tuy nhiên, quy hoạch kinh tế đảo phải đặt trong tư duy tổng thể phát triển toàn diện cả kinh tế, địa chính trị, xã hội, khai thác phải đi đôi với bảo tồn thiên nhiên và văn hóa, đảm bảo khai thác bền vững.
“Đối với các cụm đảo nhỏ, đảo hoang sơ chưa có người ở thì phát triển kinh tế đảo gắn với bảo tồn thiên nhiên, du lịch sinh thái biển đảo... Còn với các đảo, cụm đảo lớn, đông dân như Phú Quốc, Vân Đồn, Côn Đảo, Cát Bà, Lý Sơn... thì cần có quy hoạch phát triển, xây dựng dựng thành các trung tâm kinh tế hải đảo. Tận dụng các thế mạnh của từng đảo để phát triển ngành du lịch, tạo đà cho phát triển kinh tế - xã hội ”, PGS.TS Nguyễn Chu Hồi nhấn mạnh.