Tội phạm mạng: Cách mà Internet vạn vật (IoT) có thể trở thành một mối đe dọa

5G là tiến bộ công nghệ mới nhất dành cho mạng di động băng thông rộng, giúp điện thoại di động, gia đình, tủ lạnh và thậm chí cả nhà vệ sinh thông minh hơn và hiệu quả hơn. Tuy nhiên, công nghệ tiến bộ cũng đồng thời tiềm ẩn những mối đe dọa liên quan đến vấn đề bảo mật. Lennon Chang - Giảng viên cao cấp về Tội phạm học, Trường Khoa học Xã hội tại Đại học Monash, đã có bài viết về vấn đề này.

Công nghệ mở ra nhiều cánh cửa cho chúng ta, khiến mọi thứ diễn ra nhanh chóng và trở nên ổn định hơn. Nhiều ngôi nhà hiện được xây dựng như nhà thông minh bằng cách sử dụng công nghệ 5G, bao gồm hệ thống chiếu sáng và kiểm soát năng lượng.

Hiện giờ bạn có thể mở một cánh cửa thông qua nhận dạng khuôn mặt hoặc nhận dạng giọng nói. Bạn có thể yêu cầu Google Home khởi động máy pha cà phê. Bạn không cần phải rời khỏi chiếc giường ấm áp của mình để kéo rèm lên hay lo lắng rằng không có ai ở nhà tưới vườn.

Trong số tất cả các ứng dụng, tôi thích tủ lạnh thông minh 5G nhất. Bạn sẽ không cần phải lên danh sách mua sắm hay đặt hàng trực tuyến nữa - tủ lạnh thông minh có thể làm điều đó giúp bạn. Tôi cũng thích ô tô không người lái 5G - tất cả các cảm biến và máy tính trong ô tô sẽ giúp bạn lái xe thoải và an toàn hơn.

Và một ngày nào đó, tôi tin rằng chẳng bao lâu nữa, tủ lạnh của bạn sẽ có thể liên lạc với xe của bạn để đưa bạn đến một cửa hàng bán đồ uống và mua thêm bia vì trong tủ lạnh bạn không còn nhiều!

Nhà vệ sinh thông minh cũng là một phát minh tuyệt vời, mặc dù chúng ta biết nhiều người đã và đang sử dụng nhà vệ sinh bán thông minh, đặc biệt là ở Nhật Bản.

5G trang bị cho bồn cầu nhiều chức năng hơn. Chúng tôi bắt đầu coi việc sử dụng nhà vệ sinh thông minh như một thiết bị y tế. Trong khi bạn đang sử dụng bồn vệ sinh, nó có thể đồng thời thực hiện một số xét nghiệm và gửi kết quả cho bác sĩ để theo dõi các vấn đề sức khỏe của bạn.

Điều này đặc biệt hữu ích cho những người có bệnh mãn tính và cần theo dõi thường xuyên. Giờ đây, họ không phải đến phòng khám hoặc dịch vụ khám bệnh bởi đã có sự trợ giúp của nhà vệ sinh.

‘Mọi thứ đều có thể bị hack’

Tất cả những điều này đều đầy hứa hẹn và cho thấy rằng công nghệ 5G có thể mang lại nhiều lợi ích cho cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Internet vạn vật (IoT) chắc chắn sẽ giúp cuộc sống của chúng ta trở nên dễ dàng hơn.

Nhưng chúng ta không nên bỏ qua những khía cạnh tiêu cực. Internet vạn vật (IoT) có thể tồn tại, nhưng song song cũng sẽ có những mối đe dọa đến từ Internet. Vì mọi thứ hiện đã được kết nối, điều này đồng nghĩa với việc tất cả đều có thể bị tin tặc tấn công.

Vào năm 1999, giáo sư luật của Harvard Lawrence Lessig đã viết một cuốn sách có tên “Mật mã và Các quy luật khác của không gian mạng”, trong đó ông lập luận rằng Internet ban đầu không được xây dựng để sử dụng cho mục đích thương mại và do đó các vấn đề tiềm ẩn về bảo mật đã không được chú trọng trong giai đoạn phát triển ban đầu. Chúng ta thường nghĩ rằng bản thân đều có thể rút ra được những bài học từ quá khứ. Tuy nhiên, sự sai sót vẫn rất khó tránh khỏi. Giờ đây chúng ta có thể thấy rằng trong khi phát triển các ứng dụng 5G mới, mối quan tâm về bảo mật và an toàn không phải lúc nào cũng được xem xét.

Điều này có thể là do các nhà phát triển không muốn nghĩ đến các vấn đề bảo mật, vì nó có thể cản trở việc phát triển hoặc bán sản phẩm nếu họ đặt vấn đề này lên hàng đầu.

Các nhà phát triển dường như không lường trước được rằng những ứng dụng này có thể được sử dụng theo những cách không mong muốn bởi tội phạm thường là những kẻ xảo quyệt.

Vậy, mối liên hệ giữa Internet vạn vật (IoT) 5G và tội phạm mạng là gì?

Tôi chia tội phạm mạng thành hai loại - tội phạm phụ thuộc vào công nghệ cao và tội phạm được gây ra bởi công nghệ cao.

Tội phạm phụ thuộc vào mạng xuất hiện sau khi Internet được phát minh vào những năm 1980. Nhóm tội phạm này đòi hỏi nhiều ở công nghệ và internet. Ví dụ bao gồm tấn công lỗ hổng bảo mật, tấn công từ chối dịch vụ phân tán (DDOS) và mạng lưới botnet.

Dữ liệu về xu hướng tấn công lỗ hổng bảo mật đối với các thiết bị tự động hóa gia đình cho chúng ta biết rằng hầu hết mọi thứ trong nhà hiện đều có thể bị hack. Cũng có trường hợp chúng tôi biết việc các thiết bị đã bị tấn công và được sử dụng như một máy tính bị nhiễm bot để mở ra những cuộc tấn công mạng. Chúng ta cũng có thể thấy rằng các mạng lưới botnet thuộc Internet vạn vật (IoT) đang được bán với giá rẻ trên web tối (dark web).

Chú thích ảnh

Vấn đề thư rác

Việc tội phạm trở thành một "dịch vụ" cũng ngày càng trở nên phổ biến hơn, bởi thư rác hoặc tin nhắn không được sự cho phép của người nhận giờ đây cũng được liên kết với các thiết bị IoT.

Tủ lạnh thông minh đang trở thành mục tiêu của thư rác. Một số người ở Trung Quốc phàn nàn về các quảng cáo và thông điệp không mong muốn được phát trên tủ lạnh của họ. Đồng thời, họ được nhà sản xuất thiết bị thông báo về việc phải tham gia với tư cách thành viên cao cấp thì các quảng cáo đó mới được tắt. (Tôi tự hỏi liệu các công ty đó có học được điều này từ YouTube hay không!)

Những tội danh được gọi là "phụ thuộc vào công nghệ cao" này hiện hữu ở nhiều nơi và không có gì mới lạ. Điều đáng nói là nó ngày càng trở nên tồi tệ hơn và có thể có tác động lớn đến cuộc sống của chúng ta.

Khía cạnh ít được thảo luận hơn là tác động của Internet vạn vật (IoT) đối với cái mà chúng tôi gọi là tội phạm “được gây ra bởi mạng”. Đây là loại tội phạm truyền thống được tạo điều kiện bởi công nghệ mới - ví dụ, lừa đảo trực tuyến, phổ biến nội dung khiêu dâm hoặc ấn phẩm tình dục hoặc bóc lột trẻ em.

Tôi tin rằng xâm phạm quyền riêng tư chắc chắn là một vấn đề trong kỷ nguyên 5G và hơn thế nữa, vì mọi thiết bị IoT đều đi kèm với chức năng ghi âm/quay video nên có thể dễ dàng được sử dụng để theo dõi cuộc sống của mọi người.

Thực tế ảo sẽ trở thành một xu hướng lớn. Điều này có thể thấy qua việc Facebook đã đổi tên công ty thành Meta, chuẩn bị cho tương lai của một vũ trụ ảo.

Chúng ta cần suy nghĩ về các vấn đề liên quan đến tấn công tình dục trực tuyến trong bối cảnh này. Nếu ai đó cưỡng hiếp một người khác trong thế giới thực tế ảo, liệu đó có được coi là một tội danh hay không? Viễn cảnh này giống như một tập của phim truyền hình Black Mirror (tạm dịch: Gương đen) do Netflix sản xuất - mặc dù nó có vẻ khá xa vời đối với chúng ta, nhưng đây là điều sẽ xảy ra trong tương lai rất gần.

Một khía cạnh quan trọng chính là mối liên hệ giữa Internet vạn vật (IoT) và bạo lực gia đình. Chúng tôi đã bắt đầu thấy những kẻ lạm dụng sử dụng thiết bị IoT để kiểm soát người bạn đời của mình bằng cách ngăn cản họ trong việc tự do bật, tắt thiết bị hoặc theo dõi họ mà không được sự cho phép. Ví dụ, hầu hết ô tô hiện nay được liên kết với điện thoại di động và người dùng có thể dễ dàng theo dõi vị trí của xe. Điều này có thể sẽ dẫn đến sự kiểm soát cưỡng chế.

Thật không may, hầu hết các nhà thiết kế ô tô hoặc điện thoại không nhìn thấy việc những công nghệ này được sử dụng theo hướng tiêu cực.

Mối quan tâm lớn nhất là nếu các thiết bị IoT trở thành “phần mềm được dùng để tấn công, xâm nhập vào hệ thống máy tính của người khác và gây sát thương cho họ”. Phần mềm này có thể được sử dụng bởi tội phạm mạng với ý định như “chiếm đoạt một chiếc ô tô và cố tình gây ra sự cố”.

Loại phần mềm trên đã được thảo luận rộng rãi trong bối cảnh bảo vệ các cơ sở hạ tầng quan trọng. Những kẻ khủng bố mạng hoặc những kẻ cực đoan có thể sử dụng phần mềm độc hại để gây ra án mạng. Tuy nhiên, điều này bây giờ nó có thể xảy ra với bất kỳ ai trong chúng ta. Một vụ án sát nhân có thể được tiến hành mà không sử dụng bạo lực, súng hoặc dao. Thậm chí một nhà vệ sinh thông minh và các thiết bị y tế được liên kết có thể bị hack nhằm thực hiện mục đích sát hại.

Hành động sớm là chìa khóa để giải quyết vấn đề

Tất cả chúng ta có thể đồng ý rằng đây là những viễn cảnh đáng sợ. Chúng ta cần phải hành động ngay bây giờ để ngăn chặn việc chúng xảy ra. Vấn đề không còn đơn thuần là về những gì mà pháp luật và chuẩn mực hiện hành có thể điều chỉnh. Điều cần thiết ở đây là sự hợp tác chặt chẽ hơn giữa khối nhà nước và tư nhân, nhưng trước tiên chúng ta cần nghiên cứu thêm về cách tăng cường sự hợp tác giữa khu vực công và tư mà không trao quá nhiều quyền lực cho khu vực tư nhân.

Chúng ta cũng cần nâng cao nhận thức hơn nữa, vì đây là những thiết bị hàng ngày nằm trong tay của những người tiêu dùng bình thường. Như chúng ta đã biết, luôn có khả năng các thiết bị được sử dụng theo hướng tiêu cực, điều mà khó lường trước và không thể ngăn chặn trong quá trình thiết kế. Do đó, việc cung cấp cảnh báo cũng như kiến thức cho người dùng về cách để tránh trở thành nạn nhân ngày càng trở nên quan trọng.  

Tội phạm rất giỏi nắm bắt thời cơ - và sự phát triển của công nghệ là một yếu tố to lớn góp phần tạo điều kiện cho tội phạm mạng.

Lennon Chang - Giảng viên cao cấp về Tội phạm học, Trường Khoa học Xã hội tại Đại học Monash
Tựu trường mùa dịch và lời khuyên từ các chuyên gia của Đại học Monash
Tựu trường mùa dịch và lời khuyên từ các chuyên gia của Đại học Monash

COVID-19 đã gây ra sự gián đoạn giáo dục sâu sắc trên toàn cầu, dẫn đến việc các trường học trên toàn thế giới phải chuyển sang phương pháp giảng dạy trực tuyến, và Việt Nam cũng không ngoại lệ. Tuy nhiên, việc chuyển đổi đột ngột sang hình thức học trực tuyến đã gây ra nhiều trở ngại, bao gồm khó khăn trong việc hỗ trợ giáo dục, thiếu tương tác trực tiếp và hạn chế trong việc tiếp cận công nghệ. Trong bài viết này, chúng ta hãy cùng lắng nghe các nhà nghiên cứu và chuyên gia đến từ Đại học Monash, Úc chia sẻ suy nghĩ về bối cảnh giáo dục đang thay đổi và đề xuất của họ về cách giải quyết những vấn đề trên.

Chia sẻ:

doanh nghiệp - Sản phẩm - Dịch vụ Thông cáo báo chí Rao vặt

Các đơn vị thông tin của TTXVN