Triển khai nhiều biện pháp phòng, chống bệnh ho gà

Tháng 2/2024, xã Xích Thổ, huyện Nho Quan đã ghi nhận một trường hợp dương tính với vi khuẩn ho gà. Bệnh nhi nữ (4 tháng tuổi, đã được tiêm một mũi vắc xin 5 trong 1 có thành phần ho gà) khởi phát bệnh với các biểu hiện ho nhiều, nôn sau ho, sốt và kèm theo quấy khóc. Sau 2 tuần tự điều trị tại nhà không đỡ, bệnh nhi đã nhập viện cấp cứu trong tình trạng suy hô hấp cấp, có cơn ho kịch phát, viêm phổi đồng nhiễm do phế cầu, kèm theo rối loạn tiêu hóa. Bệnh nhi được chỉ định thở máy, dùng kháng sinh và lấy mẫu xét nghiệm PCR. Ngay khi có kết quả dương tính với vi khuẩn ho gà, bệnh nhi đã được điều trị tích cực theo đúng phác đồ của Bộ Y tế. 

Kể từ ca mắc ho gà đầu tiên, đến nay, tỉnh Ninh Bình có thêm 3 trường hợp mắc ho gà, trong đó hai trường hợp tại xã Xích Thổ, huyện Nho Quan và một trường hợp ở huyện Yên Mô. Các trường hợp đều là trẻ em, trong đó có ba trẻ dưới 1 tuổi và đều chưa được tiêm hoặc chưa tiêm đầy đủ vắc xin có thành phần ho gà. Trước tình hình xuất hiện các ca mắc ho gà tại cùng một địa phương, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã tổ chức đoàn giám sát, điều tra, hỗ trợ xử lý các trường hợp mắc ho gà tại xã Xích Thổ.  

Tình trạng gián đoạn cung ứng vắc-xin chứa thành phần ho gà trong chương trình tiêm chủng mở rộng trên toàn quốc và trong tỉnh đã dẫn đến khoảng trống miễn dịch trong nhóm trẻ đến độ tuổi tiêm chủng mà chưa được tiêm phòng hoặc chưa tiêm đủ mũi. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Ninh Bình đã tiến hành điều tra, giám sát ca bệnh, người tiếp xúc gần để triển khai các biện pháp phòng, chống theo đúng khuyến cáo; đề nghị các trường học tăng cường vệ sinh cá nhân cho trẻ và vệ sinh lớp học, theo dõi sức khỏe của trẻ.

Bác sĩ Nguyễn Mai Thanh, Trưởng Khoa Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Ninh Bình cho biết, Trung tâm đã tiến hành điều tra, giám sát ca bệnh, người tiếp xúc gần để triển khai các biện pháp phòng, chống theo đúng khuyến cáo. Đồng thời, Trung tâm tổng hợp thông tin bệnh nhân, kết quả điều tra, giám sát, xử lý ổ dịch để báo cáo Sở Y tế và Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương theo đúng quy định.

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã thông tin cho cộng đồng về bệnh ho gà, tình hình dịch bệnh và khuyến cáo các biện pháp phòng, chống; rà soát tỷ lệ tiêm chủng tại nơi có dịch và trên toàn tỉnh để triển khai tiêm bù, tiêm vét các mũi vắc xin bị thiếu cho trẻ theo đúng khuyến cáo. 

Thời gian tới, ngành Y tế tỉnh tăng cường giám sát, đặc biệt là giám sát dựa vào sự kiện để phát hiện sớm ca bệnh tại cơ sở y tế và tại cộng đồng. Ngành đẩy mạnh truyền thông, khuyến cáo người dân về các biện pháp phòng bệnh; đồng thời, tiếp tục triển khai tốt công tác tiêm chủng, đặc biệt là tiêm chủng các vắc xin có thành phần ho gà. Ngành Y tế tỉnh chuẩn bị các nguồn lực, trang thiết bị, máy móc, hóa chất sẵn sàng ứng phó khi có dịch bệnh lớn xảy ra; tiếp tục hỗ trợ các địa phương khoanh vùng, xử lý triệt để các ổ dịch hiện có trên địa bàn, khống chế không để dịch lan rộng. 

Bác sĩ Phạm Thu Hà, Phòng tiêm chủng dịch vụ Bệnh viện Sản - Nhi tỉnh Ninh Bình cho biết, ho gà là bệnh truyền nhiễm qua đường hô hấp, gây biến chứng nặng, thậm chí tử vong ở một số trường hợp. Đáng lo ngại, đây là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có khả năng lây lan cao, thời gian ủ bệnh dài, biểu hiện và triệu chứng của bệnh dễ nhầm với các bệnh hô hấp khác, đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Một số biến chứng nguy hiểm có thể gặp phải trong trường hợp trẻ mắc bệnh ho gà như: Viêm phổi nặng, đây là biến chứng hô hấp hay gặp, nhất là ở trẻ sơ sinh và trẻ suy dinh dưỡng; biến chứng viêm não với tỷ lệ tử vong cao. Trẻ mắc ho gà còn có thể có các biến chứng như: Lồng ruột, thoát vị, sa trực tràng; trường hợp nặng có thể gặp vỡ phế nang, tràn khí trung thất hoặc tràn khí màng phổi; xuất huyết võng mạc, kết mạc mắt, rối loạn nước điện giải, bội nhiễm các vi khuẩn khác… Vì vậy, việc phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh để điều trị là rất quan trọng.

Bệnh có tính cảm nhiễm rất cao. Để hạn chế tình trạng nhiễm bệnh ho gà, các bậc phụ huynh được khuyến cáo về vấn đề tiêm phòng vắc xin theo đúng chương trình tiêm chủng mở rộng vì đây là biện pháp phòng bệnh đặc hiệu nhất. Một số biện pháp khác cần thực hiện như hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người có dấu hiệu bị ốm, chăm sóc vệ sinh tay đối với những người chăm sóc trẻ thường xuyên và tăng cường về dinh dưỡng. Để dự phòng bệnh ho gà, cách tốt nhất là tiêm chủng vắc xin phòng bệnh đầy đủ bằng loại vắc xin phối hợp phòng bệnh bao gồm trẻ sơ sinh, trẻ em, thanh, thiếu niên và người lớn. Tại Việt Nam, vắc xin ho gà có trong rất nhiều loại vắc xin kết hợp như vắc xin 6 trong 1 (Hexaxim hoặc Infanrix Hexa), vắc xin 5 trong 1 (Pentaxim hoặc SII), vắc xin 4 trong 1 (Tetraxim), vắc xin 3 trong 1 (DPT).