Nghị quyết số 72-NQ/TW: Đặt sức khỏe nhân dân ở trung tâm

Chỉ sáu ngày sau, ngày 15/9/2025, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 282/NQ-CP về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 72. Sự ra đời liên tiếp của hai văn kiện quan trọng này khẳng định quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Đảng, Nhà nước trong phát triển hệ thống y tế Việt Nam, đặt sức khỏe nhân dân ở đúng vị trí trung tâm của chiến lược phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Sức khỏe nhân dân là ưu tiên hàng đầu

Nghị quyết số 282/NQ-CP khẳng định rằng sức khỏe của mỗi công dân là nền tảng của sự phát triển quốc gia và là yếu tố quyết định đến chất lượng cuộc sống của mọi người. Chính vì vậy, trong Chương trình hành động này, Chính phủ đã xác định đặt sức khỏe nhân dân ở vị trí trung tâm là một trong những ưu tiên hàng đầu của chính sách quốc gia. Đây là một chiến lược toàn diện nhằm nâng cao chất lượng sống của người dân và cải thiện hệ thống y tế quốc gia. Mọi công dân, không phân biệt địa lý, vùng miền, điều kiện kinh tế, đều phải có cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng, đảm bảo sự công bằng trong chăm sóc sức khỏe.

Một trong những mục tiêu quan trọng của Nghị quyết 282 là cải cách hệ thống y tế, đặc biệt là nâng cao chất lượng y tế cơ sở. Điều này không chỉ giúp giảm tải cho các bệnh viện tuyến trung ương mà còn tạo điều kiện cho người dân, đặc biệt là ở các vùng sâu, vùng xa, có thể tiếp cận dịch vụ y tế ngay tại địa phương. Chính phủ cam kết tăng cường đầu tư vào y tế cơ sở, trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, máy móc thiết bị và đào tạo nguồn nhân lực y tế có chất lượng để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của người dân.

Việc nâng cấp y tế cơ sở không chỉ giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên mà còn làm tăng sự tin tưởng của người dân vào hệ thống y tế quốc gia. Chính phủ đã đưa ra các chính sách và giải pháp hỗ trợ các địa phương, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa, để cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ y tế. Điều này sẽ giúp xây dựng một hệ thống y tế hiệu quả, công bằng và bền vững, phục vụ tốt hơn cho nhu cầu sức khỏe của người dân.

Một yếu tố quan trọng trong việc đặt sức khỏe nhân dân ở trung tâm là chiến lược phòng bệnh. Thay vì chỉ tập trung vào việc điều trị khi bệnh tật xảy ra, Chính phủ sẽ chú trọng công tác phòng bệnh chủ động. Trong Nghị quyết 282, Chính phủ yêu cầu đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục cộng đồng về tầm quan trọng của việc khám sức khỏe định kỳ, thay đổi lối sống không lành mạnh, phòng ngừa các bệnh tật phổ biến như bệnh tim mạch, tiểu đường, ung thư. Những bệnh này có thể giảm thiểu được nếu người dân có thói quen khám sức khỏe định kỳ, ăn uống khoa học và duy trì lối sống lành mạnh.

Một trong những yếu tố quyết định trong việc đặt sức khỏe nhân dân ở trung tâm là sự công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế. Chính phủ cam kết bảo đảm mọi công dân, dù là người sống ở thành thị hay nông thôn, giàu hay nghèo, đều có quyền được chăm sóc sức khỏe tốt nhất. Đặc biệt, các nhóm dễ bị tổn thương như người nghèo, người dân tộc thiểu số, và người sống ở các vùng sâu, vùng xa sẽ được ưu tiên trong việc tiếp cận dịch vụ y tế.

Ưu tiên tiếp cận dịch vụ y tế cho nhóm đối tượng dễ bị tổn thương

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, chất lượng dịch vụ và hiệu quả hoạt động của hệ thống y tế phụ thuộc vào 3 yếu tố quan trọng là nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị và cơ chế tài chính.

Về nhân lực, y tế cơ sở, y tế dự phòng sẽ ưu tiên bố trí, huy động nguồn lực, có cơ chế, chính sách vượt trội để phát triển nhân lực bảo đảm đồng bộ về số lượng, chất lượng, cơ cấu, nhất là nhân lực ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, đặc biệt khó khăn, biên giới, biển đảo.

Trạm y tế cấp xã sẽ được củng cố, bảo đảm cơ cấu nhân lực, đủ số lượng bác sĩ theo chức năng, nhiệm vụ; duy trì đội ngũ nhân viên y tế thôn, tổ dân phố, cô đỡ thôn bản, cộng tác viên dân số theo chức năng, nhiệm vụ.

"Trong giai đoạn 2025-2030, mỗi năm các địa phương luân phiên, luân chuyển, điều động ít nhất 1.000 bác sĩ về làm việc có thời hạn tại trạm y tế cấp xã; bổ sung bác sĩ cơ hữu tại trạm y tế cấp xã, đến năm 2027 có ít nhất từ 4-5 bác sĩ, đến năm 2030 có đủ bác sĩ theo chức năng, nhiệm vụ", Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết.

Bộ Y tế sẽ triển khai quyết liệt, hiệu quả Đề án đào tạo, bồi dưỡng bác sĩ tạo nguồn cho trạm y tế cấp xã, đặc biệt cho các xã vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, biên giới, hải đảo. Tập trung đầu tư phát triển một số cơ sở đào tạo lĩnh vực sức khỏe chất lượng cao ngang tầm khu vực.

Thực hiện đào tạo chuyên sâu đặc thù trình độ sau đại học thuộc hệ thống giáo dục quốc dân trong lĩnh vực sức khỏe do Bộ Y tế quản lý.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan khẳng định, về cơ sở vật chất, thuốc, thiết bị y tế cơ bản sẽ được bảo đảm cung ứng đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, biên giới, hải đảo.

"100% trạm y tế cấp xã được đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị y tế cơ bản theo chức năng, nhiệm vụ. Bộ Y tế tham mưu, xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm bảo đảm nguồn cung vắc xin duy trì sự ổn định, an toàn, kịp thời; đồng thời chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan thúc đẩy đầu tư, khuyến khích và hỗ trợ doanh nghiệp trong nước nghiên cứu, sản xuất vaccine, từng bước làm chủ công nghệ, đáp ứng đầy đủ nhu cầu của Chương trình Tiêm chủng mở rộng và sẵn sàng ứng phó với các dịch bệnh mới nổi", Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết.

Về cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính, chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của trạm y tế cấp xã được tổ chức theo mô hình đơn vị sự nghiệp công lập, bảo đảm cung ứng dịch vụ cơ bản, thiết yếu về phòng bệnh, chăm sóc sức khỏe ban đầu, khám bệnh, chữa bệnh và các dịch vụ chăm sóc xã hội. Ngân sách nhà nước bảo đảm kinh phí chi thường xuyên và đầu tư cho y tế cơ sở, y tế dự phòng.

Có cơ chế tài chính phù hợp để huy động mọi nguồn lực xã hội đầu tư cho lĩnh vực dịch vụ sự nghiệp y tế công. Ngân sách nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong bảo đảm tài chính, đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị y tế cho y tế cơ sở, y tế dự phòng, chăm sóc sức khỏe cho người thuộc đối tượng chính sách xã hội, một số đối tượng đặc thù và ở khu vực vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, biên giới, biển đảo, lĩnh vực tâm thần, pháp y, pháp y tâm thần, hồi sức cấp cứu, giải phẫu bệnh và một số đối tượng đặc thù.

Nghị quyết số 282/NQ-CP về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 72-NQ/TW là một bước đi quan trọng trong việc đặt sức khỏe nhân dân ở trung tâm của các chính sách quốc gia. Các mục tiêu cụ thể, từ việc nâng cao chất lượng y tế cơ sở, phòng bệnh chủ động, công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế, đến ứng dụng khoa học công nghệ trong y tế, sẽ giúp xây dựng một xã hội khỏe mạnh và phát triển bền vững.