Toàn cảnh hội nghị trực tuyến. Ảnh: Dương Ngọc/TTXVN
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, tiêm chủng là gây ra miễn dịch chủ động nhân tạo, đưa vào cơ thể lượng kháng nguyên không đủ gây bệnh nhưng có khả năng kích thích cơ thể tạo ra kháng thể. Sau khi có kháng thể, nếu gặp vi rút gây bệnh, cơ thể đã có sẵn miễn dịch chủ động để không thể mắc bệnh.
Và khi vào cơ thể, kháng nguyên sinh kháng thể sẽ có phản ứng, nhẹ nhất là sốt. Nếu không có phản ứng đó sẽ khó lòng sinh ra kháng thể chủ động. Với người càng khoẻ mạnh, trẻ bụ bẫm thì phản ứng sốt càng cao, chứng tỏ kháng nguyên sinh kháng thể tốt, còn với trẻ yếu thường không đáp ứng tiêm kháng nguyên vào nên gần như không có phản ứng. Do đó, trẻ có biểu hiện sốt, quấy khóc, sưng đau, đỏ... sau tiêm là phản ứng thông thường.
Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh, điều quan trọng nhất là xử lý phản ứng sau tiêm, cần theo dõi chặt, không hoang mang, không quá căng thẳng nhưng cũng không chủ quan khi theo dõi phản ứng của trẻ sau tiêm. “Tại Việt Nam, trung bình một ngày có 20 – 30 trẻ em dưới 1 tuổi tử vong do tất cả mọi nguyên nhân từ sặc sữa, viêm phổi, tử vong không rõ nguyên nhân khi ngủ... có thể trùng hợp ngẫu nhiên ở thời gian tiêm chủng. Vì vậy, cần theo dõi chặt, phát hiện nguy cơ, đưa trẻ đi bệnh viện kịp thời sẽ đảm bảo an toàn cho trẻ”, Bộ trưởng lưu ý.
Để tránh tối đa nguy cơ trẻ phản ứng nặng, tai biến sau tiêm vắc xin, Bộ trưởng cho biết sẽ tập huấn toàn bộ cán bộ nhân viên y tế liên quan, xử lý sốc triệt để theo quy định ban hành. Đặc biệt, cán bộ y tế cần tỉ mỉ từ những chi tiết nhỏ nhất như tìm hiểu tiền sử sản khoa, tai biến trước đó của trẻ nhỏ, tiền sử bệnh thật, tiền sử dị ứng gia đình. Bộ trưởng cũng khuyến cáo cha mẹ theo dõi sát sao, đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất nếu có bất thường.
Theo các chuyên gia y tế, những phản ứng thông thường có thể gặp sau tiêm chủng vắc xin ComBE Five (DPT-VGB-Hib) là các phản ứng tại chỗ (sưng, đỏ, đau) có thể tới 50%. Sốt (>38ºC) có thể tới 50%. Các triệu chứng toàn thân, kích thích, khó chịu, quấy khóc: có thể tới 55%...
Chuyên gia y tế cũng khuyến cáo, các phụ huynh đưa trẻ đi tiêm chủng cần đúng lịch, thực hiện đúng các hướng dẫn của cán bộ y tế về chăm sóc, theo dõi các phản ứng sau tiêm chủng.
Phụ huynh cần chủ động thông báo về tình trạng sức khỏe hiện tại của trẻ như trẻ đang bị ốm, đang dùng thuốc, tiền sử dị ứng đặc biệt có phản ứng mạnh với lần tiêm chủng trước như sốt cao, quấy khóc kéo dài, phát ban, sưng nề vùng tiêm.
Các phụ huynh khi cho con tiêm xong tại cơ sở y tế xã, phường phải để trẻ ở lại điểm tiêm chủng 30 phút để cán bộ y tế theo dõi, kịp thời xử trí nếu có những phản ứng bất thường xảy ra.
Khi về nhà, các phụ huynh tiếp tục theo dõi trẻ thường xuyên tại nhà trong vòng 1-2 ngày sau tiêm chủng về các biểu hiện bất thường và thông báo cho cơ sở y tế gần nhất. Khi trẻ có biểu hiện bất thường về sức khỏe như sốt cao từ 39 độ C trở lên, co giật, phát ban, khóc thét, tím tái, khó thở, li bì, mệt lả, bú kém, bỏ bú… phải đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất để khám và điều trị.
Nếu phụ huynh không yên tâm về sức khỏe của con mình sau khi tiêm chủng, hãy đến gặp cán bộ y tế để được khám và tư vấn.